erfgoedobject

Het Tolhuis

bouwkundig element
ID
14100
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/14100

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Het Tolhuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Tolhuis van 1856 met oudere kern, ten noorden van het tolhuis was eertijds zogenaamd kasteel "Ten Essche", gelegen tegen de Rupeldijk aan de samenvloeiing van Rupel en Schelde. In het tolhuis werd de tol geïnd op het vervoer over de Rupel; het meermaals versterkte en verwoeste kasteel Ten Essche met het tolhuis speelde ook een rol op militair gebied bij verdediging van de Rupelmonding, onder meer in de 17de eeuw. Heden een viertal gebouwen die van zuid naar noord aan de Rupel liggen.

Ten zuiden rechthoekig gebouw uit de tweede helft van de 19de eeuw van vijf (ten westen) + twee (ten zuiden) + zeven (ten oosten) traveeën en twee of drie bouwlagen onder tentdak (Vlaamse pannen). Bakstenen ontpleisterde (zie oude prentkaarten) lijstgevels met beschilderde banden op 'n arduinen plint; rechthoekige vensters. Westgevel met getrapt middenrisaliet. Oostgevel met neoclassicistische poorttravee: rechthoekige arduinen poortomlijsting onder brede waterlijst waarop ijzeren balkonleuning, deurvenster in dito omlijsting.

Ten noorden aansluitend, lage L-vormige vleugel onder haakse zadeldaken (Vlaamse pannen). Oudere kern merkbaar in noordgevel: zandstenen hoek- en negblokken, zandstenen schouderboogvormige deuromlijsting met sleutel en imposten. Oost- en westgevels geritmeerd door lisenen, rondboogvormige muuropeningen aan oostkant.

Verder ten noorden twee rechthoekige gebouwen (vroegere tolkamer?) onder afgewolfd zadeldak (Vlaamse pannen, nok loodrecht op de Rupel). Verankerde en beschilderde bakstenen lijstgevels op gepikte plint, eindigend met baksteenfries. Vernieuwde muuropeningen: hier en daar sporen van een vroegere rondboogdeur en -poort telkens in zuidgevel.

Ten oosten: vijver en witgeschilderde hovenierswoning (nummer 76) onder pannen zadeldak.


Bron: PLOMTEUX G., STEYAERT R. & WYLLEMAN L. 1985: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10n3 (Ru-Z), Brussel - Gent.
Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Het Tolhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/14100 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.