Teksten van Herenhuis Tassijnshuis

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/14713

Herenhuis Tassijnshuis ()

Het Tassijnshuis heeft vermoedelijk een oudere kern, welke in 1785 werd gerenoveerd tot een voornaam herenhuis in sobere classicerende stijl.

Historiek

Hoewel de gevelordonnantie en uitwerking analoog is aan de oude pastorie van circa 1780 doen het zadeldak, alsook de in vergelijking met de oude pastorie en het herenhuis verderop in de straat vrij smalle en onregelmatige travee-indeling vermoeden dat het hier om een oudere kern handelt die op het einde van de 18de eeuw is aangepast aan de heersende stijl.

Het smeedijzeren jaartal 1785, verwerkt in het bovenlicht van de voordeur zou kunnen wijzen op het voltooien van renovatiewerken aan een oudere, reeds bestaand kern.

Deze stelling wordt deels bevestigd door de eigenaarsgeschiedenis. Zo koopt Jan Baptist Tassijns, sinds 1776 baljuw en meier van de heerlijkheden Zwijndrecht en Burcht in 1780 een huis belendend aan de oude pastorie en dus mogelijk te identificeren als het pand aan de Polderstraat 2.

Beschrijving

Het Tassijnshuis is een oorspronkelijk vrijstaand herenhuis met vrij grote voortuin en tuin met haaks op de woning een bakhuisje.

Het dubbelhuis telt vijf traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak, dat is bedekt met mechanische pannen en voorzien van daglichten.

De voorgevel was vermoedelijk eertijds voorzien van een egale en geschilderde bepleistering met een sterk geprofileerde kroonlijst (cfr. bestaand lijstwerk aan de achtergevel). Er zijn geen gevelankers zichtbaar. Vermoedelijk in het begin van de 20ste eeuw werd er op de façade een dunne pleisterlaag op cementbasis aangebracht, welke werd afgewerkt met een rode verflaag en welke het voegwerk optisch corrigeert.

De voorgevel toont een symmetrische gevelordonnantie met centrale toegangsdeur en een licht onregelmatige travee-indeling aan de westzijde. De gevelopeningen zijn rechthoekig, voorzien van een hardstenen onderdorpel en bovenlatei en worden – uitgezonderd de deurdoorbreking - ontlast door een bakstenen strek. De bestaande beluiking met persiennes dateert van einde 19de - begin 20ste eeuw. De centrale toegangsdeur met rechthoekig bovenlicht is voorzien van een hardstenen, geprofileerde omlijsting. De tussendorpel en de geprofileerde druiplijst zijn versierd met een tandlijst. Het ontbreken van een ontlastingssysteem duidt mogelijk op een latere verbouwing. Het bovenlicht toont een smeedijzeren geometrische roedeverdeling met in een ovaal het jaartal 1785. De gevelplint in halfsteens metselverband werd in een recente periode (jaren 1950) aangebracht. De voorgevel wordt bovenaan beëindigd door een houten eenvoudig geprofileerde kroonlijst met tandlijst.

De hardstenen gedenkplaat van 1949, aangebracht naar aanleiding van een herdenking van pastoor Cop en J.-B. Tassijns (beiden protagonisten in de Wase Boerenkrijg) heeft als opschrift: “Voor outer en heerd / Dit huis bewoond J.-B. Tassijns, geboren / 9-9-1751, Baljuw en Griffier van Zwijndrecht / en Burcht, Voorzitter van het kanton. Hier / gevangen 2-3-1799. / Neergeschoten te Haasdonk / 5-3-1799 / Hulde van het dankbaar nageslacht / 10-7-1949.”

De kopgevels zijn voorzien van een gerotste bepleistering op cementbasis, te situeren tijdens de eerste helft van de 20ste eeuw. De westelijke zijgevel wordt geopend door doorbrekingen van verschillende bouwfasen. De oostelijke kopgevel sluit aan op de aanbouw en het bakhuisje.

De achtergevel, vermoedelijk ontdaan van haar oorspronkelijke afwerking op het einde van de 19de - begin 20ste eeuw toont bovenaan de originele zwaar geprofileerde kroonlijst in stuc, aansluitend op een houten bakgoot, waarboven in een latere fase een nieuwe goot werd aangebracht. De gevel wordt geopend door rechthoekige vensters, voorzien van een rechte luiksponning en een hardstenen onderdorpel en bovenlatei onder bakstenen strek.

Het bakhuisje, een verankerde baksteenbouw van twee traveeën en één bouwlaag onder een zadeldak (machinale pannen) omvat een vrij intact bewaarde originele houtstructuur (moer- en kinderbalkenroostering met schouwraveel en dakkap). De noordzijde van het huisje is voorzien van een opkamer boven een overwelfde kelderbeuk.

Interieur

In het interieur, sterk aangepast in de 20ste eeuw zijn kwalitatief hoogstaande 18de-eeuwse interieurelementen bewaard. Van de overwelfde éénbeukige kelder, gesitueerd in het westelijk deel van het huis bleef het volume ongewijzigd.

De traphal heeft haar laat-18de-eeuws karakter behouden. De vloer is bedekt met zwart marmeren tegels met witte (Carrara) noppen. Een eikenhouten bordestrap met wrongstukken verbindt de benedenverdieping met de zolder en wordt getypeerd door klauwvormige trappalen en fijn gedraaide balusters met gegleufde kubusjes. Het stucplafond is voorzien van een centrale rozet met acanthusbladeren gevat binnen manueel getrokken lijstwerk.

Verder zijn twee zeer fraaie, typisch 18de-eeuwse schouwboezems bewaard. De zuidwestelijke ruimte is voorzien van een schouwboezem frontaal getooid met een bas-reliëf in Lodewijk-XVI-stijl. De schouw sluit bovenaan aan op de kooflijst van het bewaarde stucplafond, met getrokken en ontdubbeld lijstwerk. Een gelijkaardige schouwboezem, doch met een rijkelijker uitgevoerde bas-reliëf is behouden op de bovenverdieping.

Zowel de verdieping als de zolder is heden grotendeels ingekapseld (valse plafonds en voorzetwanden). Op de zolderverdieping zijn enkele authentieke spantonderdelen met getoognagelde pen- en gatverbindingen nog zichtbaar.


Bron: Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DA002356, Zwijndrecht: pastorie en herenhuizen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: S.N. 2002: Herenhuis Tassijnshuis [online], https://id.erfgoed.net/teksten/160105 (geraadpleegd op ).


Herenhuis ()

Alleenstaand herenhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (nok parallel aan de straat, mechanische pannen), opklimmend tot de tweede helft van de 18de eeuw. Bakstenen dubbelhuis in mooie tuin; ontpleisterde lijstgevel met beluikte rechthoekige vensters. Rechthoekige deur met middenkalf waarboven bovenlicht met smeedijzerwerk waarin het jaartal 1785, geheel gevat in een geprofileerde hardstenen omlijsting onder gestrekte waterlijst. Gevelplaat (eerste travee) met vermelding vroegere bewoner J.B. Tassyns.


Bron: PLOMTEUX G., STEYAERT R. & WYLLEMAN L. 1985: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10n3 (Ru-Z), Brussel - Gent.
Auteurs:  Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Steyaert R. 1985: Herenhuis Tassijnshuis [online], https://id.erfgoed.net/teksten/14713 (geraadpleegd op ).