De bakstenen pastorie met tuin uit de 19de eeuw is gelegen op een omwalde site die vermoedelijk teruggaat tot de 16de eeuw.
De parochie gaat terug tot 1234. Doch voor de naam van de eerste pastoor is het wachten tot 1310: Hendrik. Een eerste pastoriegebouw zou reeds bestaan hebben rond 1500. Toevallig of niet zijn vanaf precies hetzelfde jaar alle pastoors bij naam bekend. De pastorie zou groter geweest zijn dan nu en voorzien van een toren. In 1560 zou de wal aangelegd zijn. Nabij de pastorie zou een stuk land met kastanjebomen hebben gelegen. Gezien de naam van de wijk "d’Ast" (=kastanje) is dat best mogelijk.
Uit de vroege periode van de site dateert nog het poortgebouw en de wal. Het poortbouw bestaat uit een koetspoort en een voetgangerspoort. Beide zijn voorzien van een segmentboog. Boven de voetgangerspoort bevindt zich een kleine nis. Sporen van natuursteen wijzen op de oudere constructiemethode. Onder het zadeldakje loopt een kleine tandlijst.
Volgens de kaarten opgesteld door Graaf de Ferraris in 1771-1774 was de pastorie dieper op het perceel ingeplant. Vermoedelijk werd omstreeks 1830-1840 een nieuw pand opgetrokken vooraan het perceel ter vervanging van de oudere pastorie. Van de oude pastorie is geen spoor te bekennen.
Het 19de-eeuwse pand bestaat uit vijf traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak. Langs beide zijden werden aanbouwsels opgetrokken van één travee en één bouwlaag onder een lessenaarsdak. Het linker aanbouwsel is voorzien van een poort wat er op wijst dat het hier gaat om een koetshuis. In het rechter aanbouwsel werd enkel een poort gesuggereerd. Het volledige pand is gecementeerd doch enkel de voorgevel heeft imitatievoegen.
De ramen op de gelijkvloerse verdieping werden recht afgewerkt terwijl de ramen op de bovenverdieping rondboogvormig zijn. De deur werd met natuursteen omlijst en de tussendorpel werd gedecoreerd met ruiten.
Het huis heeft een zeer traditionele opdeling. De gelijkvloerse verdieping werd niet verbouwd en dat in tegenstelling tot de bovenverdieping. De oorspronkelijke configuratie bleef echter herkenbaar dankzij de stucwerkplafonds. Het pand behield zijn oorspronkelijke aankleding met binnenschrijnwerk, stucplafonds, schouwmantels, ...
De grachten rondom de pastorie zijn nog intact en worden gemarkeerd door bomenrijen. De tuin van de pastorie, gelegen binnen de omwalling, werd gedeeltelijk heraangelegd in landschappelijke stijl. Een kleine vijver staat via een kanaal in verbinding met de wal. Een smeedijzeren brug vervolledigt het beeld.
Net buiten de wal werd in 1884 een neogotische kapel opgetrokken door de toenmalige pastoor en zijn zuster. In de kapel hangt een stichtingsplaat met daarop de tekst "Deze kapel is gebouwd door den/ eerw: heer Pastoor/ Henricus Lalemant/ en zijne zuster Theresia uit dankbaarheid/ voor den goeden uitslag der kiezing/ 1884". De kiezing waarover hier sprake is deze van de katholieke overwinning op het liberale ministerie van onderwijs (Schoolstrijd 1879-1884).
De kapel is één travee breed en drie traveeën diep, één bouwlaag onder een zadeldak. Alle ramen en de deur zijn spitsboogvormig. Boven de deur bevindt zich een drielob met daarin een verstrengelde J en S. De kapel is omgeven door een aantal lindes en rode beuken. Rechts van de ingang staat een gekandelaarde linde.
Het interieur bestaat uit één kruisgewelf per travee, vertrekkend van op een console. Er werden vier verschillende types van consoles uitgevoerd. De volledige kapel is opgetrokken uit ongepleisterde baksteen. In de kapel staat een klein neogotisch altaar met tabernakel. Het altaar is gewijd aan de Heilige Jozef. Het beeld van Jozef en Jezus wordt geflankeerd door twee engelen met een kandelaar.
Bron: Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DO002256, Pastorieën Waasland.
Auteurs: Mertens, Joeri
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Mertens J. 2004: Omwalde pastorie met neogotische kapel en tuin [online], https://id.erfgoed.net/teksten/176194 (geraadpleegd op ).
Omwald herenhuis uit de 19de eeuw, met oudere kern. Bakstenen ingangspoort onder pannen zadeldakje. Korfbogige doorgangen met zandstenen negblokken voor voetgangers en wagen. Dubbelhuis met gecementeerde lijstgevel van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (nok parallel aan de straat, leien). Rechthoekige benedenvensters met houten rolluikkasten, rondbogige bovenvensters. Deur in arduinen omlijsting voorzien van een gestrekte tussendorpel met ruitmotief en een waterlijst. Links en rechts aanbouwseltjes van één travee onder lessenaarsdak (mechanische pannen).
Bron: DEMEY A. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Sint-Niklaas, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 7n2 (S-T), Brussel - Gent.
Auteurs: Demey, Anthony
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Demey A. 1981: Omwalde pastorie met neogotische kapel en tuin [online], https://id.erfgoed.net/teksten/14899 (geraadpleegd op ).
Neogotische bakstenen kapel, ingeplant naast de omwalling van de pastorie. Rechthoekig beukje van drie traveeën en polygonaal koor, gemarkeerd door korte steunberen en verlicht door spitsboogvensters. Voorgevel met spitsbogige vleugeldeur en drielob in de geveltop. Rijkelijke aanwending van zandsteen voor onder meer plint, deuromlijsting, dorpels en gevelafboording.
Gedenksteen binnen met tekst: "Deze kapel is gebouwd door den Eerw. heer Pastoor Henricus Lalement en zijnen zuster Theresia, uit dankbaarheid voor den goeden uitslag der kiezing. 1884.".
Bron: DEMEY A. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Sint-Niklaas, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 7n2 (S-T), Brussel - Gent.
Auteurs: Demey, Anthony
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Demey A. 1981: Omwalde pastorie met neogotische kapel en tuin [online], https://id.erfgoed.net/teksten/357266 (geraadpleegd op ).