Jongensschool, zogenaamd "Sint-Jozef-Klein-Seminarie" of "College", bestaande uit kapel (zogenaamd Sint-Antoniuskerk), kloosterpand, hoofdgebouw, feestzaal en uitgestrekte vleugels met klaslokalen zonder verdere noemenswaardigheden.

Historiek

Ontstaan als klooster der paters recolletten die, gesticht in 1458 te Hulst, door de Reformatie op 27 januari 1646 verdreven werden en zich na een tijdelijk verblijf te Sint-Pauwels, uiteindelijk in 1689 te Sint-Niklaas vestigden. Het klooster werd van 1689 tot 1692 gebouwd (aan de kapel werd tot 1696 gewerkt) en op 24 januari 1797 door de Franse republiek afgeschaft en aangekocht door jonkheer Ghisleen van der Sare. Diens zoon, Hendrik van der Sare, verkocht het in 1808 aan Monseigneur de Broglie om er een bisschoppelijk college op te richten. Door de groei van laatstgenoemde werden sinds 1850 talrijke gebouwen aan het bestaande complex toegevoegd.

Sint-Antoniuskerk

Juist georiënteerde éénbeukige kruiskerk van zeven traveeën met polygonaal koor, in sobere barokstijl. Zadeldak (leien) met houten dakruiter boven de tweede travee (na een brand in 1918, in 1924 heropgericht zoals het oorspronkelijke torentje van 1696). Baksteenbouw met verwerking van zandsteen voor de sokkel, hoekkettingen en vensteromlijstingen. Westelijke gevel met rondboogpoort, in geblokte omlijsting van blauwe hardsteen. Erboven een rondboognis met beschermheilige (Heilige Antonius van Padua; kopie van 1896 door F. Van Havermaet) en daarboven het wapenschild van de stichter van het klooster (Jonkheer Boudewijn de Jonghe, heer van Walburg, hoofdschepen van het Land van Waas). Portaal evenals wapenschild geflankeerd door segmentboogvensters met sluitsteen en gekorniste waterlijst. Geveltop voorts voorzien van een beglaasde oculus en rechthoekig zolderluik. Vrijstaande zuidelijke zijgevel met segmentboogramen, identiek aan deze van de voorgevel; in de eerste travee rondboogpoortje bekroond door een nis met beeld van Onze-Lieve-Vrouw, in 1947-48 gekopieerd van de nis in de westelijke gevel.

Interieur: goed verlichte binnenruimte met brede kruisribgewelven op kraagstenen.

Mobilair: Hoogaltaar (1698) met in marmer beschilderd decor (vier paar zuilen met Korinthische kapitelen) en levensgrote beelden: Sint-Antonius van Padua, vier cherubijntjes, zes Franciscaanse heiligen en twee engelen (1698) door Johannes Boecksent (Gent, 1660- 1707). Boven het altaar de "Verrijzenis van Christus" door Pieter Benedikt de Maere (1775). Koorbanken met rococopanelen door broeder Rochus Bolsaert (Brugge, 1754). Communiebank door A. Nijs (Temse, 1753). Preekstoel vermoedelijk door dezelfde. Sint-Franciscusaltaar (ten zuiden) en Onze-Lieve-Vrouwealtaar (ten noorden) in zelfde stijl als hoofdaltaar, eveneens met een doek door P.B. de Maere (1775). Tien grote schilderijen in het schip door broeder Lucas De Meyere (1756). Eikenhouten lambrisering (1700) waarin zes rococo biechtstoelen. In rechter transeptarm de zitbanken voor kerk- en armmeesters der parochie (1696). Orgel door De Ryckere (Kortrijk); orgelkast door broeder Maryn Colier en beelden erop door Philip Nijs. Glasramen in het koor (1958) door Jos Hendrickx (Antwerpen). Grafstenen van Jhr. Boudewijn De Jonghe, J.F.C. Ramont, baron F.P. De Boonhem.

Voormalig kloosterpand

Gebouwd van 5 april 1689 tot 1692 tegen de noordelijke gevel van de kerk, rond een vierkante binnentuin. Hiertoe gaven vier barokpoortjes toegang. In 1889-1890 werd de tuin afgedekt door een glasgedichte koepel op gietijzeren zuiltjes en omgevormd tot ontspanningszaal. Volledig modernisering en omvorming tot refter (kalefak) in 1946. Zeer sobere baksteenarchitectuur van twee bouwlagen met rechthoekige vensters en afgedekt door zadeldaken (leien). In de 24 vensters zaten oorspronkelijk gebrandschilderde ramen met de wapenschilden van de schenkers. Begane grond met op de westzijde bureaus, op de noord- en oostzijde refters en tegen de zuidzijde de kerk. Bovenverdieping met de oorspronkelijke cellen van de paters (heden kamers van de priester-leraars).

Hoofdgebouw, aan de straatzijde, haaks tegen de westgevel van de kapel. Statig neoclassicistisch gebouw op arduinen sokkel, met bepleisterde en geschilderde lijstgevel van drie bouwlagen en zeven traveeën onder zadeldak (nok parallel met de straat, leien), volgens bouwaanvraag in 1850 gebouwd. Begane grond met imitatiebanden, uitstralend boven de vensters. Middenrisaliet van drie traveeën, met op de bovenverdieping kolossale gecanneleerde pilasters met ionisch kapiteel, en bekroond door een driehoekig fronton waarin het wapenschild van Monseigneur Delebecque. Rechthoekige vensters, op de bovenverdieping met geriemde omlijsting en gevat in een rechthoekige nis. Vensters op de bel-etage van het risaliet met rechte waterlijst op voluutconsoles. Vensters op de bovenste verdieping met lekdrempels op kleine consoles. Rechthoekige centrale vleugelpoort in arduinen omlijsting met waterlijst op consoles. Gevelbekroning door middel van gelede architraaf, vlakke fries en gekorniste kroonlijst met tanden en klossen. Links ervan, laat empire getinte lijstgevel van drie bouwlagen en vijf + zeven traveeën, respectievelijk van 1851 en 1908-1909. Bepleisterde en geschilderde gevel op arduinen plint. Begane grond met imitatiebanden. Rechthoekige vensters op de lagere derde bouwlaag; deze van de middenverdieping zijn rondbogig met waterlijst, horizontaal over de penanten doorlopend; laatstgenoemde voorzien van spiegels. Geveleinde met gelede architraaf, vlakke fries en getande kroonlijst met modillons. Identieke zijgevel van vier traveeën in de R. Van Britsomstraat. Achtergevel met over de hele lengte overdekte galerij van twee bouwlagen met smeedijzeren zuiltjes.

Feestzaal, evenwijdig aan het hoofdgebouw, ten noorden ervan, met hoofdingang in de westelijke gevel uitgevend in de R. Van Britsomstraat. Rechthoekig gebouw van 1907-1908, naar ontwerp van architect H. Derre (Sint-Niklaas), van zeven traveeën afgedekt door een wolfsdak (leien). Voorgevel met korfboogpoort in geblokte arduinen omlijsting; bisschoppelijk wapenschild in het boogveld, met tekst: "1808, Seminarium Episcopale, 1908, Vivat Jesus". Gevel bekroond door verkropte kroonlijst op klossen, waar boven opengewerkte attiek met in cirkels ingeschreven vierlobben. Gecementeerde zijgevel met verdere noemenswaardigheden: vleugel ten oosten van de kloostergang met een afdak van smeedijzer; arduinen deuromlijsting op de binnenkoer ten westen van de kloostergang, op de latei 1808 gedateerd en bekroond door het bisschoppelijk wapenschild. Een analoge deuromlijsting bevindt zich enkele traveeën noordwaarts.