Net ten zuiden van de Sint-Jozefkerk is de pastorie van de parochie gelegen, in 1877 opgetrokken in sobere eclectische stijl naar ontwerp van Edmond Serrure, stadsarchitect van Sint-Niklaas.

Historiek

Te Tereken stond reeds voor 1351 een kapel gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw. Het was samen met de centrumkerk de enige bidplaats van Sint-Niklaas. De 19de eeuw kende een enorme bevolkingsgroei met de uitbreiding van de kapel en in later stadium de afsplitsing van de parochie tot gevolg. In twee etappes werd de parochie Sint-Niklaas opgesplitst. In 1841 ontstond de Onze-Lieve-Vrouwparochie, in 1872 de Sint-Jozefsparochie die samenvalt met de wijk Tereken. Eerwaarde Heer De Donder wordt de eerste pastoor van de nieuwe parochie.

In 1834 is burgemeester Van den Bogaerde eigenaar van de desbetreffende gronden. Dankzij de schenking van 80.000 frank door juffrouw Daens werden de eerste stappen gezet tot het optrekken van een kerk en pastorie. Beiden werden ontworpen door stadsarchitect Edmond Serrure. De goedkeuring voor de bouw werd verkregen op 14 mei 1874. De gronden werden aangekocht voor 6000 Frank. De totale kostprijs voor de pastorie werd geraamd op 19396 frank doch uiteindelijk verhoogd met 5403,66 frank voor funderingswerken. Anno 1877 waren kerk en pastorie voltooid.

Beschrijving

Pastorie exterieur

Alleenstaand burgerhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak. Het huis had oorspronkelijk twee aanbouwsels van één bouwlaag. Links bleef deze situatie bewaard, terwijl het rechter bijgebouw met één travee verbreed en één bouwlaag verhoogd werd (kort voor 1959). De oude situatie blijft echter perfect afleesbaar.

De bakstenen lijstgevel met risalietvormende middentravee wordt bekroond met een driehoekig pseudofronton. De hoeken werden gemarkeerd door lisenen welke bovenaan verbonden zijn door een mijterboogfries. De voordeur heeft een eenvoudige hardstenen omlijsting. De benedenverdieping heeft getoogde vensters terwijl de bovenverdieping rondbogige vensters heeft. De bovenvensters zijn verbonden door een waterlijst, arduinen lekdrempels en hebben een tandlijst. Het buitenschrijnwerk bleef bewaard. Een fraaie kroonlijst met decoratief lijstwerk sluit de gevel af.

De achtergevel is een sobere versie van de voorgevel met eenzelfde ordonnantie en raamvormen. Enkel aan de rechter zijde werden twee ramen omgevormd tot één raam. De sporen van beide ramen zijn nog afleesbaar.

Tuin

De voortuin van de pastorie, door een pad naar de voordeur opgedeeld in twee grasvlakken, is aan de straatzijde afgesloten door een laag bakstenen muurtje, onderverdeeld door iets hoger opgetrokken bakstenen pijlers waartussen eenvoudige hekken werden aangebracht. De achtertuin heeft geen specifieke tuinaanleg.

Aansluitend bij de pastorie bevinden zich in de tuin nog enkele bijgebouwen.

Interieur

Het interieur heeft een traditionele opdeling met centrale gang. Het uitgebreide en verhoogde rechter zijgebouw is volledig afzonderlijk toegankelijk en is eigenlijk een aparte woning met eigen circulatie. De traphal loopt door tot het zolderniveau.

De interieuraankleding van de pastorie is typisch voor de periode. De gangen, de linker salons en de traphal zijn voorzien van zeer rijk stucwerk. Vooral de rijke uitwerking van het plafond in de traphal is uitzonderlijk. Al het stucwerk is van bijzonder hoge kwaliteit en in goede conditie. Het authentiek binnenschrijnwerk is nog steeds intact aanwezig, inclusief het hang- en sluitwerk. In het grote salon en als afsluiting van de traphal werd de deur merkbaar hoger uitgewerkt. Deze deuren zijn puur esthetische en worden niet over de volle hoogte gebruikt! Opmerkelijk is de afwerking met houtimitatie van de deur tussen traphal en gang op de bovenverdieping.

Achterin gelegen alleenstaand burgerhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (nok parallel aan de straat, leien), uit het vierde kwart van de 19de eeuw vermoedelijk zoals de kerk naar ontwerp van architect Edmond Serrure. Bakstenen lijstgevel met risalietvormende middentravee bekroond door driehoekig pseudofronton. Hoeken gemarkeerd door lisenen, bovenaan met elkaar verbonden door een mijterboogfries. Begane grond met getoogde vensters en deur; laatstgenoemde in geprofileerde arduinen omlijsting. Rondbogige bovenvensters met waterlijst, arduinen lekdrempels en bakstenen muizentand op de borstwering; bewaard houtwerk. Gevel beëindigd op gekorniste houten tand- en kroonlijst.