De Sint-Audomaruskerk van Adinkerke ligt langs de Dorpsstraat. Naast de ingang staat een gedenkteken in verband met de Eerste Wereldoorlog. Tegen de rechterzijmuur hangt een gedenkplaat voor Franse Marinefuseliers. Op het kerkhof is een Brits plot en liggen Belgische militairen uit de Eerste Wereldoorlog begraven. Vlakbij bevindt zich de Belgische militaire begraafplaats.

Historische achtergrond

Deze gedenkplaat herinnert aan vijf Franse Marinefuseliers van het 3de bataljon van het 2de regiment Fusiliers Marins die in 1914-1915 begraven werden rond deze kerk.

De Fusiliers Marins waren Bretoense zeelui die in oktober 1914 als infanteristen het landleger te hulp moesten snellen om Diksmuide te verdediging. De brigade onder leiding van Ronarc'h kon standhouden tot 10 november 1914, ten koste van zware verliezen. Later werd de brigade ontbonden, maar één bataljon bleef in de sector Nieuwpoort tot juni 1917.

Kenmerken

Rechthoekige gedenkplaat uit wit marmer, grijsgeaderd, met afgeronde bovenzijde.

Bovenaan: een kruisje, hieronder 'Le 3me bataillon du 2me Régiment de Marins à ses Camarades morts pour la Patrie', 'Matelots sans spécialité.', de namen, niet alfabetisch gerangschikt, 'Ils ont été inhumés autour de cette Eglise en 1914-1915', 'Priez pour Eux'. Uitgehouwen en bruin beschilderde letters.

H. 70,5 cm x Br. 50 cm

• S.N. 2004: Koksijde - St.-Idesbald - Oostduinkerke - Wulpen. 60 jaar na de bevrijding 1944; 90 jaar na het begin van de oorlog 14-18, Gemeentelijke Archiefcommissie Koksijde.
• JACOBS M. 1996: Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.

De Sint-Audomaruskerk van Adinkerke ligt langs de Dorpsstraat. Naast de ingang binnen staat een gedenkteken in verband met de Eerste Wereldoorlog. Tegen de rechterzijmuur hangt een gedenkplaat voor Franse Marinefuseliers. Op het kerkhof is een Brits plot en liggen Belgische militairen uit de Eerste Wereldoorlog begraven. Vlakbij bevindt zich de Belgische militaire begraafplaats.

Historische achtergrond

Te Adinkerke, een gemeente tegen de Franse grens, lagen tijdens de Eerste Wereldoorlog geallieerde troepen in kantonnement. De militairen richtten hier dan ook verschillende voorzieningen in, zoals medische posten (station, Kerkweg, Cabour), een mortuarium en begraafplaatsen. Er waren in het dorp depots en kampen aanwezig, evenals een bakkerij, een vliegveld, smalsporen en spoorwegen. Zandzakjes voor de loopgraven werden er in de duinen gevuld. De kerktoren werd als observatiepost benut. Na de oorlog werd een gevangenenkamp voor buitenlandse politieke vluchtelingen gebruikt voor de opvang van Belgische vluchtelingen die uit Frankrijk terugkwamen.

Er lieten 18 inwoners van Adinkerke het leven tijdens de Eerste Wereldoorlog. Dit gedenkteken werd opgericht in hetzelfde jaar (1922) van het oorlogsgedenkteken op de hoek van de Stationsstraat en de Noordhoekstraat.

Kenmerken

Een grote houten sokkel met rechthoekige vorm en geprofileerde kroon- en voetlijst, is aan de voorzijde in drie horizontale registers verdeeld, gescheiden door houten regels.

Bovenste register: 'O Moeder Maria uw zoon stierf voor onze eeuwige vrijheid bid voor dezen die stierven voor onze tijdelijke vrijheid'. Middelste register: verdeeld in 3 verticale registers met de namen van de 'soldaten' en de 'burgers' op koperen platen gegraveerd. Onderste register: 'Parochianen slachtoffers van den oorlog 1914=1918'. De teksten van het eerste en derde register zijn met rode en zwarte letters tegen een witte achtergrond geschilderd.

H. 129 cm x B. 125 cm x D. 65 cm

• JACOBS M. 1996: Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.

Het kerkhof van Adinkerke is gelegen rondom de Sint-Audomaruskerk langs de Dorpsstraat. Verspreid over dit kerkhof zijn meerdere graven van Belgische militairen terug te vinden. Vlakbij bevindt zich de Belgische militaire begraafplaats met een Brits militair ereperk.

Historische achtergrond

Te Adinkerke, een gemeente tegen de Franse grens, lagen tijdens de Eerste Wereldoorlog geallieerde troepen in kantonnement. De militairen richtten hier dan ook verschillende voorzieningen in, zoals medische posten (station, Kerkweg, Cabour), een mortuarium en begraafplaatsen. Er waren in het dorp depots en kampen aanwezig, evenals een bakkerij, een vliegveld, smalsporen en spoorwegen. Zandzakjes voor de loopgraven werden er in de duinen gevuld. De kerktoren werd als observatiepost benut. Na de oorlog werd een gevangenenkamp voor buitenlandse politieke vluchtelingen gebruikt voor de opvang van Belgische vluchtelingen die uit Frankrijk terugkwamen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog lieten 18 inwoners van Adinkerke het leven.

Rond 1920 telde het kerkhof van Adinkerke de graven van 91 Belgen, een aantal Fransen, 32 Britten en 24 Duitsers.

Op het kerkhof van Adinkerke liggen vandaag nog volgende Belgische militairen begraven, gestorven tijdens de Eerste Wereldoorlog:

Werden hier oorspronkelijk begraven:

• Jules Remouchamps, geboren te Lierre op 7 september 1887; 1ste sergeant oorlogsvrijwilliger tolk op 'mission belge au GQG Brittanique'; overleden op 30 oktober 1917 en begraven op 1 november
• Louis J.P. Leroy, geboren te Limbourg bij Verviers; meesterknecht bij de S.C.F.C. 2de Brigade - Sectie Veldspoorwegen; overleden op 17 augustus 1917.
• Jozef Baets, Fredegond Joseph, korporaal oorlogsvrijwilliger bij het 8ste Linie / 1ste Cie Mitrailleurs; overleden op 14 maart 1916
• Franciscus Vandenbossche, geboren te Baesrode op 16 augustus 1890; soldaat bij het 8ste Linie; overleden op 23 maart 1916
• Godfried Vissers, soldaat bij het 8ste Linie; overleden op 14 maart 1916
• Alfons Van Erpe, soldaat bij het 8ste Linie; overleden op 14 maart 1916.

Deze laatste vier mensen worden ook herdacht op een gedenkplaat in Alveringem.

Werden oorspronkelijk in Westvleteren begraven en later naar hier overgebracht:

• Emile J. Cottry, geboren in 1887; soldaat bij het 19de Linie; overleden op 28 november 1917; begraven op 1 december
• Jerome C. Cappoen, geboren in Adinkerke; soldaat bij de 5de Compagnie van het 1ste Grenadiers, overleden op 30 maart 1917.

Er is ook nog één niet nader te identificeren heldenhuldezerkje.

Naar verluidt werd ook wachtmeester-foerier Emile Ferfaille op het kerkhof van Adinkerke begraven. Hij was ter dood veroordeeld en onthoofd voor de moord op zijn vriendin in Veurne. Zijn graf kon evenwel niet teruggevonden worden.

Verder zijn er op het kerkhof nog grafstenen voor burgerlijke doden uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog en Belgische militaire doden uit de Tweede Wereldoorlog terug te vinden.

Kenmerken

Verspreid over het burgerlijk kerkhof kan her en der een privé-grafsteen voor Belgische militairen uit beide wereldoorlogen teruggevonden worden, evenals grafstenen voor burgerlijke doden uit beide wereldoorlogen.

• Onderzoek / notities door Roger Verbeke.

Aan de kruising van Dorpstraat en Stationsstraat, nabij het Meester G. Vlaeminckplein gelegen bedehuis met omringend kerkhof, aan de Stationsstraat begrensd door een muur met hek, aan noordzijde door de Heldenweg, leidend naar Belgisch Militair Kerkhof (Eerste Wereldoorlog).

Neogotische hallenkerk naar ontwerp van architect P. Buyck (Brugge) van 1855 met deels romaanse (circa 1100), deels gotische toren (oorspronkelijk kruising-) en transept. Laatstgenoemden bleven gespaard toen Franse troepen in 1793 de kerk afbrandden; zij werden in de nieuwe bouw geïntegreerd. Doopkapel (1954) en stookplaats (1974) naar ontwerp van architect B. Hendryckx (De Panne). Restauratie van de toren onder leiding van architect W. Ingelaere (Poperinge) in 1970.

Verankerde gele baksteenbouw; aanwezigheid van ijzerzandsteen in transept. Leien bedekkingen.

De plattegrond ontvouwt een voorgeplaatste westtoren met aanleunende kruisbeuken, een driebeukig schip van vijf traveeën met rechte sluiting van zijkoren en een hoofdkoor van een rechte travee met driezijdige sluiting. Aanleunende sacristie en stookplaats respectievelijk in zuid- en noordoksel van laatstgenoemde.

Vierkante westtoren van twee, ongelijke geledingen onder tentdak. Westgevel verstevigd door middel van steunberen. Tudorboogvormige inkom, verdiept in brede, geprofileerde spitsboog. Rondboogvenster (dichtgemetseld in westgevel) en sporen van aanzet van zadeldak in west- en noordgevel, duidelijk wijzend op vroegere inplanting op kruising. Geprofileerde spitsboogvormige galmgaten op afzaat, met doorlopende druiplijst en lekdrempel, ter hoogte van tweede (jongere) geleding. Gemarkeerde borstwering met gesmeed ijzeren hek.

Aanleunende noordelijke kruisbeuk onder gebogen, mank zadeldak. Westgevel met blind, geprofileerd spitsboogvenster op afzaat.

Sporen van bouwnaad links van laatst genoemde. Aangebouwde 20ste-eeuwse doopkapel onder zadeldak (nok parallel aan het schip) met westelijke tuitgevel voorzien van aandak, muurvlechtingen, top- en schouderstukken en twee spitsboogvensters op afzaat. Soortgelijk venstertje in noordgevel. Noordgevel van kruisbeuk gemarkeerd door steunberen met versnijdingen. Geprofileerd steekboogvenster op afzaat. Sporen van bouwnaad rechts, dichtgemetseld korfboogdeurtje onder laatst genoemde.

Aanleunende zuidelijke kruisbeuk onder idem dak. Westgevel gestut door middel van zuidelijke steunbeer met versnijdingen en geritmeerd door middel van geprofileerde spitsboog op halfzuilen met kapiteel. Houten calvarie onder luifel tegen boogveld. Arduinen grafstenen (19de eeuw) links en rechts van laatst genoemde. Zuidgevel gemarkeerd door steunberen met versnijdingen. Resten van geprofileerde omlijsting rechts van getoogd venster op afzaat. Sporen van bouwnaad links, dichtgemetseld steekboogdeurtje onder laatst genoemde.

Traveeën van schip en koor gemarkeerd door lisenen en geajoureerd door middel van spitsboogvensters (drielichten) met afzaat en druiplijst.

Blinde oostgevel van driezijdige hoofdkoorsluiting met jaarsteen 1856. Vlakke torenzoldering bestaande uit houten kinderbalken. Sober, bepleisterd en witgeschilderd interieur. Spitstongewelven, eveneens bepleisterd en beschilderd. Spitsbogige scheibogen rustend op rechthoekige pijlers.

Mobilair: Lodewijk XIV-zijaltaren, hout, 1702, afkomstig van kapucijnenklooster van Veurne, in noord- en zuidkoor. Koorgestoelte, eik, begin 18de eeuw, in hoofdkoor. Neogotische preekstoel, hout, 1862 volgens inscriptie, in schip.