Aan de zuidelijke buitenmuur van de kerk hangen twee gedenkplaten: voor het 4de Regiment Zouaven en eronder voor Stolz. In de kerk hangt een gedenkplaat voor de militaire doden van WOI van Koksijde. Op het kerkhof is onder meer een Frans militair ereperk terug te vinden, evenals het graf van een Franse Marinefuselier tussen de burgerlijke graven. Ten zuiden van de kerk, rechts van de ingang, bevindt zich het graf van Jozef Verduyn.

Historische achtergrond

Deze gedenkplaat herdenkt Jean Stolz, onderluitenant van het 4de regiment Zouaven, gestorven bij Lombardsijde op 7 september 1915.

De naam ‘Zouaven’ is afkomstig van de Arabische benaming voor een Algerijnse stam waaruit aanvankelijk gerekruteerd werd. Ze behoorden tot de lichte Franse keurinfanterie. Ze waren te herkennen aan hun exotische klederdracht (rode muts met zwarte kwast, blauwe jas met rode versieringen en ballonbroek). Tijdens de oorlog werden ze ingedeeld bij negen regimenten, die in de loop van de oorlog op verschillende plaatsen in België werden ingezet.

Een belangrijk deel onder hen werd aan het IJzerfront ingezet: zij kantonneerden in Koksijde-Bad.

Het 4de regiment Zouaven ontstond in 1855 als Zouaves de la Garde Imperiale en werd in 1870 het 4ième Zouaves. Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren ze ondergebracht bij de 76ste Brigade, dat op zijn beurt was ondergebracht bij de infanterie van de 38ste Infanterieafdeling. Ze waren actief in de sector Nieuwpoort van februari tot april 1915 en dan terug van mei 1915 tot april 1916.

Jean Stolz werd geboren in Parijs in 1890 en was onderluitenant bij het 4de Regiment Zouaven. Hij was een jeugdvriend van Jean Cocteau. Cocteau, de bekende Franse kunstenaar, was eveneens in Parijs geboren en een jaar ouder dan Stolz. Hij was van december 1915 tot juli 1916 toegewezen aan hetzelfde Zouavenregiment als Stolz, als ambulancier bij het Rode Kruis. Aan die periode heeft Cocteau niet alleen een gedichtencyclus gewijd ("Discours du grand sommeil"), maar ook een roman ("Thomas l'Imposteur", die in 1965 door Georges Franju verfilmd werd). Cocteau dacht er eerst aan om de gedichtencyclus van zijn verblijf aan het front bij Nieuwpoort op te dragen aan het 4de Zouaven, maar hij koos uiteindelijk voor een jonge collega-dichter, Jean Le Roy, op 26 april 1918 te Loker overleden. Jean Stolz stierf bij Lombardsijde op 7 september 1915. Hij kreeg de eretekens Chevalier de la Légion d'honneur en het Croix de guerre.

Kenmerken

Kleine, rechthoekige, witte, marmeren gedenkplaat.

De volgende tekst is er ingehouwen (moeilijk leesbaar): 'Jean STOLZ S.s. Lieut.t. au 4e Zouaves Chevalier de la Légion d'honneur Croix de guerre Né à Paris 15 février 1890 Mort pour la France à Lombaertzyde 7 sept. 1915 R.I.P.'

• S.N. 2004: Koksijde - St.-Idesbald - Oostduinkerke - Wulpen. 60 jaar na de bevrijding 1944; 90 jaar na het begin van de oorlog 14-18, Gemeentelijke Archiefcommissie Koksijde.
• S.N. s.d.: Marsouins, Chacals et Turcos [online], http://vinny03.club.fr/1418.htm (geraadpleegd op 22 april 2005).

Aan de zuidelijke buitenmuur van de kerk hangen twee gedenkplaten: voor het 4de Regiment Zouaven en eronder voor Stolz. In de kerk hangt een gedenkplaat voor de militaire doden van WOI van Koksijde. Op het kerkhof is onder meer een Frans militair ereperk terug te vinden, evenals het graf van een Franse Marinefuselier tussen de burgerlijke graven. Ten zuiden van de kerk, rechts van de ingang, bevindt zich het graf van Jozef Verduyn.

Historische achtergrond

Deze gedenkplaat herdenkt tien overleden camerades mitrailleurs van het 4de regiment Zouaven, die gestorven zijn in de omgeving van Lombardsijde. Geen van deze tien Zouaven ligt in Koksijde begraven, maar er liggen wel vijf andere Zouaven van het 4de regiment begraven.

De naam ‘Zouaven’ is afkomstig van de Arabische benaming voor een Algerijnse stam waaruit aanvankelijk gerekruteerd werd. Ze behoorden tot de lichte Franse keurinfanterie. Ze waren te herkennen aan hun exotische klederdracht (rode muts met zwarte kwast, blauwe jas met rode versieringen en ballonbroek). Tijdens de oorlog werden ze ingedeeld bij negen regimenten, die in de loop van de oorlog op verschillende plaatsen in België werden ingezet.

Een belangrijk deel onder hen werd aan het IJzerfront ingezet: zij kantonneerden in Koksijde-Bad.

Het 4de regiment Zouaven ontstond in 1855 als Zouaves de la Garde Imperiale en werd in 1870 het 4ième Zouaves. Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren ze ondergebracht bij de 76ste Brigade, dat op zijn beurt was ondergebracht bij de infanterie van de 38ste Infanterieafdeling. Ze waren actief in de sector Nieuwpoort van februari tot april 1915 en dan terug van mei 1915 tot april 1916.

Kenmerken

Witte, marmeren rechthoekige gedenkplaat, met uitgewerkte hoeken.

Daarin de volgende tekst uitgehouwen (moeilijk leesbaar): 'A LA MEMOIRE de nos Camarades Mitrailleurs de 4ieme Zouaves Tombés Glorieusement devant Lombaertzyde', de namen, volgens rang.

• S.N. 2004: Koksijde - St.-Idesbald - Oostduinkerke - Wulpen. 60 jaar na de bevrijding 1944; 90 jaar na het begin van de oorlog 14-18, Gemeentelijke Archiefcommissie Koksijde.
• S.N. s.d.: Marsouins, Chacals et Turcos [online], http://vinny03.club.fr/1418.htm (geraadpleegd op 22 april 2005).

Aan de zuidelijke buitenmuur van de kerk hangen twee gedenkplaten: voor het 4de Regiment Zouaven en eronder voor Stolz. In de kerk hangt een gedenkplaat voor de militaire doden van WOI van Koksijde. Op het kerkhof is onder meer een Frans militair ereperk terug te vinden, evenals het graf van een Franse Marinefuselier tussen de burgerlijke graven. Ten zuiden van de kerk, rechts van de ingang, bevindt zich het graf van Jozef Verduyn.

Historische achtergrond

Jozef Verduyn (1884 - 1936) promoveerde in 1911 tot doctor in de geneeskunde aan de Katholieke Universiteit van Leuven. In 1910 was hij praeses van het K.V.H.V. (Katholiek Vlaams Hoogstudenten Verbond) te Leuven.

Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werd deze West-Vlaamse arts opgeroepen. Spoedig raakte hij betrokken bij allerlei Vlaamsgezinde initiatieven aan het front. Hij was een actief medewerker van het Secretariaat van de Katholieke Vlaamse Hoogstudenten. Tevens was hij betrokken bij de redactie van het soldatenblad ‘De Belgische Standaard’. Bij de twee voornoemde initiatieven was ook Joe English werkzaam.

Onder leiding van deze 'studentenleider' en met hulp van priester Cyriel Verschaeve ontstond in augustus - oktober 1916 het Comité Heldenhulde' Dit comité had als doel een specifiek grafteken te verschaffen aan de Vlaamse (oud-)studenten en vrienden. Het Heldenhuldezerkje werd ontworpen door Joe English.

Na een verplichte verbanning door de militaire overheid naar Zuid-Frankrijk, werd Verduyn de stuwkracht achter de oprichting van het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (V.O.S.), de grootste oud-strijdersbond in Vlaanderen, die uiteraard een Vlaamsgezinde koers voer. Hij werd tevens pleiter voor zelfbestuur, amnestie en de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Hij zou in 1936 overlijden.

Kenmerken

Burgerlijk graf voor Jozef Verduyn, waarop te lezen staat: 'Dokter Jos. Verduyn. Weduwnaar van Mevrouw Felicia De Clercq. Echtgenoot van Mevrouw Lydia Geerinckx. Ruddervoorde 1884. Brussel 1936. Hij was oprichter van Het Katholiek Vlaamsch Studenten Verbond v. België. Heldenhulde. De Vlaamsche Oud-Strijdersbond".

• DE SCHRYVER R.(ed.) 1998: Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse beweging, Tielt.
• S.N. 2004: Koksijde - St.-Idesbald - Oostduinkerke - Wulpen. 60 jaar na de bevrijding 1944; 90 jaar na het begin van de oorlog 14-18, Gemeentelijke Archiefcommissie Koksijde.

Neogotische kruiskerk met voorgeplaatste westtoren, van 1845-1848 (aannemer Dekeuwer, Nieuwpoort) ter vervanging van een rond 1700-1705 gebouwde kerk, welke reeds de in 1216 door de Sint-Walburga van Veurne opgerichte Simoenskapel verving. Eerste herstellingen in 1867 en 1889 aan kerktoren. 1951-1952: restauratie glasramen. Omringend kerkhof met gietijzeren calvarie.

Gele baksteenbouw; leien bedakingen. De plattegrond ontvouwt een voorgeplaatste westtoren, een twee traveeën tellend schip, een één travee brede, uitspringende dwarsbeuk en een koor van twee rechte traveeën met driezijdige sluiting; aangebouwde sacristie tegen zuidelijke kooroksel.

Westtoren van drie geledingen, verstevigd door middel van hoeksteunberen uitlopend op pinakels onder stenen spits; rechthoekige inkom in geprofileerde spitsboog onder windberg met bekronend kruis; gekoppelde, spitsbogige galmgaten op afzaat ter hoogte van tweede geleding; octogonale bovengeleding; soortgelijke galmgaten met bekronende windberg; naaldspits.

Flankerende zijingangen met spitsboogdeur onder aanleunend dak. Traveeën van schip, koor en transept gemarkeerd door steunberen met versnijdingen, laatst genoemde overhoeks en bekroond met pinakel onder spits op de hoeken, en geajoureerd door middel van spitsboogvensters (tweelichten) met doorlopende druiplijst en afzaat; breed, kort spitsboogvenster (rozet) in transepteinden; vernieuwd maaswerk; lagere aanbouwsels tegen transepteinden.

Bepleisterd interieur; kruisribgewelven rustend op halfzuilen; glasramen van 1847-1848 geïnspireerd op deze van kathedraal van Chartres, in de Tweede Wereldoorlog vernield; thans trouwe weergave.

Mobilair: Neogotisch: Onze-Lieve-Vrouwe-altaar van 1877; koorgestoelte van 1870; biechtstoel in noordtransept van 1865, in zuidtransept van 1870; preekstoel en communiebank; orgel (firma Loncke) van 1881.