erfgoedobject

Allaertshuizen

bouwkundig element
ID
16542
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/16542

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Allaertshuizen
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Eertijds uithof van de abdij Ten Duinen, gesticht in de 13de eeuw. In 1124 verkreeg de abdij Ten Duinen, deels door schenking, deels door aankoop, van een zekere Alnotus, 101 gemeten land te Wulpen. Dit stuk grond vormde het uitgangspunt van een domein, dat in 1246 aangroeide tot 700 gemeten. 1218, eerste vermelding van de naam Allaertshuizen; in 1228 voor 't eerst deze van een gevestigde hoeve. In de 13de eeuw, onder Abt Nicolaas van Belle (1232- 1253), toevoeging van monumentale schuur. Later verscheidene malen verwoest, voornamelijk in 1590 en 1593.

Heden verdeeld in twee afzonderlijke hoeven, Allaertshuizenstraat, nummer 5 en Veldweg, nummer 4, confer voormalige Opper- en Neder Allaershuyse, gelegen binnen eenzelfde, circa rechthoekig deels met linden omzoomde omwalling, met centrale drenkplaats (aansluitend bij de wal van Bommelaeregracht), elk bereikbaar via aparte oprit; grosso modo bewaarde schikking, confer "Register Generaal ende Nieuwe Verlegheringhe van alle de hofsteden, Landen ende Thienden Competerende d'Abdije van Duynen, Brugge, 1709". Groepering van verankerde bakstenen volumes onder pannen zadeldaken.

Allaertshuizenstraat nummer 5. Geasfalteerde oprit, geflankeerd door witgekalkte veldkapel onder een gebogen zadeldak (mechanische pannen) met overstekende rand, uit de 19de eeuw, doch hersteld in 1924, confer opschrift van altaar "Hersteld door F. Detollenaere en l. Lamerant ter gelegenheid van ons huwelijk den 14.10.1924".

Boerenhuis van vijf traveeën en één bouwlaag onder een gebogen zadeldak met getrapte dakkapel, daterend van het eerste kwart van de 20ste eeuw, doch met integratie van oudere muurgedeelten confer linker zijgevel met steunberen. Aanleunende bijbouwen onder zadeldaken, zonder verdere noemenswaardigheid.

Veldweg, nummer 4. Boerenhuis van dertien traveeën onder meer links woonhuis van zes traveeën en rechts stal van zeven traveeën, en één bouwlaag onder gebogen zadeldak met getrapte dakkapel, uit het eerste kwart van de 20ste eeuw, zonder verdere merkwaardigheden.

Ten oosten van boerenhuis, wagenhuis van vijf traveeën met rechts aanleunende stallingen van acht traveeën onder zadeldaken (nok loodrecht op het huis, Vlaamse pannen) van verschillende nokhoogte, voorzien van klimmende dakvensters, uit het eerste kwart van de 18de eeuw (?). Rechthoekige koetspoorten, naast korfbogige deuren. Gekasseid pad voor lange gevel.

Tegen de rechter zijgevel van boerenhuis aanleunende, sterk verbouwde dwarsschuur onder gebogen zadeldak (Vlaamse pannen) met overstekende rand op modillons. Lange gevels, deels gestut door middel van steunberen. Interessante zuidwestzijgevel, opgetrokken met "moefen" en verstevigd door middel van steunberen met versnijdingen; ertussen, aanzetten van geprofileerde spitsboogvormige muuropeningen; enig overblijfsel van de monumentale tiendenschuur uit het tweede kwart van de 13de eeuw.

Overige gebouwen zonder noemenswaardigheid.

  • DEVLIEGHER L., De opkomst van de kerkelijke gotische bouwkunst in West- Vlaanderen gedurende de 13de eeuw, I (Bulletin van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, V, 1954, p. 335-338).
  • DEVLIEGHER L., 25 jaar monumentenzorg in West-Vlaanderen (1950-1975), Brugge, 1975, afbeelding 283.
  • W.B., Middeleeuwse "hofsteden van Ter Duinen" (De Toerist, III, 1924, p. 13-15).

     


Bron: DELEPIERE A.-M. & LION M. met medewerking van HUYS M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Veurne, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 8n, Brussel - Gent.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De Allaertshuizen gaan terug op een schenking en verkoop van 101 gemeten land te Wulpen aan de abdij Ten Duinen in 1139, bevestigd in 1142. De datum 1124 in de inventaristekst is dus niet correct. Ze worden al voor het eerst onder de naam "Allaertshuizen" vermeld circa 1183. Het uithof behoorde tot de oudste en grootste van de abdij in de Veurnse regio. In de 17de eeuw werden ze opgesplitst in de Opper- (of Grote) en Neder- (of Kleine) Allaertshuizen.

  • VANDENBROUCKE O. 1962: Het ontstaan van het hoevedomein van de Abdij ter Duinen in het Westkwartier (1137-1246), onuitgegeven licentiaatsverhandeling, Leuven, 163-177.
  • Informatie verkregen van J. Van Acker (5 augustus 2021).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Allaertshuizen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/16542 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.