erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Pieter

bouwkundig element
ID
17634
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/17634

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Sint-Pieter
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Parochiekerk Sint-Pieter
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Dorpskom Bazel
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Dorpskom Bazel
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Sint-Pieters
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Historiek

Georiënteerde kruiskerk, gelegen in het centrum van het dorp. De romaanse bidplaats die reeds voor 964 de rang van parochiekerk had verworven, werd circa 1364 vervangen door een gotische kruiskerk met vieringtoren. Het koor wordt in 1560 vervangen door het huidige, ruimere; het is iets breder dan het kerkschip en heeft een noordwaartse afwijking. In 1612 wordt het houten tongewelf boven het schip verborgen door stenen kruisribgewelven, die tevens de bovenlichten in onbruik stellen en de ertussen aangebrachte historiserende muurschilderingen aan het oog onttrekken. De oude zijbeuken worden in 1666 (noord) en in 1699 (zuid) heropgebouwd. Nieuwe sacristie van 1714. Na een brand in 1879 wordt het koor grondig hersteld en de benedenkerk verruimd naar ontwerp van architect Pieter Van Kerkhove (Gent) (1881-82): de voorgevel wordt afgebroken en één travee aan de middenbeuk toegevoegd; de zuilen en bogen worden ontdaan van hun storend pleisterwerk en de stenen gewelven van 1612 worden twee meter hoger herlegd zodat de binnenruimte veel luchtiger wordt. In 1920 wordt tegen de noordelijke langsmuur een rechthoekige kapel ter ere van het Heilig Hart gebouwd (heden ketelhuis voor de centrale verwarming). Geplande restauratie onder leiding van architect R. Maris (Bazel).

Beschrijving

Driebeukige kruiskerk van vijf traveeën met vieringtoren, niet uitspringende transeptarmen, koor van drie traveeën met polygonale apsis, sacristie (zuid) en winterkapel (noord). Pseudo-basiliek van gekantrechte zandsteen. Benedenkerk met voor de lijn van de zijbeuken uitspringend portaal van La Rochettesteen met spitsboogdeur en spitsbogig drielichtvenster aan het doksaal. Traveeën van noord- en zuidgevel gemarkeerd door steunberen en verlicht door spitsbogige tweelingvensters. Transeptarmen van één travee met ruim spitsboogvenster. Achtkantige vieringtoren met spitsbogige galmgaten onder waterlijst; onder het noordelijk galmgat een kruisvormige gleuf in de torenwand; hoge, ingesnoerde naaldspits als bekroning. Koor met hoog-gotische ramen.

Interieur

Intereur overkluisd door stenen kruisribgewelven die het vroegere beschilderde tongewelf (schip) verbergen. Spitse scheibogen rustend op rondzuilen met hogelkapiteel. Sporen van toegestopte spitsbogige bovenlichten merkbaar.

Mobilair

Preekstoel en één biechtstoel van Filips Nijs, evenals de beelden van de Heilige Petrus en Heilige Jozef en de gekruisigde Christus. Classicistische lambrisering. Neogotische altaren en koorbanken. Grafplaten van de familie Vilain XIII tegen de winterkapel (buitenmuur).

  • JANSSENS P. 1939: Kantteekeningen over Bazel-Waes, Annalen van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas 51.1, 53-57.
  • JANSSENS P. 1948: Kantteekeningen over Bazel-Waes, Annalen van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas.
  • MARIS A. 1976: Bazel in Waas, land, volk en kerk, Antwerpen.

Bron: DEMEY A. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Sint-Niklaas, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 7n1 (B-L), Brussel - Gent.
Auteurs: Demey, Anthony
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Dorpskom Bazel


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Pieter [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/17634 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.