Neogotische kruisbasiliek, met typische inplanting op het kruispunt met de Edmond Vleminckxstraat en nabij Kasteel d'Ursel; deels omringend kerkhof ten oosten en vóór de kerk stenen Heilig Hartbeeld, gesigneerd C. Van De Capelle, van 1928, zie arduinen sokkel, gesigneerd Praille Londerzeel.

Historiek

Kerkelijke geschiedenis van Hingene minstens opklimmend tot 1225, toen het patronaat van Hingene, als hulpkerk van Bornem bevestigd werd. Mogelijk werd toen een kerk opgericht ter vervanging van een kapel uit de 10de eeuw, opgericht door de bewoners van Nattenhaasdonk, waarvan de kerk meermaals door de Schelde was overstroomd. Nattenhaasdonk eiste de titel van moederparochie van Hingene op, hoewel ze zelf een dochterkerk van Bornem was.

De oude, georiënteerde kerk, meermaals aangepast en vergroot, doch met toenmalig uitzicht van 1687 (volgens oude tekeningen grotendeels in barokstijl), werd gesloopt in 1898, met uitzondering van de toren, het koor en een deel van de kruisbeuk. Nieuwe kerk met integratie van de oude elementen, naar ontwerp van J. Caluwaers van 1894. Eerstesteenlegging 5/12/1898. In gebruik vanaf 1900. Kerk ingewijd in 1906.

Beschrijving

Noord-zuid-georiënteerde kruisbasiliek: de plattegrond ontvouwt een hoog opgaand schip tussen lage zijbeuken van vier traveeën, transept van anderhalve (westen) of één (oosten) travee met rechte sluiting en een koor van drie rechte traveeën met rechte sluiting, tussen tribune voor de familie d'Ursel (westen) en sacristie (oosten). Vijfzijdig uitspringende doopkapel tegen de westelijke zijbeuk; oud kerkgedeelte tegen oostelijke transeptarm.

Baksteenbouw, geritmeerd door steunberen, onder leien zadel- en lessenaarsdaken; decoratieve verwerking van natuursteen voor sokkel, speklagen, gevelaflijning en omlijstingen. Neogotische spitsboogvensters (twee- en drielichten). Zuidelijke puntgevel gemarkeerd door ingangsportaal met puntgevel en spitsboogpoort; links ernaast polygonale traptoren.

Bepleisterd en beschilderd interieur; spitsboogarcade op zuilen met knoppenkapiteel. Kruisribgewelven met bakstenen gewelfvlakken en ribben op colonnetten; kruising met netgewelf. Achter het altaar gedenksteen met opschrift "AEDta MDCCCXCVIII" (bouwjaar 1898).

Mobilair.

Schilderijen: Golgotha, gedateerd 1608, Vlaamse School; Steniging van de Heilige Stefanus, 17de eeuw, Vlaamse School; Job op de mesthoop, gesigneerd en gedateerd Ch. Wauters, 1850. Nieuwe kruisweg naar Verlat, door E. Storms, 1983.

Beeldhouwwerken: Onze-Lieve-Vrouw met kind en scepter, 13de eeuw, eik (gevonden in de kasteelgracht en hersteld in 1878); Sint-Job, tweede helft 17de eeuw, gepolychromeerd hout; gepolychromeerde houten 18de-eeuwse beelden van Onze-Lieve-Vrouw van Smarten (± 1700) en Heilige Sebastiaan; Jezus aan het kruis, 18de eeuw, recent kruis.

Neogotisch meubilair in zijn geheel vermoedelijk naar ontwerp van J. Caluwaers, 1899; hoofdaltaar van witte steen en marmer, geschonken in 1900 door graaf d'Ursel; zij-altaren van Franse steen; links biechtstoel en communiebank, beide van eik, naar ontwerp van J. Caluwaers van 1899; eiken preekstoel met leven en dood van Sint-Sebastianus door Van Arendonck, 1867; stenen doopvont met massief koperen deksel, eerste helft 19de eeuw.

Tegen de sluiting van de oostelijke transeptarm: lager gelegen, oud gedeelte met gotisch 15de-eeuws koor, tussen noordelijke tribune en 20ste-eeuwse sacristie ten zuiden, van twee rechte traveeën en barokke noordelijke transeptarm (1687) van één travee, beide met vlakke sluiting; ten zuiden. Romaanse vierkante toren van vier geledingen onder ingesnoerde leien spits; opgetrokken uit mergelzandsteen met rondbogige galmgaten; de bovenste klokkenkamer is een gotische toevoeging, zie het verschil in materiaal en de spitsbogige galmgaten; gedichte rondboogpoort.

Koor, eertijds met lagere driezijdige sluiting, en transept van bak- en zandsteen voor speklagen, hoekblokken en steigergaten. Spitsbogige vensters in koor, segmentbogig in transept, alle in zandstenen omlijsting.

Deels bepleisterd en beschilderd koorinterieur met 18de-eeuwse lambrisering van hout met imitatiemarmer-schildering en bakstenen kruisribgewelf met natuurstenen ribben; kruising met koepelgewelf en visblaasmotieven in het stucwerk. Marmeren hoofdaltaar uit begin 19de eeuw met tabernakel en kruis door Ph. Nijs, gedateerd 1768. Communiebank van eik en gietijzer, uit de eerste helft van de 19de eeuw. Meerdere obiitborden.

Tribune met renaissance-lambrisering van circa 1600 en koepelgewelf voorzien van een stucwerkrozet met visblaasmotief. Ronde vensters met 18de-eeuwse glasramen, de besnijdenis en de doodstrijd van Jezus voorstellend.

Transeptarm met bepleisterd tongewelf en grisaille.

Tegen de koorsluiting eclectisch funerair monument van de familie d'Ursel naar ontwerp van J. Caluwaers, volgens plannen van 1903, 1904 en 1907. Verleent toegang tot de familiegrafkelder. Na de afschaffing van het brigittenklooster in Hoboken, liet Wolfgang Willem d'Ursel (1750-1804) in 1784 een grafkelder bouwen achter de Onze-Lieve-Vrouwekerk van Hoboken voor de resten zijner voorouders, die tot dan in het klooster begraven waren. Naderhand overgebracht naar Hingene. Rechthoekige constructie van baksteen met verwerking van arduin en koepelvormige bekroning; centraal wapenschild van de familie d'Ursel.