Teksten van Afspanning Het Stenen Huis

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200082

Het Stenen Huis ()

Het pand in traditionele bak- en zandsteenstijl met beperkt gebruik van natuursteen en minder gebruikelijk ontlastingssysteem is illustratief voor de ruimere en rijkere 17de-eeuwse landelijke woning.

De 1648 gedateerde voormalige afspanning "Stenen Huis" bevindt zich op het gehucht Heuvel, langs de oude Leuvensebaan. Zoals de benaming suggereert was het Stenen Huis waarschijnlijk één van de eerste stenen woningen in de streek. Minstens sinds begin 17de eeuw fungeerde de afspanning tevens als vergaderplaats voor de Tieltse schepenbank. Op een tiendenkaart van 1717 is het Stenen huis voorgesteld als een omgracht complex met woonhuis, een viertal bijgebouwen en een waterput met hefboom. Eenzelfde configuratie is nog terug te vinden op de Poppkaart van circa 1860. Enkele decennia terug werd het eigendom opgesplitst wat resulteerde in ingrijpende wijzigingen. De omgrachting werd gedempt, de bijgebouwen gesloopt en het hoofdvolume in twee gesplitst. De rechterhelft werd met recuperatiemateriaal heropgetrokken en gefermettiseerd, de linkerhelft bleef vrij intact bewaard.

Van het oorspronkelijke L-vormige, zes traveeën brede en twee bouwlagen hoge woonhuis in traditionele bak- en zandsteenstijl resten momenteel de drie linkertraveeën afgedekt met een zadeldak (rode handvormpan). De gevelordonnantie wordt bepaald door een bakstenen plint met natuurstenen afschuining, oorspronkelijk beluikte kruisvensters met diefijzers en een aanvankelijk bredere inkompoort zoals de bakstenen rondboog schijnt te suggereren. Boven de inkomdeur bevindt zich een rechthoekige jaarsteen met opschrift "ANNO 1648". Typerend voor de kruisvensters is het in het Tiense meer voorkomende ontlastingssysteem met dubbele boogjes gevat onder één brede boog.

De als een volwaardige gevel uitgewerkte zijgevel is opengewerkt met kruisvensters. Beide verdiepingsvensters zijn momenteel dichtgemetseld waarbij het rechtse werd afgewerkt met een vensterimitatiebeschildering. Bovenaan in de geveltop twee uilengaten. Onderaan verwijzen twee kleine rechthoekige vensters met natuurstenen omlijsting naar de ruime, L-vormige, overwelfde kelders met rode tegelvloer die vroeger was voorzien van een laadtoegang.

De achtergevel met klein rechthoekig venster in natuurstenen omlijsting en recentere openingen werd grotendeels vernieuwd na de sloping van de dwarse aanbouw. Het ingevolge stabiliteitsproblemen rond 1900 verlaagde zadeldak rust op geprofileerde daklijstbalkjes.

Inwendig bleef de dragende structuur met moerbalken met bekapte sloffen, langs de achtergevel rustend op zware muurbalken, bewaard. Een rechte steektrap leidt naar de zolder met verlaagde en aangepaste kapspanten.

De omgeving van het "Stenen Huis" werd in de loop der jaren verkaveld en bebouwd. De verminkte rechterhelft is omgeven met een met sierhekken afgesloten siertuin. De bewaarde linkerhelft bezit een "spontane" tuin met een oude waterput en wordt aan de straatzijde belijnd door een hoge haag, deels buxus, deels meidoorn.


Bron: Beschermingdossier DB002169
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: S.N. 2002: Afspanning Het Stenen Huis [online], https://id.erfgoed.net/teksten/125640 (geraadpleegd op ).


Steenhuis ()

Voormalige afspanning "Steenhuis" met bouwopschrift ANNO 1648 boven de heden toegemetselde inrijpoort.

Bak- en zandstenen gebouw met twee verdiepingen en zadeldak. Kruisvensters met een dubbele en daarboven nog een enkele ontlastingsboog (alleen op de begane grond); hoekkettingen vrijwel verdwenen.

Wijzigingen: nieuwe deur en de kleine muuropening ernaast; een venster toegemetseld op de puntgevel; vernieuwd dak en sterk verbouwde achtergevel.

Achteraan: vervallen lemen schuur.


Bron: GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.
Auteurs:  Genicot, Luc; Van Aerschot, Suzanne; de Crombrugghe, Anne; Sansen, Hadewych; Vanhove, Jacqueline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Genicot L. & Van Aerschot S. & de Crombrugghe A. & Sansen H. & Vanhove J. 1971: Afspanning Het Stenen Huis [online], https://id.erfgoed.net/teksten/135330 (geraadpleegd op ).