Het betreft tot nog toe de enige tempel die in Tongeren werd opgegraven en het enige grootschalige, op terrassen aangelegde Romeins tempelcomplex van deze omvang die vooralsnog in België aan het licht kwam.

Gans het terrein is hier stelselmatig en kunstmatig opgehoogd tot tegen de omheiningsmuur, die als steunmuur dienst doet en nog tot op een hoogte van meer dan 4 meter bewaard is. Het hele terras werd opgenomen, niet alleen binnen de eerste stadsomwalling, maar ook binnen de tweede, hetgeen wel opmerkenswaardig is daar hierdoor de stad ver uitgerokken werd naar het noorden toe.

Dit complex bestaat uit drie delen: de eigenlijke tempel, de omringende zuilenhalle met aanpalende gebouwen, en de buiten het tempelcomplex gelegen bijgebouwen. Vooraf mag gezegd dat het geheel ouder is dan de stadsmuur en dat het door deze werd ingesloten en zelfs gedeeltelijk overbouwd. De gebouwen zijn gericht naar het stratenschema van de stad, schema dat denkelijk rond het midden van de eerste eeuw werd vastgelegd. Buiten het complex, op de noordwesthelling, bevinden zich enkele bijgebouwen. Hun functie en betekenis zijn vooralsnog niet duidelijk. Verder werden een reeks diepe, vierkante afvalputten - misschien offerkuilen -, aangetroffen geschikt langs de oostrand van de porticus.

De tempel te Tongeren kan in de reeks grote tempels worden gerangschikt. Het feit echter dat te Tongeren de cella niet zuiver vierkant doch rechthoekig is en dat de omgang langs de voorkant breder is en hierop dus klaarblijkelijk de nadruk werd gelegd, is een kenmerk van romanisering. Tijdens een vergroting van de tempel zou nog meer de nadruk op de voorgevel zijn gelegd door de aanbouw van een echte zuilpronaos, ditmaal met dezelfde breedte als de omgang. Deze laatste omgaf ditmaal gans de thans langgestrekte cellapronaos, waardoor een opmerkenswaardige synthese werd bekomen van de romeins-italische peripterostempel en het inheems heiligdom met lager gelegen omgang. De aan beide uiteinden van de voorgevel aangebrachte hoekmassieven, waartussen de trap was aangelegd, wijzen er op dat gans de voorgevel nu uit een colonnade bestond, waarop de brede trap toegang verleende.

De tempel was op een verhoog of podium aangelegd, een normaal verschijnsel in de italisch-romeinse bouwkunst. Tijdens de opgravingen zijn, spijtig buiten elk verband, twee zuilfragmenten gevonden; ze zijn gehouwen in een witte, zeer korrelige jurakalksteen ; het eerste fragment vertoont halfrond uitgehaalde cannelures. Het tweede fragment heeft convexe, door groeven onderlijnde cannelures.

In het puin rond de tempel werden vele fragmenten van marmerbekleding aangetroffen, alsmede fresco-stukken met zwarte beschildering. Denkelijk wijzen deze elementen op de versiering van de cella.

Vóór de tempel strekte zich een plein uit, met grote steenplaten geplaveid. Een belangrijke vaststelling is dat gans het tempelcomplex en ook de enkele daarbuiten liggende gebouwen, ouder zijn dan de eerste stenen omheining van de stad. Door de bouw van deze laatste werden de bijgebouwen gelegen ten noorden van de tempel gesneden en door aanvullingslagen overdekt; het materiaal hierin aangetroffen gaat tot in het midden van de tweede eeuw. Het tempelcomplex is dus ouder.

Samengevat kan besloten worden dat het complex te Tongeren, met zijn terrassen, zuilenhalle en podiumtempel best past bij de architectuur van het einde van de eerste en het begin van de tweede eeuw. De verbouwing zou dan kunnen gebeurd zijn in de loop van de tweede helft van de tweede eeuw, misschien in verband met de aanleg van de nieuwe, grootse stadsomheining.

Het is ten andere logisch een oudere cultusplaats alhier te veronderstellen daar zoniet moeilijk te begrijpen is waarom zulke omvangrijke terrasseringswerken werden uitgevoerd; dit kan slechts gebeurd zijn omdat men trachtte de tempel zelf op zijn traditionele plaats te bewaren.

En hiermede hebben we dan het delicate probleem aangeraakt van de betekenis van deze tempel: dat hij met bronnen iets te maken heeft staat vrijwel vast en wordt verklaard door de ondergrond ter plaatse. De ligging aan de rand van de stad sluit uit dat het hier zou gaan om een forumtempel of Capitool. De porticus rond de tempel en de talrijke vertrekken hierin aangebracht, wijzen als op een thermale instelling, een "Kurort", waar om genezing wordt gevraagd.

De tempel bleef waarschijnlijk bestaan tot aan het einde van Romeins Tongeren; hij werd ingesloten binnen de omheining die in de vierde eeuw werd opgericht. Het is niet uitgesloten, dat het verdwijnen van de tempel in verband moet worden gebracht met de activiteit van bisschop Servatius te Tongeren rond het midden van de vierde eeuw.