De Drie Tommen, grafheuvels
archeologisch / landschappelijk element- ID
- 200323
- URI
- https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200323
Juridische gevolgen
-
is aangeduid als beschermd monument Drie Tommen
Deze bescherming is geldig sinds -
is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Drie Tommen, Twee Tommen en Avernassetom met omgeving
Deze bescherming is geldig sinds -
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed De Drie Tommen, grafheuvels
Deze vaststelling was geldig van tot
Beschrijving
Op de kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778) bevinden de Drie Tommen, weergegeven als “Les Trois Tombes”, zich ten noordoosten van de weg. Ze worden omgeven door open akkerland. De kaart van Vandermaelen (1846-1854) geeft de tumuli met hetzelfde toponiem weer volgens de huidige locatie: één ten westen van de weg en de twee andere ten oosten ervan.
De drie grafheuvels liggen op een zuidwest-noordoost georiënteerde rij. De zuidelijke grafheuvel (ten westen van de Drie Tombenstraat) bevindt zich op het grondgebied van de deelgemeente Kortijs, de twee andere liggen in de deelgemeente Vorsen (ten oosten van de Drie Tombenstraat). De bodem en topografie waren van groot belang voor de keuze van de locatie van een grafheuvel of grafveld. Deze werden aangelegd op de agrarisch meest geschikte gronden, meer bepaald de goed gedraineerde leembodems op plateau- of hellingsgronden. De site bevindt zich op het Haspengouws leemplateau, op een hoogte van circa 135 meter +TAW, en ligt in een overwegend open landschap gevormd door akkers en grasland. Recent werd ten noordoosten van de tumuli een laagstamboomgaard aangeplant. De bodem bestaat uit droge leembodems zonder profiel (bodemtype Abp1).
De drie grafheuvels dateren vermoedelijk van voor de Romeinse periode. De heuvels zijn geconstrueerd bovenop een graf (met crematieresten). In de twee buitenste tumuli van de Drie Tommen werd geen graf gevonden. De grafheuvel op het grondgebied Kortijs bleek leeg te zijn. De andere grafheuvel op grondgebied Vorsen was aangelegd boven een brandstapel. De middelste tumulus bevatte wel enkele archeologische vondsten, onder andere twee bronzen munten, glazen halsemflesjes, een dobbelsteen, een vergulde urne en allerlei aardewerk. Vermoedelijk kan de grafheuvel gedateerd worden in de 2de eeuw na Christus.
De tumuli zijn bedekt door enkele loofbomen (onder andere populier (Populus) en eik (Quercus)), vlier (Sambucus) en haagbeuk (Carpinus). Volgens de inrichtingsplannen (2013) van de tumuli te Gingelom zouden de bomen op deze tumuli gekapt worden.
- Archief Onroerend Erfgoed Limburg, DL000185, Drie Tommen, advies KCML (1975).
- Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden van Jozef Jean François de Ferraris, opgesteld tussen 1770-1778, schaal 1:11.520.
- Topografische kaart van België, Philippe Vandermaelen, uitgegeven tussen 1846-1854, schaal 1:20 000.
- AMAND M. 1985: De Gallo-Romeinse tumuli, Publicaties van het Provinciaal Gallo-Romeins Museum 31, Tongeren, 12, 23-24, 26.
- CAPENBERGHS J. 1985: De begraafplaatsen uit de Romeinse tijd in het Limburgse Haspengouw (arr. Hasselt en Tongeren), onuitgegeven licentiaatsverhandeling, Katholieke Universiteit Leuven, 9, 104-109, 118-122, 382-388, 521-522.
- KNAEPEN E 2001: De landelijke bewoning in de Gallo-Romeinse periode in Zuid-Limburgs Haspengouw, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, Katholieken Universiteit Leuven, 269.
- SCHLUSMANS F. met medewerking van GYSELINCK J., LINTERS A., WISSELS R., BUYLE M. & DE GRAEVE M.-C. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6n1 (A-Ha).
Auteurs: Cox, Lise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
