erfgoedobject

Mergelwoning

bouwkundig element
ID
200423
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200423

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Mergelwoning
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Mergelwoning
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Mergelkern van Kanne
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Mergelkern van Kanne
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Deze woning is opgetrokken uit mergel en bepaalt daarmee het karakteristieke uitzicht van 'het witte dorp' Kanne.

Historiek

Deze mergelwoning situeert zich in de kern van het dorp Kanne. Kanne wordt ook 'het witte dorp' genoemd, een naam die het te danken heeft aan de aanwezigheid van Maastrichtse tufsteen of mergel die reeds sinds de Romeinse tijd in Kanne en omgeving ontgonnen werd en het ontstaan heeft gegeven aan kilometerslange gangenstelsels. De inwoners van Kanne gebruikten de mergel als bouwmateriaal. Zo is mergelsteen de typische bouwsteen uit zuidoost-Limburg, die omwille van zijn goede eigenschappen, een karakteristiek element is in de bouwkunst in de streek.

Mergel is een marinaal, sedimentair gesteente, ontstaan uit samengekitte kalkresten van zeediertjes, afgezet in een ondiep gedeelte van de zee tijdens de jongste formatie van het Mesozoïcum. Deze steen is een poreuze, zachte, doch homogene kalksteen van witgeelachtige kleur, patinerend tot lichtgrijs. De ontgonnen steen werd geëxporteerd tot ver buiten de onmiddellijke omgeving voor de bouw van kerken, kastelen, kloosters en bij de constructie van architecturaal kwaliteitsvolle panden.

Het gebruik is voor wat Vlaanderen betreft, uitsluitend beperkt tot Limburg. In de Riemsterse deelgemeenten Kanne, Vroenhoven, Zichen-Zussen-Bolder, Heukelom (gehucht) en Val-Meer is deze bouwsteen ook veelvuldig gebruikt voor eenvoudige kleine woningen en voor boerderijen omwille van zijn ontginbaarheid ter plekke. Om het steenoppervlak te beschermen tegen verwering, doch ook om esthetische redenen (mergelsteen verweert van geelachtig tot lichtgrijs) werden de gevels regelmatig gewit of gekaleid met kalkmelk waardoor deze eenvoudige bouwwerken een wit uitzicht kregen.

Deze mergelwoning komt reeds voor in de Atlas der Buurtwegen (1845).

Beschrijving

Het betreft een tweelagig enkelhuis van twee traveeën onder zadeldak. De woning heeft rechthoekige ramen met kalkstenen lekdrempels en een rechthoekige deur met vlakke, 18de-eeuwse getoogde kalkstenen omlijsting. De woning is opgetrokken uit mergel met een sierlijst in baksteen. De gevel is gekalkt.


Bron: Beschermingdossier DL002460
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Kanne

  • Is deel van
    Mergelkern van Kanne


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Mergelwoning [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200423 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.