erfgoedobject

Monument voor de gesneuvelden

bouwkundig element
ID
200517
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200517

Juridische gevolgen

Beschrijving

Ingehuldigd op 2 juli 1922 in aanwezigheid van kroonprins Leopold III.

Gesigneerd aan de zuid-oostzijde. Beeldhouwwerken naar ontwerp van Floris de Cuijper (winnend ontwerp van een nationale wedstrijd). Oprichting en architectonische aanleg onder leiding van architect Emiel Van Averbeke.

De basisconstructie bestaat uit een cirkelvormig platform, onderbroken door drie trappen. In het platform zijn bloembakken voorzien. Het monument in blauwe hardsteen is geplaatst op een ronde basis in trapvorm en bestaat uit een driehoekige sokkel met bronzen verheven beeldwerken waarop een bronzen vrouwenfiguur de “vrede en victorie” verpersoonlijkt.

Iconografie van de drie haut-reliëfs: Personificatie van de stad Turnhout met de namen van de 131 die stierven voor "recht en vaderland"; De treurende moeders, vrouwen en kinderen die de gesneuvelden ten grave dragen; De bevolking bezig met het vlechten van bloemkransen voor de terugkerende soldaten.

Het beeld vormt een stedenbouwkundige baken, een referentiepunten in het stedelijk weefsel. Het was zelfs bepalend geweest voor de stedenbouwkundige aanleg van de “Botermarkt” die met de oprichting van het monument werd omgedoopt in Zegeplein.

Floris de Cuijper (Antwerpen, 7-8-1875 – Antwerpen, 3-10-1965) was vanaf 1890 leerjongen bij de beeldhouwer F. Joris. Volgde avondcursus tekenen bij A. Van Beurden in de Antwerpse Academie. Ging aan het Hoger Instituut Antwerpen in de leer bij Thomas Vinçotte. In 1900 kreeg hij een studiebeurs voor de Ecole des Beaux-Arts van Parijs. Vanaf 1902 was hij leraar tekenen aan diverse scholen. In 1907 stichtte hij de kunstkring “Streven” te Boechout. In 1924 werd hij leraar aan de Academie te Antwerpen. In 1932 was hij medestichter van de Tekenschool te Mortsel, waar hij werd aangesteld als directeur. In 1975 werd een huldetentoonstelling te Mortsel georganiseerd.

De beeldhouwwerken van De Cuijper zijn alle figuratief en worden gekenmerkt door het streven naar een sterke mimesis en expressiviteit. In zijn oeuvre vinden we meerdere oorlogsmonumenten terug (Mol, 1920; Wijnegem, 1920; Mortsel, 1925; Duffel, 1925).

  • Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Antwerpen, cel Monumenten & Landschappen, dossier inventaris.
  • PLOMTEUX G. & DE SADELEER S., Bouwen door de eeuwen heen. Inventaris van het cultuurbezit in België, deel 16 n1: kanton Turnhout, Turnhout, 1997, p.436.
  • CARDYN-OOMEN, D., e.a., Beeldhouwwerken en assemblages 19de en 20ste eeuw, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten Antwerpen, 1986, p. 46.
  • DE KOK, H., Gids voor het oude Turnhout en omgeving, 1: stad Turnhout, Antwerpen/Haarlem, 1980.

Bron: Beschermingsdossier DA002355
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Monument voor de gesneuvelden [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200517 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.