Bijna volledig ondergrondse betonnen constructie, opgetrokken langs Polderken, aan de noordzijde van de noordelijke dijk van het Leopoldkanaal.

Duitse bunker opgetrokken als onderdeel van de Hollandstellung. Deze Duitse verdedigingsstelling werd tijdens de Eerste Wereldoorlog opgetrokken langs de grens met Nederland, tussen Knokke en Vrasene (Beveren). Tussen het Zwin (Knokke) en Leeskensbruggen (Maldegem) zijn de bunkers opgetrokken door het Marinekorps Flandern, vanaf Moerhuize (Maldegem) door de Etappen-Inspektion 4 (of Gruppe Gent). De zone rond Strobrugge (Maldegem) vormde een overgangsgebied. Er is een groot verschil merkbaar in de aanleg van de stelling en de bouwwijze van de bunkers in beide zones.

De uitbouw van de Hollandstellung tussen Leeskensbruggen en Moerhuize

In een legerbevel van 12 september 1916 werd de uitbouw van de stelling tussen Fort Donaas en de vesting Antwerpen bevolen. Het Marinekorps Flandern was toen verantwoordelijk voor de uitbouw van de stelling tussen de Damse Vaart en het Afleidingskanaal bij Moerhuize, de rest van de stelling werd uitgebouwd door de Etappen-Inspektion 4. Tussen Leeskensbruggen en Moerhuize werden de verdedigingswerken aangelegd ten noorden van het Leopoldkanaal en ten zuiden van het Afleidingskanaal van de Leie. Aanvankelijk werden er vooral mitrailleursposten voorzien aan de noordzijde van het Leopoldkanaal, bestaande uit bunkers met open gevechtsstellingen en flankerende mitrailleursposten. Deze laatsten werden tegen het zuidelijke talud van de noordelijke dijk van het Leopoldskanaal ingeplant. De meest westelijke bewaarde flankerende mitrailleurspost werd aangeduid met nummer 10 en de bijhorende bunker met nummer 11, de flankerende mitrailleurspost ten oosten van Strobrugge kreeg het nummer 4. Deze verdedigingswerken werden met (dubbele) draadhindernissen met elkaar verbonden, die op bepaalde punten in noordelijke richting uitsprongen, zoals tussen mitrailleursposten 11 en 12. Ter noorden van Strobrugge, meer bepaald tussen Waaktdijk tot ter hoogte van Moerhuize, vormde deze stelling een bruggenhoofd met meerdere mitrailleursposten. Ter hoogte van Moerhuize werd een verbinding voorzien tussen het Leopoldkanaal en het Afleidingskanaal, waar er ook twee mitrailleursposten langs de noordelijke dijk werden opgetrokken, waaronder één flankerende bunker. In Strobrugge zelf werden twee grote manschappenonderkomens voor honderd man voorzien. In de zuidelijke dijk van het Afleidingskanaal werden twee stellingen voor 5 cm kanonnen aangelegd. In latere plannen werden er ook nog eens enkele en dubbele observatieposten ten behoeve van de artillerie toegevoegd bij de mitrailleursposten. De dubbele observatiepost bij mitrailleurspost 10 kreeg het nummer 3 en 4.

Deze bunker is mitrailleurspost nummer 12. Het betreft een standaardtype, dat veelvuldig is opgetrokken ten westen van Moerhuize. Het betreft een betonnen constructie bestaande uit één ruimte van ongeveer 4,8 op 3,5 m met aan weerszijden een L-vormige (geknikte) toegang. De muur aan frontzijde is tot anderhalve meter dik. Vaak zijn deze constructies in een bestaande dijk ingegraven. Doorgaans waren er bij dit type ook open mitrailleuropstellingen ingericht, waarbij – vermoedelijk in een latere fase – betonnen muurtjes en betonnen paaltjes werden opgetrokken om de mitrailleur te bedienen. De bunker ligt nu bijna volledig ondergronds.

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen militaire constructie met rechthoekig grondplan, op kleine uitsprongen ter hoogte van de toegangen na. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Aan de buitenzijde zijn sporen van zwarte teer terug te vinden. Toegangen aan oostelijke en westelijke zijkant, onder gebogen dak. Via trappen en geknikte gangen wordt de centrale binnenruimte bereikt. Deze meet 4,20 x 3,20 meter. De zuidelijke wand bevat twee kleine rechthoekige openingen in de hoeken. In de noordelijke muur zit centraal een nis, vermoedelijk voor het plaatsen van verlichting. Tegenover de toegangen zijn betonnen scherfmuren terug te vinden, met ernaast een 79 centimeter brede loopgracht. De scherfmuur werd bij de aanleg van de wegbedekking van de dijk doorbroken en meet nu ongeveer nog 6 meter aan beide zijden.

Halfondergrondse betonnen militaire constructie in noordelijke berm van de noordelijke dijk van het Leopoldkanaal opgetrokken, met bijhorende scherfmuren ter hoogte van de toegangen.

Historische beschrijving

Duitse bunker opgericht als onderdeel van de 'Hollandstellung', een verdedigingsstelling die de Duitse bezetter vanaf 1916 liet aanleggen uit vrees voor een geallieerde aanval vanuit het neutrale Nederland. Tussen de zee en Strobrugge (Maldegem) werd deze linie aangelegd door de Duitse marine, vanaf Strobrugge tot Vrasene door de Duitse landmacht. De zone tussen Leestjesbrugge en Strobrugge lijkt een overgangsgebied tussen beiden te vormen.

Ter hoogte van het Leopoldkanaal en Schipdonkkanaal zouden er oorspronkelijk langs beide zijden in totaal 14 bunkers opgetrokken zijn, volgens een min of meer alternerend ritme. De bunkers aan het Leopoldkanaal zijn opgetrokken aan de hand van gewapend beton, dat gegoten is tussen een houten bekisting. Deze bouwwijze en de gehanteerde types zijn kenmerkend voor de Duitse marine. De constructies ten zuiden van het Schipdonkkanaal zijn voornamelijk opgetrokken met betonblokken, een bouwwijze die vooral door de Duitse landmacht werd toegepast. Zij hanteerden ook andere bouwplannen. Of deze constructies aan het Schipdonkkanaal dan ook effectief door de landmacht zijn opgetrokken, is niet zeker.

De hier bewaarde bunker is een type 'Mannschafts Eisenbeton Unterstand' of 'MEBU’, dat meermaals werd opgetrokken door de marine. Opvallend zijn de deels bewaarde scherfmuren ter hoogte van de toegangen. Ten noorden van de dijk waren dubbele prikkeldraadversperringen aangebracht die naar analogie van een redan in noordelijke richting uitsprongen. Ter hoogte van de bunker liepen deze versperringen terug tot tegen de dijk, om met een boog rond de constructie te lopen om vervolgens opnieuw noordwaarts uit te springen.

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen militaire constructie met rechthoekig grondplan van 1,20 x 0,60 meter, op kleine uitsprongen ter hoogte van de toegangen na. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Aan de buitenzijde zijn sporen van zwarte teer terug te vinden.

Toegangen aan oostelijke en westelijke zijkant, onder gebogen dak. Via trappen en geknikte gangen wordt de centrale binnenruimte bereikt. Deze meet 4,20 x 3,20 meter. De zuidelijke wand bevat twee kleine rechthoekige openingen in de hoeken. In de noordelijke muur zit centraal een nis, vermoedelijk voor het plaatsen van verlichting.

Tegenover de toegangen zijn betonnen scherfmuren terug te vinden, met ernaast een 79 centimeter brede loopgracht. De scherfmuur werd bij de aanleg van de wegbedekking van de dijk doorbroken en meet nu ongeveer nog 6 meter aan beide zijden.

Half ingegraven kazemat van de bunkerlinie aan het Schipdonkkanaal uit de Eerste Wereldoorlog. De betonnen bunker, ingegraven aan de gracht aan de kant van de weg, parallel met het Leopoldkanaal en het Schipdonkkanaal, maakt deel uit van de "Hollandlinie", een versterkingslinie van Antwerpen naar de kust, 75 km lang, aangelegd in 1917 door het Duitse leger, tegen een mogelijke landing van het Engelse leger en de geallieerden vanuit Nederland, via de Westerschelde.