De Belgische militaire begraafplaats is aangelegd rondom de voormalige parochiekerk van Oeren, langs de Oerenstraat.
Belgische militaire begraafplaats aangelegd rond de zestiende-eeuwse, laatgotische kerk van Oeren. Dit dorp fungeerde tijdens de jarenlange stellingenoorlog als kantonnementsplaats voor troepen op halve rust. Aangezien de graven met doden uit 1914 verspreid liggen, en dus waarschijnlijk pas later bijgelegd werden, kan vermoed worden dat men pas in 1915 begonnen is met het begraven van doden rond de kerk. De graven van 1915 liggen aan de rechterkant van de kerk. Vermoedelijk volgden dan begravingen in 1917: achteraan links (juni-juli 1917), daarna het linkse middendeel (augustus-oktober 1917), daarna links vooraan (oktober-november 1917), tot slot volgden in november en december 1917 de perken achteraan rechts van de kerk. Ten slotte werden vooraan rechts graven toegevoegd in de eerste helft van 1918.
In augustus 1920 telde het kerkhof van Oeren 651 graven. Er vonden daarna een aantal ontgravingen plaats.
De Belgische staat eiste de grond op en de begraafplaats kreeg vermoedelijk in 1924-1925 zijn huidige vorm, met het vervangen van het amalgaam aan graftekens door de officiële Belgische grafzerken. Slechts vijf heldenhuldezerkjes bleven staan.
In de nacht van 9-10 februari 1918 hadden onbekenden de letters "AVV-VVK" van 38 heldenhuldezerkjes dichtgesmeerd. Flaminganten reageerden prompt en de nacht erop overschilderden ze de gedichte letters met zwarte verf. Op 16 februari vond een nieuwe grafschennis plaats. In 1923 vond hier dan ook de vierde IJzerbedevaart plaats onder het thema "Eerherstel aan de geschonden graven". Na Oeren zouden alle IJzerbedevaarten plaatsvinden op de locatie van de huidige IJzertoren in Kaaskerke.
In het totaal liggen er 508 Belgen, waarvan er zes niet meer geïdentificeerd konden worden. Er zijn acht doden van 1914 (verspreid), 97 van 1915, 270 van 1917 en 128 van 1918, waarvan er slechts twee gestorven zijn ten gevolge van het Eindoffensief.
Het graf van onderluitenant Getteman is leeg: hij werd in 1956 nog ontgraven op verzoek van zijn echtgenote en herbegraven op het kerkhof van Maffle. Zijn grafsteen staat er wel nog.
De Belgische militaire begraafplaats ligt rondom de kerk van Oeren. Aan westelijke kant staat een lage omheiningsmuur van gele baksteen met op regelmatige afstand gesmeed ijzeren traliewerk gevat tussen gebundelde steunberen met versnijdingen. Centraal bevindt zich een toegangspoort op een sokkel onder getrapt bovenstuk, geschraagd door middel van steunberen met versnijdingen. Het betreft een tudorboogvormige doorgang in spitsboogomlijsting, beide voorzien van druiplijst. Bovenaan de doorgang is een wapenschild aangebracht tussen ‘1914’ en ‘1918’. De andere zijden van het kerkhof zijn met groen (diverse soorten hagen, struiken en bomen) afgezet. Ten noorden van de ingang staat een vlaggenstok, ten zuiden het houten schuilhuisje met plattegrond, register en bezoekersboek. Vlakbij de toegangspoort is een kleine parking voorzien.
De rijen graven zijn in grasperken aangelegd, doorgaans in dubbele rijen, rug aan rug, met stroken voor bloemperken ertussen. Behalve de officiële Belgische grafsteen staan er ook nog vijf heldenhuldezerkjes.
Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW002404, Belgische militaire begraafplaatsen (DECOODT H., 2008)
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Decoodt H. 2008: Belgische militaire begraafplaats Oeren [online], https://id.erfgoed.net/teksten/125267 (geraadpleegd op ).
De kerk van Oeren is gelegen langs de Oerenstraat, in landelijk, vlak gebied. Rondom de kerk is de Belgische militaire begraafplaats aangelegd. In de kerk zelf bevindt zich nog een glasraam in verband met de Eerste Wereldoorlog.
De Belgische militaire begraafplaats van Oeren werd tijdens de oorlog aangelegd rond het 16de-eeuwse, laat-gotische kerkje.
Waarschijnlijk is men in 1915 gestart met begravingen, aan de rechterkant van de kerk, vooraan en achteraan. De graven van doden uit 1914 liggen verspreid en werden dus vermoedelijk later bijgelegd. Vermoedelijk volgden dan begravingen in 1917: achteraan links (juni-juli 1917), daarna het linkse middendeel (augustus-oktober 1917), daarna links vooraan (oktober-november 1917), tot slot volgden in november en december 1917 de perken achteraan rechts van de kerk. Tenslotte werden vooraan rechts de laatste graven in 1918 bijgelegd, vooral van de eerste helft van het jaar.
In de nacht van 9-10 februari 1918 smeerden onbekenden de letters AVV-VVK van 38 Heldenhuldezerkjes dicht. Flaminganten reageerden prompt en de nacht erop overschilderden ze de gedichte letters met zwarte verf. Op 16 februari vond een nieuwe grafschennis plaats.
In 1923 vond hier dan ook de 4de IJzerbedevaart plaats onder het thema 'Eerherstel aan de geschonden graven', na bedevaarten naar het graf van Joe English (Steenkerke), de gebroeders Van Raemdonck (Steenstrate) en Renaat De Rudder (West-Vleteren). Na Oeren zouden alle IJzerbedevaarten plaatsvinden op de locatie van de huidige Ijzertoren in Kaaskerke.
In augustus 1920 telde het kerkhof van Oeren, 28a 90ca groot, 651 graven. Er vonden daarna een aantal ontgravingen en repatriëringen, maar ook enkele herbegravingen plaats. De Belgische staat eiste de grond op.
Ook deze begraafplaats kreeg vermoedelijk in de jaren 1924-1925 zijn huidige aanleg. De officiële Belgische grafsteen werd in 1920 ontworpen door de Brusselse architect Simons, in opdracht van het Ministerie van Landsverdediging. Het duurde tot 1924 eer de grafsteen officieel werd voorgesteld. Toen werd het amalgaam aan graftekens vervangen door deze uniforme grafsteen. Ook een deel van de Heldenhuldezerkjes moest eraan geloven. Vandaag staan er hier nog slechts 5 Heldenhuldezerkjes.
Onder de 508 doden, waarvan er 6 niet meer geïdentificeerd konden worden, bevinden er zich 16 officieren.
Er zijn 8 doden van 1914 (verspreid), 97 van 1915, geen van 1916, 270 van 1917 en 128 van 1918 (slechts 2 van het Eindoffensief).
Qua wapenkorps zijn er bij de infanterie veel jagers te voet en zijn er weinig cavaleristen. Qua artillerie gaat het voornamelijk over manschappen uit de veldartillerie (weinig zware artillerie). Er liggen eveneens doden van vervoerskorpsen en genie-eenheden bij de diverse legerdivisies en hulptroepen van de genie. 1 dode behoorde tot de Gendarmerie. Er ligt eveneens 1 regimentsdokter en verschillende brancardiers.
Het graf van onderluitenant Getteman is leeg: hij werd in 1956 nog ontgraven op verzoek van zijn echtgenote en herbegraven op het kerkhof van Maffle.
De Belgische militaire begraafplaats van Oeren ligt rondom de kerk.
De toegang wordt gevormd door een poort in gele bakstenen, met kantelen, dubbele spitsboog en wapenschild in grijze hardsteen geflankeerd door '1914' '1918'.
De omheining van de begraafplaats bestaat vooraan uit een gele bakstenen muur met daarop een smeedijzeren hekken met op regelmatige afstand een pilaster in gele baksteen. De andere kanten van de begraafplaats zijn met groen afgezet.
Bij het betreden van de begraafplaats staat de vlaggenstok met de Belgische vlag links en het houten schuilhuisje met een plattegrond en een registerkastje rechts.
De begraafplaats telt behalve de officiële Belgische grafstenen ook nog 5 heldenhuldezerkjes. De grafstenen zijn in dubbele rijen, rug aan rug, aangelegd. Tussen de dubbele rijen is er gras.
Er zijn in totaal 509 grafstenen voor 508 doden. Onder 1 grafsteen ligt geen dode meer (Getteman). Er konden 6 doden niet meer geïdentificeerd worden.
Bron: DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs: Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Decoodt H. & Bogaert N. 2003: Belgische militaire begraafplaats Oeren [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195757 (geraadpleegd op ).