erfgoedobject

Standbeeld Lambermont

bouwkundig element
ID
200847
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200847

Juridische gevolgen

Beschrijving

In 1908 kreeg het ronde plein op de kruising van de Kasteelstraat en de Leopold de Waelstraat een eigen naam, genoemd naar de toen recent overleden baron F.A. Lambermont (1819-1905). Hij was secretaris-generaal van Buitenlandse zaken, een functie waarin hij in 1863 de zware Scheldetol kon vrijkopen van Nederland. Dit historische gebeuren is een vaak terugkerend thema op het Zuid, vertaald in talrijke straatnamen en een aantal grote monumenten. Voor het beeld ter ere van Lambermont werd in 1910 door de Fédération des Associations Commerciales et Industrielles de Belgique een ontwerpwedstrijd uitgeschreven. De ontwerpen werden tentoongesteld in het Brusselse Jubelpark. Het eclectische, neobarokke ontwerp van beeldhouwer Léandre Grandmoulin en architect F. Van Holder werd uitgevoerd. Op 14 augustus 1912 werd op de Lambermontplaats in aanwezigheid van koning Albert en koningin Elisabeth een monumentaal beeldhouwwerk onthuld ter ere van Lambermont. In de symboliek van het beeldhouwwerk spelen de Schelde en het vrijkopen van de tol een belangrijke rol.

Het beeldhouwwerk bestaat uit een bronzen beeldengroep op een grote, hardstenen constructie. Centraal in een grote, met hardstenen boord omgeven vijver wordt de boeg van een schip uitgebeeld, overlopend in een zwaar en hoog voetstuk voor de bronzen beeldengroep. De hardstenen sokkel is gesigneerd "FOURNI PAR SOCte ANme DES CARRIERES DU HAINAUT A SOIGNIES BELGIQUE". Centraal op de sokkel worden naam en titel van Lambermont weergegeven: "BARON LAMBERMONT MINISTRE D'ETAT STAATSMINISTER 1819-1905". Op het centrale voetstuk staan Frans- en Nederlandstalige inscripties die een aantal belangrijke Belgische politieke gebeurtenissen opsommen die plaatsvonden tijdens de legislatuur van Lambermont, onder meer: "1861 HERZIENING VAN HET TOLSTELSEL / 1863 VRIJMAKING DER SCHELDE / 1874 RECHTEN DER ONZIJDIGE NATIES / 1885 ERKENNING VAN KONGO / 1890 CONFERENTIE TEGEN DE SLAVERNIJ". De sokkel is versierd met symbolen die naar deze gebeurtenissen verwijzen. Op de voorplecht van het schip (symbool van de Schelde) ligt het gekroonde schild van Congo op een trofee van exotische vruchten en gewassen.

De bronzen beelden verbeelden Lambermont en een aantal politieke en maatschappelijke thema's die in de inscripties worden vermeld. Vooreerst de op een stoel zittende baron Lambermont, tegen de achterzijde van het centrale voetstuk dat als een bibliotheek is uitgewerkt. Hij heeft een aktetas en blad papier als attributen. Op het bovenvlak gesigneerd en gedateerd: "L. GRANDMOULIN 1912". En verder gegevens van de gieterij: "FONDERIE NATle DES BRONZES ANCne FIRME J. PETERMAN ST GILLES-BRUXELLES".

Vooraan op deze sokkel drie beelden. Eerst een stappende vrouw in jurk en mantel, met de armen gespreid, wellicht personificatie van de vooruitgang. Rechts van haar, een naakte man die over een kist heen stapt, als symbool van de handel. Links achter, een gehurkte naakte vrouw met bloemenguirlande en tandwiel, te linken aan het thema industrie. De beeldengroep is gesigneerd op de kist "L. GRANDMOULIN".

Op de westelijke sokkel een gehurkte naakte man met wereldbol, passer, meetlat en boek, traditionele symbolen van de wetenschap. Op het boek gesigneerd "LEANDRE GRANDMOULIN BRUXELLES 1912". En vlakbij de meetlat gegevens over de gieterij: "FONDERIE NATle DES BRONZES ANCne FIRME J. PETERMAN ST GILLES-BRUXELLES".

Op de oostelijke sokkel een gehurkte naakte vrouw met twee kinderen en fruit, symbool van de natuur. Dit beeld is gesigneerd "L. GRANDMOULIN 1913" en heeft dezelfde inscriptie van de gieterij Peterman.

  • VAN RUYSELVELT A. 2001: Stadsbeelden Antwerpen anno 2001. Een gids-inventaris van de beelden en monumenten, 107-108.

Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Standbeeld Lambermont [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200847 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.