erfgoedobject

Opstaldries

landschappelijk element
ID
200938
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200938

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Opstaldries
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Opstaldries
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Schoonaarde dat tot 1873 slechts een gehucht was van de gemeente Wichelen, telde vroeger twee met naam bekende driesen: de Migrodries (ook aangeduid met Ganzendries) heden enkel nog terug te vinden als straatnaam, en de Opstaldries. Volgens De Potter en Broeckaert boden beide driesen in het eerste kwart van de 19de eeuw nog het uitzicht dat typerend was voor een dries: gemeenschappelijke gronden waar de bewoners van de gemeente recht op vrijgeweide voor hun vee bezaten.

Etymologisch betekent "opstal" evenals "dries" gemeenschappelijk weiland. De benaming "opstal" verwijst naar het Middelnederlands woordgebruik (tussen 12de en 15de eeuw) voor gronden waarop niemand speciale gebruiksrechten liet gelden.

Volgens de Oostenrijkse kabinetskaart van graaf de Ferraris (1771-1778) behoorde het heden geheten Opstalplein tot een beboomde zone met meerdere waterpartijen van het gehucht Opstaldries. Dit gehuchtsplein ligt aan de westzijde van de Opstalstraat ter hoogte van de Klinkaertstraat. Omstreeks 1821 zou de gemeente zijn gemeentegronden behorend tot de driesen verkocht hebben.

Het huidige Opstalplein bezit als met gras begroeide open ruimte aan een driesprong visueel een drieskarakter. De rest van Opstaldries, omvat nu een onregelmatig vierhoekig grasplein op het Opstalplein, in de noordhoek aan de driesprong gevormd door de Opstalstraat met de Klinkaertstraat spievormig uitlopend in de Opstalstraat. Mogelijk is het een restant van een middeleeuwse dries en in ieder geval gaat deze rest van gemene weidegrond minstens terug tot het laatste kwart van de 18de eeuw. De vijver op het voorerf van de hoeve Opstalplein nummer 22 gaat misschien op een vroeger op een dries gebruikelijke drinkpoel terug. Op het grasveld komen nog boomgroepen voor, een aspect dat eveneens typerend is een dries. Ten zuiden tegenover de hoeve Opstalplein nummer 22 staat een bomenrij van vier knotwilgen. De noordelijke uitloper van het grasland is eveneens beboomd en is bovendien nog gemarkeerd door een merkwaardige dubbele wegkapel van 1875 toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes. Losse bebouwing paalt aan de oost- en zuidzijde van het plein.

  • Vlaamse Overheid, Ruimte & Erfgoed, Afdeling Oost-Vlaanderen, Onroerend erfgoed, archief.
  • DE POTTER F. & BROECKAERT J. 1889: Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, Vierde reeks, Arrondissement Dendermonde, Gent.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouw van Lourdeskapel

  • Is deel van
    Schoonaarde


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Opstaldries [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200938 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.