erfgoedobject

Architectenwoning Juliaan Lampens

bouwkundig element
ID
201061
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/201061

Juridische gevolgen

Beschrijving

Aan de Stationsstraat in Eke werd in 1960 de architectenwoning van Juliaan Lampens gebouwd in een reeds bestaande tuin met boomgaard en grote vijver aan de Moerbeek, vroeger de 'Oude Schelde'.

Juliaan Lampens (1926) vestigde zich in 1950 als zelfstandig architect in Eke. Waar hij de eerste jaren van zijn loopbaan nog een succesvol traditioneel architect was, rijpten bij Lampens na de Expo ‘58 totaal nieuwe architectonische ideeën en kwam hij met het ontwerp van de eigen woning resoluut los van de architecturale vormen uit het verleden. Van dan af concentreerde hij zich uitsluitend op betonarchitectuur en ontwikkelde een zeer persoonlijke stijl. De nieuwe benadering van Lampens tot het bouwen en wonen sloot aan bij de architectuur van Le Corbusier en Mies van der Rohe. Ook de aanknopingspunten met de Japanse en Scandinavische architectuur zijn duidelijk herkenbaar.

Het huis dat Lampens voor zich zelf bouwde is fraai geïntegreerd in de groene omgeving van het bouwterrein aan de 'oude Schelde', nu gekend als Moerbeek in de dorpskern van Eke. De grond met een boomgaard en een grote waterpartij, maakte deel uit van de eigendom van de schoonouders van Juliaan Lampens, die aan de overkant van de Moerbeek woonden. Achter een vrij lange oprijlaan staat het huis met een gesloten gevel afgekeerd van de noordkant en de straat en volledig geopend naar het zuiden en de tuin met de grote vijver en naar de westkant, aan de 'oude Schelde'. Het kantoor met de tekenkamer ligt aan de oostzijde. De integratie van het huis in de omgeving, komt goed tot zijn recht door de uitgesproken horizontaliteit van het bescheiden huis, dat nu voor een groot deel met klimplanten is bedekt.

De constructiemethode was in die tijd vernieuwend. Een betonnen plat dak wordt gedragen door één betonnen muur aan de oostzijde en door drie rijen stalen I-profielen. Enkel de oost- en de westzijde hebben bakstenen metselwerk dat echter niet tot de volledige hoogte is opgetrokken; het huis is rondom voorzien van bandramen onder het dak. Aan de slaapkamers op de noordzijde omsluit een gesloten bakstenen muur een binnentuin, waardoor de noordzijde van buiten af een gesloten aanblik geeft. De stalen profielen hebben niet alleen een dragende functie maar bevatten ook glaspanelen en houten wanden van es. Lampens was bovendien één van de eerste architecten die in de woningbouw gebruik maakte van dubbele beglazing, een glasfabricaat dat pas in 1948 gecommercialiseerd werd. Zijn fascinatie voor de Scandinavische naoorlogse architectuur vindt hier zijn weerslag in de openheid van de ruimte door de wanden niet door te laten lopen tot het plafond. Ook boven de buitenwanden zijn rondom het gebouw bandramen aangebracht.

Het geheel vormt een rechthoekige plattegrond van vijf op zes traveeën. De plaatsing van de stalen I-profielen vormen modules van 2,60 meter op 5,30 meter. Een open garage aan de noordzijde leidt tot een inkompartij, aan drie zijden betimmerd en voorzien van de toegangsdeur tot de woning rechts en een deur naar het kantoor links. De betonnen muur van de garage is geperforeerd met kleine lichtopeningen die zorgen voor een speelse lichtinval. Deze open ruimte vormt ook de scheiding tussen het woon- en werkgedeelte. De tekenkamer en het kantoor zijn volledig beglaasd aan de korte noord- en zuidzijde.

Binnenshuis is de organisatie van de ruimte zeer eenvoudig en functioneel gehouden door de toepassing van het open plan. Tot dan toe ongebruikelijk was het vrijstaande keukenblok in de open ruimte. Voor het eerst is de keuken geen afgescheiden ruimte, maar enkel door de keukenkasten afgescheiden van de ruimte er rond. Door het samenbrengen van de verschillende utilitaire ruimten van keuken, badkamer en kelder werd een centrale 'natte kern' gecreëerd. Een lage gemetselde muur scheidt het keukenblok van de woonruimte. De ommantelde buis van de verwarmingsinstallatie, die ondergebracht is in een kelder onder de keuken en de inkom, geeft hier de aanblik van een open haard. Een bakstenen vloer rondom de schouw versterkt dit effect. De rest van de ruimte is bekleed met voltapijt. Aan de andere kant van de keuken vormen vaste kasten van oregonhout de scheiding tussen de badkamer en de slaapkamers. De drie slaapkamers geven uit op de gesloten binnentuin. Alle architecturale details zijn naar ontwerp van Lampens uitgevoerd, zowel de technische elementen zoals de verwarmingselementen en de plafondlampen als het vast meubilair als scheidingswanden.

  • BEKAERT G. 1996: Hedendaagse architectuur in België, Tielt, 138.
  • CAMPENS A. 2002-2003: Leven en werk van Juliaan Lampens, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, UGent.
  • DE WOLF K. 2005: Modernistisch architect Juliaan Lampens, voorliefde voor beton, Tertio 6.275, 11.
  • DUBOIS M. 2003: Lampens, Juliaan. In: VAN LOO A. (red.), Repertorium van de architectuur in België van 1830 tot heden, Antwerpen, 386.
  • LAMPENS J., VANDENHAUTE G. & VERMEULEN P. 1991-1992: Juliaan Lampens 1950-1991, Antwerpen.
  • SWIMBERGHE P. 2001: Onvergankelijk naakt, Knack Weekend 2001.33, 102-107.

Bron: Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DO002322, Architectenwoningen in Oost-Vlaanderen
Auteurs: Lanclus, Kathleen; Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Architectenwoning Juliaan Lampens [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/201061 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.