Teksten van Stadspark Sint-Donatus

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/201074

Stadspark Sint-Donatus ()

Het stadspark Sint-Donatus heeft een oppervlakte van circa 2,4 hectare, gelegen tussen de Tiense-, de Vlamingen-, de Naamse- en de Charles Deberiotstraat, en werd aangelegd tussen 1869 en 1875, naar het winnende wedstrijdontwerp van Jaques Rosseels en Julien Goyers en later verder uitgewerkt door L. Fuchs. Tot het park behoren een muziekkiosk uit 1898, de restanten van de eerste stadsomwalling (een muurfragment langs het oostelijke deel van het park en een torenfragment, centraal gelegen in het park) en de toegangspoort van het voormalige Van de Wynckelecollege, gedateerd 1751.

Muziekkiosk

In het westelijke deel van het stadspark werd in 1898 een halfronde muziekkiosk in gietijzer en hout gebouwd, naar ontwerp van stadsarchitect Eugène Frische (1850-1919). Deze werd in het plan van Rosseels voorzien op een heuvel in het park en verving een oudere Chinese kiosk uit 1835 waarvan de akoestische eigenschappen niet voldeden. De kiosk werd in 1898 ingehuldigd met een uitvoering door de Société royale de l'Academie de musique.

Muurfragment en torenfragment eerste stadsomwalling

In het ontwerp van het stadspark werden een muurfragment en twee torens van de eerste stadsomwalling opgenomen. Het muurfragment is circa 135 meter lang, het langste bewaarde deel van de ommuring, en circa drie meter hoog. Aan de oorspronkelijke stadszijde hebben enkele eigenaars van de aangrenzende percelen de muur in de loop van de tijd met bakstenen verhoogd. Het fragment begint kortbij de Tiensestraat, aan het begin van het voormalige Gildenhof - de voormalige grachten van de omwalling -, en volgt deze dreef tot het eigenlijke park.

Een torenfragment van circa acht meter hoogte sluit aan bij deze muur. Zoals de andere torens van de stadsomwalling vertoont deze een U-vormige plattegrond, aan de veldzijde halfrond en aan de stadszijde rechthoekig. Aan de oorspronkelijke veldzijde (kant van het park) is de toren opgetrokken op een bredere onderbouw, met afschuining. Voor de bouw werd gebruik gemaakt van witte kalkzandsteen (uit de groeven van Diegem of Zaventem) en bruine ijzerzandsteen voor de speklagen. Sinds 1727 bestaat de oorspronkelijke open stadszijde uit baksteen. De toenmalige eigenaar Ant. Brenaert sloopt het torengedeelte in zijn tuin en bouwt dit vervolgens herop.

In het ontwerp van het stadspark werd de ruïne van een vrijstaand torenfragment opgenomen als folly in de omgeving van de vijver. De toren staat op de rand van het grote grasveld en naast de weg langs de vijver. Hij staat op een eigen verhoging waarvan het niveau van de voormalige veldzijde (kant van de vijver) lager ligt dan de stadszijde. Aan de voet van de ronde toren vertrekt aan de zuidkant een trappartij die onder een booggewelf aan de westzijde doorloopt en in de toren verder loopt en toegang geeft tot de weergang. Het booggewelf behoort tot een lager muurgedeelte dat bij de westzijde van de toren aansluit.

Poort Van de Wynckelecollege

Het stadspark heeft haar hoofdingang aan de Tiensestraat, die sinds 1957 afgesloten is door het hardstenen toegangsportaal van het voormalig Van de Wynckelecollege. In dat jaar werd het college afgebroken; de poort (en de flankerende panelen) werden daarbij naar het stadspark overgebracht.

De poort werd in de 18de eeuw gebouwd; de deurstijl vermeldt 1751 als datum. De hardstenen classicistische poort wordt gevormd door een spiegelboogvormige doorgang tussen composietpilasters met verdiepte spiegels onder een gebogen fronton met rocaillevormige sluitsteen en blind boogveld.

De oorspronkelijke, niet herbouwde zijmuren bestonden uit een zandstenen plint, een blind bakstenen muurvlak met een staande zandstenen spiegelvormige omlijsting, en waren bekroond door een reeks balusters.

  • Archief Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant, DB000497, Sint-Donatuspark, restauratiedossiers.
  • MONDELAERS L. & VERLOOVE C. i.s.m. VAN ROY D., VAN DAMME M. & MEULEMANS K. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed. Provincie Vlaams-Brabant. Leuven binnenstad. Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen. VLB2 (onuitgegeven werkdocument).

Auteurs:  Daemen, Caroline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Daemen C. 2016: Stadspark Sint-Donatus [online], https://id.erfgoed.net/teksten/188015 (geraadpleegd op ).


Stadspark Sint-Donatius ()

Stadspark met een oppervlakte van circa 1 hectare 70 centiare, gelegen tussen de Tiense-, de Vlamingen-, de Naamse- en de Charles Deberiotstraat, op de plaats van het voormalige "Gildenhof" - het oefenterrein van de schuttersgilde in de gracht van de stadsomwalling tussen de Tiense- en de Naamsestraat -, de tuin van "den Hooren" (Vlamingenstraat 112-114), de tuinen van het Hoge Heuvel-, het Atrecht- en het Premonstreitcollege, het perceel waarop het geboortehuis van Charles de Bériot stond en de tuin van het voormalige Sint-Donatiuscollege in de Charles Deberiotstraat. Het park werd aangelegd tussen 1869 en 1875, naar het winnende wedstrijdontwerp van Jaques Rosseels en Julien Goyers en later verder uitgewerkt door L. Fuchs.

Stadspark in landschappelijke stijl, met hoofdingang aan de Tiensestraat, sinds 1957 afgesloten door het hardstenen * toegangsportaal in Lodewijk XVI-stijl van het voormalig Van de Wynckelecollege, geflankeerd door een hardstenen arcade en gevormd door een spiegelboogvormige poortdoorgang tussen composietpilasters met verdiepte spiegels onder een gebogen fronton met rocaillevormige sluitsteen en blind boogveld. Het voormalige Gildenhof achter de poort, heden bestaand uit een dreef op straatniveau en een hoger gelegen gedeelte naast de * stadsomwalling, leidt naar het eigenlijke park: een glooiend geheel van grasperken met twee vijvers, een waterval en een rotspartij (1891, L. Rosseels), een halfronde * kiosk in gietijzer en hout (1898, E. Frische) en een toren van de oude stadsomwalling, die naar ontwerp van J. Rosseels (1869) als folie in het park geïntegreerd werd. De bescherming als landschap in 1978 en de recente restauratie (1993-1998), met als doel terug te keren naar het oorspronkelijke concept, vormde het einde van een periode van miskenning, waarbij naast de inrichting van een speelhoek (1936), een duiventil (1959) en een dierenpark (1972), de smeedijzeren hekkens verwijderd werden, de vijver gedempt (1990), en een gedeelte van de rotstuin afgebroken werd (1990).

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Vlaams-Brabant, archief Monumenten en Landschappen, beschermingsdossier (01/03/1978), restauratiedossier.
  • LEFEVER F.A. 1986: Van Gildehof tot stadspark, in Facetten van Leuven, Deel 3.
  • LEFEVER F.A. 1987: De Leuvense tuinarchitectenfamilie ROSSEELS, in Meer Schoonheid, 3.

Bron: MONDELAERS L. & VERLOOVE C. met medewerking van VAN ROY D., VAN DAMME M. en MEULEMANS K. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Leuven binnenstad, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB2, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Verloove, Claartje; Mondelaers, Lydie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Verloove C. & Mondelaers L. 2009: Stadspark Sint-Donatus [online], https://id.erfgoed.net/teksten/127994 (geraadpleegd op ).


Stadspark ingangspoort ()

Arduinen Louis XVI-poort uit het laatste kwart van de 18de eeuw, van het voormalige vanden Winckelecollege, voorheen gelegen in de Tiensestraat; opnieuw opgebouwd voor het stadspark in de loop van de eerste helft van de 20ste eeuw.


Bron: GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.
Auteurs:  Genicot, Luc; Van Aerschot, Suzanne; de Crombrugghe, Anne; Sansen, Hadewych; Vanhove, Jacqueline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Genicot L. & Van Aerschot S. & de Crombrugghe A. & Sansen H. & Vanhove J. 1971: Stadspark Sint-Donatus [online], https://id.erfgoed.net/teksten/128763 (geraadpleegd op ).