erfgoedobject

Sanctuary Wood Cemetery

bouwkundig element
ID
201164
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/201164

Juridische gevolgen

Beschrijving

Sanctuary Wood Cemetery is gelegen langs de Canadalaan, op een heuvelflank ten westen van het bos. Tegen de voormuur staat het gedenkkruis voor Keith Rae. Op circa 100 meter naar het zuiden toe ligt het museum 'Hill 62 - Sanctuary Wood', op ongeveer 400 meter naar het zuiden ligt het gedenkteken voor de Canadezen

Historische beschrijving

Het bos bij ‘Hill 62’ werd 'Sanctuary Wood' geheten omdat het een plek was voor de troepen die er in november 1914, tijdens de Eerste Slag bij Ieper, kwamen uitrusten. Verdwaalde militairen werden hier samengebracht onder het bevel van generaal Bulfin, die hen verzekerde dat ze ‘in sanctuary’ waren en zonder zijn uitdrukkelijke toestemming nooit bij de gevechten konden worden ingeschakeld. In 1915 kwam de frontlinie steeds dichter bij Sanctuary Wood, zeker toen de Duitsers zich in mei 1915 in het oosten van het bos bevonden en er de Britten en Fransen opjaagden, die in het westen van het bos hun stelling ingenomen hadden. Tijdens de Slag om Mount Sorrel (tussen 2 en 13 juni 1916) lag het bos in het centrum van de gevechten. De Canadese derde divisie, die uit manschappen bestond die nog niet aan de gevechten hadden deelgenomen, bezette hier het front bij het uitbreken van de aanval en werd zwaar door de Duitsers onder vuur genomen. Tijdens de daaropvolgende Duitse aanval werd een groot deel van Sanctuary Wood, Hill 62, Armagh Wood en Mount Sorrel ingenomen, ten koste van vele slachtoffers. Een slecht voorbereide tegenaanval op 3 juni mislukte. De volgende dagen werden de Canadezen nog verder achteruit gedreven, richting Ieper. Een tegenaanval op 13 juni lukte hier wel.

Tot juni 1916 waren er drie Britse begraafplaatsen in Sanctuary Wood, allemaal ontstaan in de periode mei-augustus 1915. Ze bevatten respectievelijk 56, 55 en 101 doden. De eerste twee bevonden zich aan de westelijke zijde van het bos, de derde bevond zich in een open plek aan de oostelijke zijde van het bos. Tijdens de Slag om Mount Sorrel (tussen 2 en 13 juni 1916) werden de drie begraafplaatsen volledig vernield. Er bleven alleen nog sporen van de tweede begraafplaats over, die de basis vormden van de huidige begraafplaats.

Tegen de wapenstilstand lagen er 137 mannen begraven, waaronder 41 Canadezen en één Duitser. 88 graven konden niet meer exact gelokaliseerd worden en zijn aangeduid met een 'special memorial'. Na de wapenstilstand, tijdens de jaren 1927-1932, werd de begraafplaats (die oorspronkelijk uit perk I bestond) uitgebreid met graven uit slagvelden of begraafplaatsen rond Ieper, maar ook verder zoals uit de omgeving van Nieuwpoort. De doden zijn vooral gestorven tijdens de Eerste, Tweede en Derde Slag bij Ieper. Veel graven zijn in groep geïdentificeerd en dragen het opschrift "buried near this spot".

Volgens het huidige register liggen er 1.990 doden begraven (of worden herdacht), waarvan er 1.353 niet geïdentificeerd konden worden. Het gaat om 1.735 mannen afkomstig uit het Verenigd Koninkrijk (waarvan 1215 niet geïdentificeerd), 145 Canadezen (waarvan 71 niet geïdentificeerd), 88 Australiërs (waarvan 53 niet geïdentificeerd), 18 Nieuw-Zeelanders (waarvan 14 niet geïdentificeerd), drie Zuid-Afrikanen en één Duitser. 88 doden, wiens graf niet meer teruggevonden kon worden, worden herdacht met 'special memorials'. Op vele andere grafstenen staat te lezen "buried near this spot". In perk I ligt Luitenant Gilbert Talbot begraven, naar wie het Talbot House in Poperinge werd genoemd.

De graven van de volgende begraafplaatsen werden naar hier overgebracht:

  • BEYTHEM COMMUNAL CEMETERY (Rumbeke) De begraafplaats van Beitem bevatte 1 dode uit het Verenigd Koninkrijk, gestorven in 1918.
  • DEERLYCK GERMAN CEMETERY (Deerlijk) Van deze Duitse begraafplaats werden 2 doden uit het Verenigd Koninkrijk, gestorven in oktober 1918, naar Sanctuary Wood Cemetery overgebracht; 2 anderen werden naar Dadizeele New British Cemetery overgebracht.
  • DONEGAL FARM GERMAN CEMETERY (Dranouter) Deze Duitse begraafplaats lag langs de meest zuidelijke weg van Dranouter naar Lindenhoek en bevatte 1 niet-geïdentificeerde Britse officier.
  • EISKELLAR GERMAN CEMETERY (Geluveld) De begraafplaats van het '106th Infantry Regiment', tussen Veldhoek en Herenthage Chateau. Eén dode werd overgebracht naar Harlebeke New British Cemetery.
  • FLANDERS FIELD AMERICAN CEMETERY (Waregem) Op deze Amerikaanse begraafplaats lag een officier van de 'Royal Air Force'.
  • HOLLEBEKE CEMETERY No. 60 (ook gekend als THREE HOUSES GERMAN CEMETERY) (Hollebeke) Van deze Duitse begraafplaats werd 1 niet-geïdentificeerde overgebracht naar Sanctuary Wood Cemetery; anderen werden overgebracht naar Oosttaverne Wood Cemetery in Wijtschate.
  • INGELMUNSTER GERMAN CEMETERY (Ingelmunster) Van deze Duitse begraafplaats werden 2 mannen van het 'Royal Flying Corps' overgebracht naar Sanctuary Wood Cemetery en 3 andere Britse doden naar Harlebeke New British Cemetery.
  • KASTELHOEK GERMAN CEMETERY (No. 61) (Hollebeke) Deze Duitse begraafplaats lag langs de weg van Houtem naar Zillebeke. Vijf militairen uit het Verenigd Koninkrijk, die stierven in januari-februari 1917, werden overgebracht naar Sanctuary Wood Cemetery, anderen werden overgebracht naar Harlebeke New British Cemetery.
  • KLEIN-ZILLEBEKE GERMAN CEMETERY (Zillebeke) Vanuit deze Duitse begraafplaats tussen Klein-Zillebeke en Zwarteleen werden 3 niet-geïdentificeerde doden overgebracht.
  • KORTEKEER GERMAN CEMETERY No. 12A (Langemark) Vanuit deze Duitse begraafplaats ten noorden van Kortekeer (tussen Langemark en Bikschote) werden 3 graven van 1914 uit het Verenigd Koninkrijk overgebracht.
  • KRUISEECKE GERMAN CEMETERY (Komen) Vanuit deze Duitse begraafplaats langs de weg van Beselare naar Wervik werden 2 niet-geïdentificeerde doden overgebracht naar Sanctuary Wood Cemetery, andere Britten werden overgebracht naar Zantvoorde British Cemetery.
  • L'ALOUETTE GERMAN CEMETERY (Nieuwkerke) Vanuit deze Duitse begraafplaats op 2km ten oosten van Nieuwkerkedorp werden 3 niet-geïdentificeerde doden overgebracht.
  • LANGEMARCK GERMAN CEMETERY No. 9 (Langemark) Vanuit deze Duitse begraafplaats langs de Boezingestraat bij Pilkem werden 5 doden van het Verenigd Koninkrijk overgebracht.
  • LANGEMARCK NORTH GERMAN CEMETERY (de huidige Duitse militaire begraafplaats te Langemark) Vanuit de huidige Duitse militaire begraafplaats langs de Klerkenstraat te Langemark werd 1 niet-geïdentificeerde overgebracht.
  • MENIN COMMUNAL CEMETERY (Menen) De stedelijke begraafplaats van Menen bevatte 1 graf van een militair uit het Verenigd Koninkrijk die stierf in 1914.
  • MESSINES GERMAN CEMETERY No. 2 (Mesen) Deze Duitse begraafplaats in het noordoosten van Mesen bevatte 7 graven van militairen uit het Verenigd Koninkrijk, die in 1915 gestorven waren.
  • MESSINES GERMAN CEMETERY No. 3 (Mesen) Deze Duitse begraafplaats lag iets ten oosten van de kerk van Mesen en bevatte de graven van 1 militair uit het Verenigd Koninkrijk en 1 uit Canada.
  • MOTOR CAR CORNER CEMETERY GERMAN EXTENSION (Ploegsteert) Deze Duitse begraafplaats bevatte 7 graven van ongeïdentificeerde militairen die in 1918 stierven.
  • PETIT-PONT GERMAN CEMETERY (Ploegsteert) Deze Duitse begraafplaats lag tussen Petit Pont en Hill 63 en bevatte de graven van 2 niet-geïdentificeerde officieren.
  • RABSCHLOSS GERMAN CEMETERY No. 64 (Mesen) Deze Duitse begraafplaats op 1370m ten westen van het dorp van Hollebeke bevat het graf van 1 niet-geïdentificeerde uit het Verenigd Koninkrijk.
  • REUTEL GERMAN CEMETERY (Beselare) Vanuit deze Duitse begraafplaats werden 10 niet-geïdentificeerde doden overgebracht naar Sanctuary Wood Cemetery, andere Britse doden werden overgebracht naar Perth Cemetery (China Wall) te Zillebeke.
  • SLYPSKAPPELLE CHURCHYARD (Moorslede) Het kerkhof van Slypskapelle bevatte 2 graven van militairen uit het Verenigd Koninkrijk en 1 uit Newfoundland. Deze werden naar Sanctuary Wood Cemetery overgebracht. 1 dode uit het UK ligt er nog altijd begraven.
  • TERDEGHEM CHURCHYARD (Terdeghem, Frankrijk) Het kerkhof van Terdeghem bevatte de lichamen van 4 doden van de ‘Royal Garisson Artillery’ en van 1 Canadees.
  • THOUROUT GERMAN CEMETERY No. 2 (Torhout) Deze Duitse begraafplaats ten noorden van Torhout bevatte de stoffelijke resten van 2 'R.A.F.'-militairen die in september 1918 stierven.

'Maple Avenue', de huidige Canadalaan, bestond tijdens de oorlog nog niet. Deze laan werd na de oorlog aangelegd op het tracé van de Britse tweede verdedigingslijn, in functie van de ontsluiting van de begraafplaats en het Canadese gedenkteken van Hill 62 verderop. De weg is aan weerszijden met Canadese esdoorns beplant.

Sanctuary Wood Cemetery werd ontworpen door E. Lutyens (hoofdarchitect) en N.A. Rew (uitvoerend architect).

Kenmerken

Begraafplaats in de vorm van een cirkelsegment (waaiervormig), aangelegd op een licht hellend terrein met een oppervlakte van circa 7.000 m². Ze wordt omgeven door een muur uit grijze natuursteen, bovenaan afgedekt met witte natuursteen, behalve aan straatzijde. Centraal vooraan staat een rechthoekig poortgebouw, onderaan uitgevoerd in witte natuursteen, bovenaan in groengrijze natuursteen. Het zadeldak bestaat uit blauwe leistenen. Boven het toegangsgebouw staat het opschrift '1914 Sanctuary Wood 1918'. Het gebouw bevat drie ruimtes met in het midden de doorgang, aan de voorzijde geflankeerd door twee rondzuilen en twee pilasters, aan de binnenzijde door twee maal twee vrijstaande rondzuilen. Op de geplaveide vloer zijn siermotieven aangebracht. In dit gebouw zijn de metalen informatieplaat, de landplaten en het registerkastje aanwezig. Vanaf het toegangsgebouw vertrekt een centraal pad naar het 'Cross of Sacrifice' (type A) achteraan, in het middelpunt van de waaier. De 'Stone of Remembrance' bevindt zich op een verhoog tussen het offerkruis en het toegangsgebouw. Uiterst rechts vooraan is een natuurstenen dienstgebouwtje in de omheiningsmuur ingewerkt. De graven zijn aangelegd in vijf perken, waarbij vooral de grafstenen van perk I onregelmatig verspreid liggen. De 'special memorials' staan aan de westelijke en zuidelijke muur opgesteld. Achter het offerkruis staat een stenen zitbank. Het geheel wordt getooid met bloemperken, haagbeuken en esdoorns.

  • Bezoekersinformatie Commonwealth War Graves Commission (nieuwe en oude registers).
  • CAVE N., LAMPAERT R. (vertaling) 1997: Sanctuary Wood & Hooge (Slagveld België 6), Erpe.
  • CHIELENS P., DENDOOVEN D. & DECOODT H. 2006: De laatste getuige. Het oorlogslandschap van de Westhoek, Tielt.
  • COOMBS R. 2001: Before endeavour fades. A guide to the battlefields of the First World War, London.
  • SCOTT M. 1992: The Ypres Salient. A guide to the cemeteries and memorials of the Salient, Norwich-Norfolk.

Bron: Beschermingsdossier DW002419
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Gedenkteken Keith Rae

  • Is gerelateerd aan
    Oorlogslandschap Sanctuary Wood

  • Is deel van
    Canadalaan


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sanctuary Wood Cemetery [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/201164 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.