De site Hill 60 is gelegen langs de Zwarteleenstraat, ten noorden van de spoorlijn Ieper-Komen, op ongeveer 1200 meter ten zuidoosten van Zillebeke. Vanaf de heuvel is er een mooi panoramazicht op Ieper en omgeving. Aan de overkant van de straat, tegen de spoorwegberm, is een panoramafoto uit 1915 geplaatst met zicht op de site van Hill 60 en de aan de overkant van de spoorlijn gelegen mijnkrater Caterpillar.

Hill 60 bestaat uit een authentiek oorlogslandschap waar kleine en grote mijnkraters, bomputten en loopgravenstructuren nog steeds in het landschap af te lezen zijn, terwijl hier en daar nog (restanten van) bunkers en schuilplaatsen zichtbaar zijn, zoals een tweeledige Duits-Australische constructie, en de kleinere betonnen militaire posten 1, 2, 3 en 4. Op en rond de heuvel zijn verschillende gedenktekens opgericht: het gedenkteken voor de 'Queen Victoria Rifles' bovenaan de heuvel, de gedenksteen voor de opeenvolgende troepenbewegingen vóór de heuvel, de gedenkzuil voor de '1st Australian Tunnelling Company' rechts van de toegang en op de parking ernaast het gedenkteken voor de '14th Light Division'. Net naast de site staat ten slotte staat een kleine gedenksteen voor twee Franse slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog.

Historische beschrijving

De heuvel, die sinds de Eerste Wereldoorlog algemeen bekend geworden is als 'Hill 60' (60 verwijst naar de hoogtelijn), ontstond in de 19de eeuw tijdens de graafwerkzaamheden voor de aanleg van de spoorlijn Ieper-Komen. Toen tijdens de oorlog bleek dat de heuvel een ideale uitkijkpost vormde voor de Duitsers, vanaf waar ze de Britse stellingen richting Ieper konden observeren, werd het strategisch belangrijk om de heuvel in handen te hebben en te houden. Vandaar dat er tijdens de oorlog zwaar om gevochten werd.

De heuvel werd op 10 december 1914 door de Duitse 39ste Divisie veroverd op het Franse 'XVIème Corps d'Armée'. Op 17 april 1915 veroverde de Britse 5de Divisie de heuvel, nadat ze zes ondergrondse mijnen onder de Duitse stellingen tot ontploffing gebracht had. Nauwelijks drie weken later, op 5 mei 1915, heroverde het Duitse XV Korps de Britse stellingen, waarbij gifgas werd gebruikt (een eerdere Duitse gasaanval op 1 mei was mislukt). De heuvel zou in Duitse handen blijven tot juni 1917. De Duitsers bouwden er stellingen en versterkingen uit, terwijl de ondergrondse oorlogsvoering onverminderd doorging. Na de Mijnenslag van 7 juni 1917, toen ook twee dieptemijnen onder Hill 60 en de nabijgelegen Caterpillar tot ontploffing werden gebracht, kwam de heuvel opnieuw in geallieerde handen. Eind april 1918 wisselde de heuvel opnieuw van bezetter tijdens het Duitse Lente-offensief. Tenslotte zou Hill 60 op 28 september 1918 definitief veroverd worden door de 35ste Divisie, met de hulp van de 14de Divisie aan haar rechterflank.

Hill 60, één van de meest bevochten plaatsen uit de Ieper, is vooral berucht geworden wegens de ondergrondse oorlogsvoering. De eerste grootscheepse 'mijnenslag' op Hill 60 was de ontploffing van de zes mijnen op 17 april 1915, gevolgd door enkele dagen van zware gevechten. Ten gevolge van de explosies zouden zo’n 150 Duitsers en twee Britse 'Royal Engineers' omgekomen zijn. Hill 60 en de 'Caterpillar' zouden daarnaast het noordelijk sluitstuk worden van de Mijnenslag van 7 juni 1917.

Het graven van tunnels en plaatsen van mijnen was allesbehalve een plezante job. De heuvel, ontstaan bij het uitgraven van de spoorwegbedding, bestond uit een mengelmoes van vast en los zand en klei, een ware nachtmerrie voor mijnwerkers. Niet alleen was het een bijzonder harde labeur in de smalle tunnels en schachten, het gevaar voor instortingen, ondergrondse gevechten, vijandelijke tegenmijnen of gas was heel reëel. De mijnwerkers waren bovendien genoodzaakt om in de grootste stilte te werken, want de vijand luisterde genadeloos mee. Er speelde zich een dodelijk kat en muisspel af in de ondergrond. De site van Hill 60 is uiteindelijk de begraafplaats geworden van tientallen Fransen, Britten en Duitsers, die het slachtoffer werden van deze meedogenloze oorlog.

In het interbellum was Hill 60 – de heuvel was opgekocht door een oorlogsveteraan – één van de meest populaire toeristische attracties in de streek. De loopgraven, bunkers en schuilplaatsen waren toegankelijk voor het publiek. Er werden allerlei oorlogssouvenirs (vaak van twijfelachtige oorsprong) verkocht en de plek werd opgesmukt met weinig authentiek oorlogsmateriaal en nieuw aangelegde loopgraven.

Vooral voor oorlogsveteranen had de site een belangrijke symbolische waarde, gezien ze het graf geworden is van tientallen Franse, Duitse en Britse kameraden. Af en toe zou het as van overleden veteranen in de naoorlogse jaren over de heuvel uitgestrooid worden door familie en vrienden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de site geviseerd door de Duitse bezettingsmacht, waarbij onder meer het gedenkteken voor de Queen Victoria Rifles zwaar beschadigd werd. Nu valt de site onder het beheer van de Commonwealth War Graves Commission. De kleine en grote kraters en loopgravenstructuren onder het gras zijn voor een groot deel nog af te lezen in het landschap, terwijl hier en daar ook nog (restanten van) bunkers of schuilplaatsen zichtbaar zijn.