erfgoedobject

Duitse commandobunker

bouwkundig element
ID
201182
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/201182

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Duitse bunker
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Duitse Commandobunker
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Halfondergrondse betonconstructie tegen heuvelflank aan gebouwd, in weide langs de Gaverstraat, op circa 500m ten zuidoosten van de dorpskom van Zandvoorde. De omgeving is heuvelachtig en is vrij landelijk. Maakt deel uit van Duitse 2de Linie.

Historische achtergrond

Duitse betonnen post die hier in 1916 werd opgetrokken door de 3de compagnie van het 27ste Armierungsbataillon. Vermoedelijk gaat het om een Duitse commandopost, waar de staf van een regiment in reserve zijn tijdelijk intrek kon nemen. Vermoedelijk diende het zuidelijk deel als wachtblok, met een hal voor controle en een kamer als verblijf voor het personeel. In het langgerekte noordelijk deel, dat als stafblok fungeerde, dienden de kamers respectievelijk als slaapkamer, werkkamer (met afgeschermde ingang), werkkamer en rustruimte (met afgeschermde ingang).

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de constructie opnieuw vrijgemaakt en aangewend als schuilplaats. In 1987 werd de constructie opnieuw vrijgemaakt door de gemeente Zonnebeke. De constructie werd bij ministerieel besluit van 19 april 1999 als monument geklasseerd. In 2000 werd een viertalig informatiepaneel toegevoegd.

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen constructie van vermoedelijk L. 1900 x Br. 850cm, met L-vormig grondplan, bestaande uit meerdere ruimtes, verdeeld in een zuidelijk deel (twee ruimtes), waarop haaks het noordelijk deel (vier ruimtes) staat, die met elkaar verbonden worden met een verbindingsgang in openlucht, maar afgeschermd met een muur aan de oostkant.

Aan de west- en noordkant is de constructie bovenaan bedekt met aarde. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting, verstevigd met ijzeren balken en ronde ijzers. Aan de buitenzijde is het beton soms 'gekamd', waardoor er gemakkelijk mos op kan groeien (camouflage). De dikte van het dak varieert tussen de 100cm (zuidelijk deel) en 170cm (noordelijk deel). De buitenmuren zijn tussen de 60 à 80cm dik. Bovenaan de muren aan de buitenzijde is meestal een uitspringende, geprofileerde kroonlijst.

In het zuidelijk deel, bestaande uit twee ruimtes, zitten drie kijkgaten naar het zuiden of het oosten gericht. In het noordelijk deel zijn vier raamopeningen (één per ruimte), die naar binnen toe naar onderen verbreden via een schuine wand. De vier ruimtes zijn vrij gelijkaardig en meten circa 250 x 300cm. Ze worden binnenin met elkaar verbonden via deuropeningen. In twee van de vier kamers is een afgeschermde deuropening naar de verbindingsgang in openlucht.

Binnenin is het beton witgekalkt. De hoogte bedraagt er een comfortabele twee meter. In het noordelijk deel zijn nog sporen van een houten bekleding (houten latten). Verder zijn er ook nog sporen van elektriciteit en telefoonverbindingen. In het zuidelijk deel zijn twee verticale gaten in het plafond zichtbaar. Een inscriptie op een ingewerkte plaat vermeldt: "Erbaut / 3. Komp. / Arm. Btl. 27 / 1916".

  • VERBEKE R. s.d.: Onuitgegeven nota's.

Bron: DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs: Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse commandobunker [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/201182 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.