Grenspaal uit 1685 die de grens aangaf tussen de gemeenten Werm, Hoeselt en Tongeren.

Historiek

De grenspaal is één van de verschillende paalstenen die op de grenzen van de gemeente Hoeselt werden opgesteld, toen in 1683 de heerlijkheid Hoeselt, die vanaf 1619 in pand was gegeven aan de landcommanderij van Alden Biezen, opnieuw door de eigenaar, de Bisschoppelijke Tafel van Luik, werd overgenomen. Dat het op dit ogenblik belangrijk was de juiste limieten van de gemeente te kennen had waarschijnlijk te maken met het feit dat vanaf 1681 het stelsel van de belastingen op de ‘buitenbonders’ verplichtend werd gesteld. Tot dan betaalde iedere inwoner belastingen volgens het land dat hij in bezit had. Deze belastingen werden geheven volgens de gestemde tarieven van de gemeente waar de bezitter woonachtig was of zijn vruchten inschuurde. Dit gaf aanleiding tot misbruiken, doordat men zijn domicilie overbracht naar heerlijkheden met gunstiger belastingstarieven. Met het nieuwe stelsel diende betaald te worden aan de gemeente en volgens de tarieven van de gemeente waar de grond gelegen was.

In het bijzijn van getuigen uit de verschillende aanpalende gemeenten worden in 1683 de juiste grenzen van Hoeselt vastgesteld. Gezien de verschillende betwistingen die dit met zich meebrengt duurt het tot 1684 vóór de verschillende grenspalen geleverd worden, en tot einde mei 1685 vóór de palen officieel gesteld worden. De plaatsing van de grenspaal gebeurt op 4 juni 1685 en wordt vermeld in een los document “[...] van welcke steen die separatie moet gaan recta linea naer die geel beeck, ende int middel deur die steeghe regenoeten den pastorijhof rechts ende het kerckenbroeck ende soe volgen den wech die van Werm naer Hoesselt lijdt tot op het groen broeck tot aen den Maesgracht ende soe naest op volgend den Maesgracht tot aen die Wusael ende dan recht op naer die rechte handt naer den Heerwegh toe”.

De steen werd tussen 1975 en 1980 door de Heemkundige Kring van Werm opgegraven, gerestaureerd en terug opgesteld.

Beschrijving

De kalkstenen grenspaal is gelegen op de grens van Werm, Hoeselt en Tongeren. De paal draagt het wapenschild van prins-bisschop Maximilien-Henri de Bavière en het opschrift “STA MRA/ STE LBT”. Op drie zijden staat het opschrift “HOESSELT”, op één zijde “WERM”.