Parochiekerk in traditionalistische stijl, naar een ontwerp door de architect Albert van Loon uit 1946, ingezegend in 1948.

Historiek

De parochie van de Heilige Familie werd in 1932-1933 opgericht vanuit de Onze-Lieve-Vrouw-Altijddurende-Bijstandparochie, als kapelanie voor de wijk Kronenburg. Deze overwegend door arbeiders bevolkte woonbuurt in de noordwestelijke hoek van de gemeente Deurne, was in de loop van het interbellum uitgegroeid in de nabijheid van de oostelijke havendokken en het Albertkanaal. Verheven tot zelfstandige parochie sinds 1936, vonden de kerkdiensten plaats in de feestzaal van het Instituut Immaculata in de nabije Van Heetveldelei. Onmiddellijk na de Tweede Wereldoorlog, tijdens de ambtsperiode van pastoor A. Van Broeckhoven, werd de huidige kerk opgericht. De vzw Vereniging der Parochiale Werken van de Dekenij Deurne trad op als bouwheer van dit voorlopige kerkgebouw, waarvan de architect Albert van Loon in 1946 het ontwerp tekende. Opgetrokken door aannemer J. Brosens, werd de Heilige Familiekerk op 28 augustus 1948 ingezegend door Vicaris Generaal monseigneur Jean Van Cauwenbergh. De wijdingssteen vermeld de datum 17 juli 1947. Waar de plannen voor een definitief kerkgebouw achterwege bleven, kwam in 1959-1960 een parochiecentrum met feestzaal, bibliotheek, kinderheil, spaar-, ziekenkas en verenigingslokalen tot stand, naar een ontwerp door de architect René Bossaerts. In 1968 werd het noordelijke helft van het grondgebied van de Heilige Familieparochie afgesplitst tot de zelfstandige parochie De Blijde Boodschap.

De Antwerpse architect Albert van Loon is auteur van een weinig opvallend naoorlogs oeuvre in een veeleer conventioneel modernisme, dat vooral eengezinswoningen en kleine appartementsgebouwen omvat. Kort na de Heilige Familiekerk ontwierp hij een kerk voor het Heilig Hartcollege in Wezenbeek-Oppem, een nieuwbouwproject gepaard met een uitbreiding van de bestaande schoolgebouwen, die echter niet werd gerealiseerd.

Architectuur

De Heilige Familiekerk is een eenvoudige, eenbeukige zaalkerk, waarvan de plattegrond is samengesteld uit het door een doopkapel en een Mariakapel geflankeerd portaal onder het doksaal, het schip van vijf traveeën, en het lagere koor van één travee met een halfronde apsis. Hierbij leunen in een lage aanbouw de sacristie en het catecheselokaal aan. Vrijstaand ingeplant tussen de huizenrijen van de Van Dornestraat, in de as van de Van Rossumstraat, wordt de oostgevel van de kerk geflankeerd en afgeschermd door een beboomde tuinaanleg. Het gebouw met een structuur uit gewapend beton, is opgetrokken uit baksteenmetselwerk in kruisverband, en afgedekt met een metalen dakspant. De soberheid van constructie en materiaalgebruik is ingegeven door het voorlopige karakter van de parochiekerk, waarbij destijds maximaal werd bespaard op overtollige kosten. De architectuur behoort tot de traditionalistische stroming binnen de vroege naoorlogse kerkenbouw, die sterk onder invloed stond van de Nederlandse architect Alexander Kropholler en de zogenaamde Delftse School.

Met een door een campanile geflankeerd vrijwel blind gevelfront, is de bescheiden Heilige Familiekerk in eigentijdse vorm geïnspireerd op vroegchristelijke en romaanse voorbeelden. De gedrukte puntgevel heeft een pseudo-fronton en een Grieks kruis als bekroning. Drieledig van opbouw wordt het massieve muurwerk slechts doorbroken door een centraal rondboogportaal, een arcade van alternerend rondbooglichten en -blindnissen ter hoogte van het doksaal, en een rondboogdrielicht in de top. De vierkante campanile met het zijportaal kenmerkt zich door rondbogige galmgaten, een gedrukt tentdakje en een smeedijzeren torenkruis; drie kerkklokken dragen de namen Maria, Jozef en Jezus.

Interieur

Eenzelfde soberheid kenmerkt het kerkinterieur waarvan de betonstructuur de verticale en horizontale geleding bepaalt, en dat verder uit eenvoudig baksteenmetselwerk bestaat met integratie van het doksaal en de biechtstoelen, smeedijzeren hekken, een zwart omrande rode tegelvloer en een licht gewelfde, bepleisterde zoldering. Deze van het koor is versierd met een stucreliëf voorstellend de Heilige Geest. Waar de huidige opstelling de preconciliaire typologie met een verhoogd priesterkoor en hoofdaltaar vrijwaart, werd in het midden van het schip tegen de oostwand een nieuw altaar opgericht. Ook de doopvont kreeg een nieuwe opstelling in het schip.

Tot het oorspronkelijke meubilair behoort het arduinen hoofdaltaar met monumentaal kruisbeeld, koperen tabernakel, kandelaars en gordijnroede. Merkwaardig is de reeks glas-in-loodramen door de glazenier Joris Van den Broeck uit 1955. De in totaal 60 ramen in koor en schip zijn telkens per vijf gegroepeerd, met twee heiligenfiguren tussen symbolen van christelijke deugden en de liturgie: in het koor de Vier Evangelisten, links in het schip de vrouwelijke Heiligen Bernadette en Maria Onbevlekte Ontvangenis, Anna en Johanna, Godelieve en Margareta, Rita en Catharina Labouré, Imelda en Maria Goretti, rechts in het schip de mannelijke Heiligen Rumoldus en Fredegandus, Augustinus en Henricus, Antonius en Amandus, Pastoor van Ars en Louis de Montfort, Tarcitius en Jan Berghmans. De drie ramen van de doopkapel verbeelden Johannes de Doper tussen de Ark van Noe en de Vis, de twee figuratieve doksaalramen Cecilia en Gregorius. De houten kruiswegstaties en een Heilige Familie zijn gebeeldhouwd door M. Scheuber uit het Zwitserse Kern. Het orgel is mogelijk een instrument van de firma Bernard Pels & Zoon.