Het gedenkteken voor de militaire en burgerlijke doden van Koksijde staat opgesteld op het kruispunt van de Robert Vandammestraat en het Louise Hegerplein, ten noordwesten van de kerk van Koksijde-Dorp.

Historische beschrijving

Koksijde-Dorp en Koksijde-Bad fungeerden tijdens de Eerste Wereldoorlog als kantonnement voor Belgische, Franse en Britse militairen die de sector Nieuwpoort bezetten.

De gemeente Koksijde had als gevolg van de oorlog 23 militaire en 7 burgerlijke doden te betreuren. Het toenmalige bestuur besloot in 1927 tot de oprichting van een gedenkteken voor deze slachtoffers. Voor de realisatie van het project werd een 'Comité du Monument' gesticht. Beeldhouwer Egide Rombaux kreeg de opdracht het gedenkteken te ontwerpen. Men drong erop aan om iets origineels en streekeigen voor te stellen. Rombaux koos voor het thema van een schip, dat als zinnebeeld voor 'België' de oorlogsstorm doorstaat.

Het 'Comité du Monument' keurde op 8 maart 1929 het plan van Rombaux goed. De kosten bedroegen 65.556 fr., waarvan 50.000 fr. voor de beeldhouwer. Remy Rys bouwde het gedenkteken. De fondsen werden bij openbare inschrijving bijeengebracht. Het comité organiseerde tevens activiteiten waarvan de opbrengsten werden aangewend tot financiering van het project. Het gedenkteken werd onthuld op 4 augustus 1929. Na de Tweede Wereldoorlog werd de lijst met oorlogsslachtoffers uitgebreid met namen van 5 militairen en 5 verzetslieden.

De gedenkzuil was oorspronkelijk op de hoek van de Noordstraat en het Louise Hegerplein geplaatst, maar werd in 1954 verplaatst naar de hoek van de Robert Vandammestraat en het Louise Hegerplein. Toen men in 2004 op deze plaats startte met de bouw van een appartementsgebouw, verhuisde het gedenkteken naar de overzijde van de Robert Vandammestraat.

Beschrijving

De gedenkzuil staat opgesteld op een drieledige rotonde uit geglazuurde baksteen, geplaatst in een perk, dat afgezet is met onder meer haagbeuk. Op een driedelige trapsgewijs versmallende sokkel, staat een hoog oprijzende, naar boven toe versmallende zuil met aan de voorzijde een vlakreliëf met de voorstelling van een Griekse overwinningsgodin met gespreide vleugels, boven een vlammend kanon uitstijgend. Aan haar voeten ligt een naakte man. Op de top van de zuil staat een bronzen galjoen met gerezen zeilen te midden van een onstuimige zee afgebeeld.

Op de zuil: in een eerste register, op de voorkant bovenaan een kruis in reliëf en 'Aan onze dooden 1914-1918', '1940-1945', op de rechterkant de namen, op de linkerkant de namen, op de achterkant 'burgers', de namen; in een tweede register op de rechterkant 'militairen 1940-1945', de namen en een lauwerkrans in reliëf, op de linkerkant 'weerstanders 1940-1945' en de namen, met daaronder een lauwerkrans in reliëf, op de achterkant 'Dit gedenkmaal opgericht bij openbare inschrijving werd ingehuldigd op den 4-8-29'. De letters zijn uitgehouwen en zwart beschilderd. De namen zijn alfabetisch gerangschikt.

H. 845 x Br. 735 x D. 715cm

Locatie

Gelegen op de hoek van de Robert Vandammestraat en het Louise Hegerplein, tegen (ten noordwesten van) de dorpskom van Koksijde-dorp, in een bebouwde omgeving.

Historische achtergrond

Koksijde en Koksijde-Bad waren tijdens de Eerste Wereldoorlog kantonnementen voor de achtereenvolgens Belgische, Franse en Britse militairen die in de sector Nieuwpoort streden.

Koksijde had 23 militaire en 7 burgerlijke doden te betreuren. Het toenmalig bestuur besloot in 1927 tot de oprichting van een monument. Voor de realisatie van het project werd een 'Comité du Monument' gesticht. Beeldhouwer Egide Rombeaux (1865 - 1942) kreeg de opdracht het gedenkteken te ontwerpen. Men drong erop aan om iets origineels en streekeigens voor te stellen. Het werd dan ook een bijzondere voorstelling met als motief 'België', dat in de vorm van een schip de storm (oorlog) doorstond. Het 'Comité du Monument' keurde op 8 maart 1929 het plan van Rombeaux goed. De kosten bedroegen 65.556 fr., waarvan 50.000 fr. voor de beeldhouwer. Rémy Rys bouwde het monument. De fondsen werden bij openbare inschrijving bijeengebracht.

De ene auteur veronderstelt dat de plechtige onthulling plaatsgreep op 4 augustus 1929, de andere op 4 augustus 1930, samen met de inwijding van het Franse militaire ereperk.

De gedenkzuil stond oorspronkelijk, na wat discussie, op de hoek van de Noordstraat en het Louise Hegerplein.

Met de Tweede Wereldoorlog had Koksijde opnieuw 5 militaire doden en nog eens 5 doden onder de verzetslieden te betreuren. De namenlijst op de gedenkzuil werd hiermee uitgebreid. Kort na WOII, in 1954, werd het monument verplaatst, naar de hoek Robert Vandammestraat - Louise Hegerplein. Toen men in 2004 startte met de bouw van een flatgebouw op deze plaats, verhuisde het monument naar de overzijde van de Robert Vandammestraat.

Beschrijving

Op een driedelige trapsgewijs versmallende sokkel, staat een hoog oprijzende, naar boven toe versmallende zuil met aan de voorzijde een vlakreliëf met de voorstelling van een Griekse overwinningsgodin met gespreide vleugels, boven een vlammend kanon uitstijgend. Aan haar voeten ligt een naakte man. Op de top van de zuil staat een bronzen galjoen met gerezen zeilen te midden van een onstuimige zee afgebeeld.

Op de zuil: in een eerste register, op de voorkant bovenaan een kruis in reliëf en 'Aan onze dooden 1914-1918', '1940-1945', op de rechterkant de namen, op de linkerkant de namen, op de achterkant 'burgers', de namen; in een tweede register op de rechterkant 'militairen 1940-1945', de namen en een lauwerkrans in reliëf, op de linkerkant 'weerstanders 1940-1945' en de namen, met daaronder een lauwerkrans in reliëf, op de achterkant 'Dit gedenkmaal opgericht bij openbare inschrijving werd ingehuldigd op den 4-8-29'. De letters zijn uitgehouwen en op de voorkant van de zuil zwart beschilderd. De namen zijn alfabetisch gerangschikt.

H. 845 cm x Br. 735 cm x D. 715 cm