erfgoedobject

Oude stedelijke begraafplaats

bouwkundig element
ID
205042
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205042

Juridische gevolgen

Beschrijving

Oud stedelijke begraafplaats, zich uitstrekkend tussen de Gentsesteenweg en de Beversestraat en van beide kanten toegankelijk.

Historiek

19de eeuw. In 1896 schenkt Victor De Doncker (1823-1900), majoor van de burgerwacht, gemeente- en provincieraadslid, voorzitter van de Burgerlijke Godshuizen en weldoener van Harelbeke (Paretteplein nrs. 17 en 19), aan de stad twee percelen grond van 28 are om er een begraafplaats op te richten die het kerkhof rond de Sint-Salvatorskerk (Gentsestraat) moet vervangen. Hij eist daarbij een eeuwige vergunning op voor zichzelf en zijn broer Prosper (1833-1917). Meteen krijgt bouwmeester Emile Haesbrouck de opdracht twee afsluitingsmuren, een ijzeren hek en een dodenhuisje op te trekken. De werken worden uitgevoerd door Alfons Duyck. De nieuwe begraafplaats wordt geopend op nieuwjaar 1898. Reeds op 3 januari wordt een eerste overledene, Coleta Eggermont, er begraven.

20ste eeuw. Aangezien in de loop van de jaren 1950 beslist wordt om van het oude kerkhof rondom de Sint-Salvatorskerk een openbaar park te maken, koopt de stad in 1955 een ten noorden aanpalend stuk grond van 58 are aan. Laatst genoemd stuk grond was eertijds ingenomen door de wielerbaan, maar is op dat ogenblik al in onbruik geraakt. Op de kaart van het Ministerie van Openbare Werken en van Wederopbouw van 1952 is het perceel weergegeven als begraasd. Wanneer in de jaren 1980 ook deze begraafplaats te klein wordt, wordt een nieuwe aangelegd een beetje verderop aan de zuidzijde van de Gentsestraat (Oosterluisdreef).

Beschrijving

Ommuurde begraafplaats opgebouwd rond een midden- en zijgang in de vorm van een Latijns kruis. Halfhoge muur van rode baksteen, afgelijnd door arduinen dekstenen, toegankelijk via smeedijzeren hek met kruisbekroning tussen arduinen pijlers.

De middengang vertrekt van aan de Genstesteenweg en loopt loodrecht naar de calvarie met twee wachtkelders. Rond de calvarie staan in kegelvorm gesnoeide sparren op de vier hoeken. Geasfalteerde middengang met centrale riool; aan weerszijden voorzien van enkele bomen en struiken (treurwilgen en rododendrons) en vrij imposante grafmonumenten met grafkelders, rustplaats van de meest vooraanstaande families van Harelbeke. Monumentaal neoclassicistische grafzerk van de gebroeders Victor en Prosper De Doncker, met de door Victor gewenste "Vlaamse" tekst. Grafsteen van de familie Haeck met familiewapen (drie haken met in het schildhoofd drie zespuntsterren). Arduinen grafkapel van de familie Huysentruyt-Declerck met nis waarin Onze-Lieve-Vrouwbeeld met het schapulier van de hand van de Kortrijkse beeldhouwer Valère Dupont. Neogotische grafkapel van de familie Van der Mensbrugghe(-Lefèvre) (1861-1928).

Neogotische grafkapel van Valerie (1826-1911) en Odile (1832-1912) Courtens. Neogotische grafkapel van de familie Vandeputte-Schipman. Kubistische grafzuil van Glorieux-Dekimpe. Verder een ereperk voor oorlogs- en burgerslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Strooiweide.

  • DEMEDTS M., De oude stedelijke begraafplaats van Harelbeke, in De Gids. Mededelingenblad van de Westvlaamse Gidsenkring Kortrijk-Menen, 2002, p. 91-99, 125-144.
  • MATTON A., Oude stedelijke begraafplaats Harelbeke, in Harelbeke Open Monumentendag 2000, Tijd, Harelbeke, 2000.
  • MATTON A., Symboliek van de oude stedelijke begraafplaats, in Harelbeke, Open Monumentendag 2002, Symbolen, Harelbeke, 2002.
  • Zorg voor armen en bejaarden in Harelbeke, in De Roede van Harelbeke (De Leiegouw), nr. 11, Harelbeke, 1992, p. 53.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oude stedelijke begraafplaats [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205042 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.