19de-eeuwse herberg met een interbellum-interieur.

Historiek

Het estaminet ‘Au Cher Ami’ gaat in kern zeker terug tot de eerste helft van de 19de eeuw. Op de Ferrariskaart van 1771-1778 staat op deze plek een volume ingetekend waarvan de functie onduidelijk is. In 1849 wordt een eerste grenswijziging geregistreerd waarbij het volume dat haaks op de beide wegen staat, het huidige estaminet, reeds herkenbaar is op de ‘oude toestand’. In 1865 is Marie Hemeryckx eigenares van het huis. Zij staat als ‘herbergierster’ geregistreerd in het kadaster. Het pand werd begin jaren 1870 (kadastrale registratie 1872) uitgebreid door Joannes-Baptista Vanhaelen-Hamelrijck met een vleugel die parallel aan de Grote Baan staat. Vermoedelijk gaat het om de danszaal die in 1876 expliciet vermeld wordt in het kadasterarchief.

Bij het begin van de 20ste eeuw laat de weduwe Vanhaelen-Hameryckx het pand vermoedelijk grondig renoveren waardoor in het kadasterarchief in 1905 een ‘reconstruction partielle’ wordt vermeld. Mogelijk is dan het pand verhoogd wat een gedicht venster in de puntgevel van de danszaal kan verklaren. In 1909 wordt het gebouw verkocht aan de hotelhouder Jan Baptiste Van Breetwater-Heymans. Vanaf dat ogenblik verdwijnt de expliciete vermelding van ‘café en danszaal’ uit het kadasterarchief. Een nieuwe verkoop wordt geregistreerd in 1921-1922 aan de herbergier Philippe Slinckx-Van Impe. Indien het informatieve bord aan het hek (gefotografeerd in 2017, nu verwijderd) correct is en het interieur effectief dateert uit het begin van de jaren 1920, dan is Philippe Slinckx de opdrachtgever ervoor geweest. Dat correspondeert met de maker van het interieur A. Van Lierde uit ‘Ruysbroeck’ (zie koperen plaatje op de tapkast) die aan het begin van de 20ste eeuw in Ruisbroek werkzaam was. Uit de contemporaine literatuur blijkt dat het caféinterieur naar vormgeving en materiaalgebruik representatief is voor de café-interieurs uit de jaren 1920.

Beschrijving

Estaminet met een sterk verbouwde danszaal, voorafgegaan door een verhard driehoekig voorplein met lindes (Tilia) en twee paardenkastanjes (Castanea) en met Ligustrum omhaagd. Langs de zijde van de Grote Baan is het talud verstevigd met natuursteen.

Bepleisterd en beschilderd breedhuis van zes op drie traveeën en twee bouwlagen onder links afgewolfd, pannen zadeldak met de nok loodrecht op de straat. Beide rechter traveeën zijn smaller dan de andere. In de derde en vijfde travee bevinden zich de deuren. De andere traveeën worden doorbroken door rechthoekige vensters op lekdrempels van blauwe hardsteen. De vensters zijn op de gelijkvloerse verdieping beluikt, de voordeuren bleven bewaard en de ramen verwijzen naar de historische T-ramen die nog in 2004 werden geregistreerd in de inventaris van het bouwkundig erfgoed. Er is een aflijnende houten kroonlijst. Door het niveauverschil tussen de Sterstraat en de Grote Baan vertoont de zijgevel aan laatstgenoemde straat een sterk verhoogde begane grond.

In het interieur bleven op de gelijkvloerse verdieping sporen bewaard van verschillende verbouwingen en samenvoegingen van kamers. De historische gelagzaal, ten oosten in het pand, heeft twee verschillende plafonds, wat wellicht wijst op een samenvoeging van twee kamers. Het plafond van de meest oostelijke, smallere travee, nu ter hoogte van de glazenkast en toog, heeft een gepleisterde plafondlijst. De muur tussen beide ruimten werd opengebroken en de balk die het geheel ondersteunt kreeg gepleisterde sierconsoles. Het plafond in de gelagzaal is vlak met centraal twee rozetten. In de gelagzaal werd een kleine muurlijst aangebracht. De dwarse gang die het gebouw in de derde travee in twee splitste, bleef deels bewaard. Bij een recente verbouwing werd de gang deels bij de gelagzaal gevoegd. Daarbij werden de onderdelen van de lambriseringen die verwijderd moesten worden, door de huidige eigenaar geïntegreerd in het huidige café, zodat ze nog steeds een eenheid met het interieur vormen. Het resterende deel van de gang is dienstig als een tochtportaal. Alle ruimten zijn voorzien van een vloer van zwart-witte granitotegels. Het schadebeeld van de vloer wijst er op dat hij oud is, mogelijk lokaal aangevuld of hersteld.

Het authentiek bewaarde caféinterieur stamt vermoedelijk uit het begin van de jaren 1920 en werd uitgevoerd door A. Van Lierde (zie koperen plaatje op de tapkast). Het historische caféinterieur bevindt zich rechts in het gebouw en beslaat 4 traveeën. Het vaste meubilair bestaat uit een omlopende houten bank met erboven een manshoge lambrisering met twee registers. De lambrisering is opgebouwd uit stijl- en regelwerk, ingevuld met paneeltjes en geslepen spiegels en afgetopt met een kroonlijst. De lambrisering werd verticaal geritmeerd door decoratief uitgewerkte pilasters die ter hoogte van het bovenste register een zwierige vormgeving kregen.

Tegen de oostelijke wand, met een zicht op de volledige zaal, staat de toog met erachter de glazenkast. Het houten toogmeubel in stijl- en regelwerk bestaat uit drie delen gescheiden door decoratief uitgewerkte in- en uitzwenkende pilasters die steunen op de houten plint. Horizontaal zijn er twee registers. Onderaan is het kaderwerk opgevuld met een houten paneel en bovenaan met drie art-decotegels. De drieledige glazenkast wordt verticaal opgedeeld met pilasters gelijkaardig vormgegeven als die van de toog. De kast bestaat uit een houten kader ingevuld met een grote geslepen spiegel, geflankeerd door twee glazenkastje met sober gedecoreerde deurtjes. De rug van de kastjes evenals de zones erboven en er onder zijn ingevuld met geslepen spiegels. In de kastjes en voor de centrale spiegel zijn glazen liggers op metalen structuren aangebracht. De glazenkast wordt in het midden bekroond met een sierlijst met art-decotegels en geflankeerd door rankwerk. De onderbouw is vernieuwd.

Links van de gang was oorspronkelijk het restaurantgedeelte gelegen. Het interieur van het hoekzaaltje van 2 + 3 traveeën werd volledig vernieuwd.

Parallel aan de Grote Baan staat een haakse aanbouw van zes traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak. Het gaat vermoedelijk om de in 1872 kadastraal geregistreerde danszaal. De vleugel vertoont een sobere, bepleisterde lijstgevel. Op de begane grond werden garages ingebracht. De rechthoekige vensters met vernieuwd schrijnwerk verwijzen naar de historische T-ramen. De danszaal is nog beperkt herkenbaar aan zijn volume en de verschillende richtingen van de plankenvloer wat vermoedelijk op een lager gelegen dansvloer met omlopende trede wijst. De lager liggende dansvloer werd op een onbekend ogenblik opgevuld met planken. De danszaal heeft een geknikt gewelf met trekijzers en op het einde van de zaal een podium. De zaal werd sterk gemoderniseerd.

Voorheen "Estaminet Au Cher Ami", heden restaurant "Aux Ducs de Bourgogne", opklimmend tot de eerste helft van de negentiende eeuw en gelegen op de hoek met de Grote Baan; op het kadaster wordt in 1849 de vergroting van het huis geregistreerd; omhaagde voortuin, heden omgevormd tot parking. Voortgaande op oude prentkaarten voorheen blijkbaar een landelijke herberg met beeldbepalende inplanting op de splitsing van de Grote Baan met de Sterstraat en voorafgegaan door een driehoekig pleintje, afgezet met linden en kastanjebomen.

Bepleisterd en okerkleurig beschilderd breedhuis van zes + drie traveeën en twee bouwlagen onder links afgewolfd, pannen zadeldak met de nok loodrecht op de straat. Door het niveauverschil tussen de Sterstraat en de Grote Baan, vertoont de zijgevel aan laatstgenoemde een sterk verhoogde begane grond. Eenvoudige rechthoekige vensters op lekdrempels van blauwe hardsteen, beluikt op de begane grond; op de bovenverdieping bewaard negentiende-eeuws schrijnwerk. Dito deuren. Aflijnende houten kroonlijst. Achteraan links en parallel aan de Grote Baan: haakse aanbouw van zes traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak, kadastraal geregistreerd in 1872. Sobere, bepleisterde lijstgevel, op de begane grond aangepast tot garages; rechthoekige bovenvensters.

Authentiek bewaard café-interieur, naar verluidt uit het begin van de jaren 1920 en uitgevoerd door A. Van Lierde, zie koperen plaatje. Omlopende houten lambrisering met ingewerkte spiegels en uitgewerkt tooggedeelte met verwerking van decoratieve tegels; zwart-witte tegelvloer. Kelder met bakstenen tongewelf of troggewelf en rode bakstenen vloer. Gedeeltelijk bewaard gebint; het onderste deel is nog authentiek, het bovenste deel werd vernieuwd.