Voormalig stadhuis van Harelbeke, gesloopt in 1973. Was eertijds gelegen op de oostelijke hoek van de huidige Leiestraat / Gentsestraat.

Historiek

12de eeuw. Voor het eerst in 1100 is er sprake van een stadhuis, wanneer Harelbeke door gravin Clementia van Bourgondië, echtgenote van Robrecht II van Jeruzalem, tot grafelijke stad wordt uitgeroepen. Eén van de verplichtingen die een nieuwe stad moest nakomen, was de bouw van een schepenhuis.

15-16de eeuw. In de 15de en 16de eeuw teisteren branden en plunderingen het gebouw.

17de eeuw. In 1616 laten de burgemeester en schepenen naast het "oud schepenhuis" een nieuw stadhuis bouwen, dat is ontworpen door de Kortrijkse architect-aannemer Jan Persyn. Het stadhuis moet verstaan worden als een huis eigendom van de stad, want de raadszittingen van het stadsbestuur worden gehouden in het "oud schepenhuis". Op een tekening uit het renteboek van Overacker van 1607 bevinden zich op de oostzijde van het thans verdwenen marktplein drie gebouwen naast elkaar: het "oud schepenhuis", een hoekgebouw met torentje, in het midden het stadhuis en op de hoek naar verluidt het huisje van de stedeknaap. Tot in de 18de eeuw zullen het "oude schepenhuis" en het stadhuis naast elkaar staan.

18de eeuw. In 1764 is het "oud schepenhuis" in slechte toestand; het wordt gesloopt en op dezelfde locatie, ten noorden dus palend aan het 17de-eeuwse stadhuis, wordt een nieuw stadhuis gebouwd. Het is een ontwerp van architect Jean-Baptiste Simoens uit Gent, en het gebouw wordt opgetrokken uit zoveel mogelijk afbraakmateriaal.

19de eeuw. Een foto van 1860, bewaard in het Stadsarchief van Harelbeke, toont het 18de-eeuwse ontwerp als een naar de Gentsestraat gericht dubbelhuis waarvan de centrale ingang is bekroond door een deurvenster met weelderig balkon. De vensters in de naar het Marktplein gerichte klokgevel zijn voorzien van kleine roeden. Op het dak is een dakruiter voorzien. Dwars op het 18de-eeuwse stadhuis en georiënteerd naar het Marktplein staat het Hotel de ville, een breedhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak met twee dakvensters.

In 1863-1865 worden beide stadhuizen gerestaureerd en uitgebreid met een vredegerecht. De uitbreiding wordt voorzien op de plaats van het in 1764 gesloopte "oude schepenhuis". Provinciaal architect Pieter Croquison uit Kortrijk ontwierp een pendant van de 18de-eeuwse klokgevel. De werken worden uitgevoerd door aannemer Charles Bossuyt uit Harelbeke en in 1865 wordt het geheel in gebruik genomen.

20ste eeuw. Het schepenhuis wordt in 1942 beschermd als monument. Het gebouw wordt echter te krap voor de stadsdiensten en het vredegerecht en er wordt uitgekeken naar een nieuw gebouw. In 1948 koopt de Stad het imposante herenhuis, Marktstraat nummer 29, en brengt er de stadsdiensten in onder. In 1973 wordt het oude stadhuis, dat ondertussen leeg en "vervallen" staat, samen met het achter gelegen bouwblok gesloopt om de Gentsestraat te kunnen verbreden.

Typering op basis van oude foto's. Gebouwencomplex bestaande uit diephuis op de hoek met de Gentsestraat en links ervan een breedhuis van elf traveeën, gericht naar het toenmalige Marktplein. Het geheel telt twee bouwlagen en is afgedekt door leien zadeldaken. Bepleisterde en wit beschilderde baksteenbouw. Het diephuis en de drie traveeën uiterst links zijn uitgewerkt met een klokgevel, de traveeën tussenin vormen een lijstgevel.