Imposant herenhuis uit het midden van de 19de eeuw gebouwd op de hoek met de Leiestraat. De woning is opgetrokken op de plaats van het 17de-eeuwse huis van de kasselrij van Kortrijk, waarvan Harelbeke één van de vijf roedes was.

Historiek

15de-16de eeuw. In een stadsrekening van 1418 wordt op deze locatie een herberg "'t Saec" vermeld. In de 16de eeuw heeft men het over herberg "'t groot en cleen Scaeck".

17de eeuw. Volgens de literauur laten de magistraten van de kasselrij van Kortrijk in 1614 ter vervanging van de aangehaalde herberg het kasselrijhuis bouwen. Het Kortrijks stadsbestuur zet tevergeefs een rechterlijke procedure in tegen deze plannen voor de bouw van het huis op Harelbeeks grondgebied. De werken worden uitgevoerd door metser Jan Persijn, timmerman Loys Denys, dakwerker Jan Tratsaert en de Caluwe die voor de glazen vensters zorgt. De werken zijn voltooid in 1616.

Het kasselrijhuis te Harelbeke is vermoedelijk nooit gebruikt als bijkomende zetel van de kasselrij Kortrijk; het gebouw wordt onmiddellijk verhuurd aan voorname inwoners van Harelbeke. In 1687 koopt Heyndrick Stalins bij een openbare verkoop het kasselrijhuis in naam van Petrus van Cauteren, proost van het kapittel. Vanaf 1694 bewoont kanunnik de Boulers Franciscus Robertus de Cassina († 1741) het gebouw.

18de eeuw. Op een plan van hoeve "Te Walle" met diverse aantekeningen, van de hand van Frans De Bal in 1737 (bewaard in het Rijksarchief van Gent) is het voormalige kasselrijhuis weergeven als imposant hoekpand met centrale poortdoorgang en hoge, slanke toren. In 1740 koopt kanunnik Vanderghinst († 1746) het kasselrijhuis van graaf van Wonsheim de Cassina. Kanunnik Cornelis Pierre Ignace woont in het huis van 1751 tot 1787 en zijn zuster woont er tot 1803.

19de eeuw. In 1807 verhuren de erfgenamen van Cornelis het huis aan de wijnhandelaar Jean Baptiste Capelle. In 1821 dient de toenmalige eigenaar, de Kortrijkse koopman Delorge een bouwaanvraag in om de twee halve vensters van "het huys gestaen ende gelegen al den noortkant van de groote banne in Harelbeke maekende den hoek van de straete leydende naer de hooge brugge, hiervooren competerende aen mijnheere Vanderstraeten-Latiort" te mogen veranderen. Op het primitief kadasterplan (circa 1835) wordt de woning weergegeven met koer en uitgestrekte tuin.

Circa 1850 is het herenhuis eigendom van olieslager Jules De Coninck. In 1855 krijgt het gebouw zijn huidige uitzicht cf. de gegevens van het kadaster en de geveltekening bij de bouwaanvraag. In 1868 laat olieslager Alphonse Lefevre het huis uitbreiden met een dwarse aanbouw achter het huidige nr. 40. In 1893 wordt in opdracht van Alberic Gheysens het bijgebouw achter het woonhuis verlengd en achter het eigendom, langs de Leiestraat dus, worden de voormalige koorndampmolen, de oliedampmolen en het magazijn vervangen door een stoomolieslagerij.

20ste eeuw. In de eerste helft van de 20ste eeuw worden de gebouwen aan de Leiestraat verbouwd/afgebroken en vervangen door woonhuizen. In 1950 wordt het herenhuis door Robert Noppe verkocht aan een bankfiliaal.

Beschrijving

Neoclassicistisch herenhuis van zes + vijf traveeën en twee bouwlagen, onder een schilddak met grijze en oranje Vlaamse pannen. Bepleisterde en beschilderde lijstgevel op hoge arduinen plint. Ingangtravee in licht risaliet, extra benadrukt door de geprononceerde waterlijst boven het venster op de verdieping. Voorts typisch voorkomen van imitatievoegen ter hoogte van de begane grond en de geprofileerde omlijstingen rond de bovenvensters. Zijgevel met verschillende imitatieopeningen. Nieuw houten schrijnwerk, op de begane grond met gewijzigde indeling. Bewaarde houten kroonlijst op modillons. Aan de kant van de Leiestraat, deels bewaarde, bakstenen tuinmuur van drie traveeën met panelen.