erfgoedobject

Patronaat

bouwkundig element
ID
205168
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205168

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Patronaat
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Pastoraal centrum "De Bron" met onder meer bibliotheek en religiowinkel, in 1876 gebouwd als patronaat bij het aanpalende klooster van de zusters van de Heilige Augustinus.

Historiek

16de-18de eeuw. Op het perceel waar zich thans nummer 90 bevindt, vermeldt de literatuur in 1520 de "Brouwerij Decostere", in 1708 herberg "'s Gravenhof", in 1737 en 1759 herberg "Het Gecroont Sweert" en in 1745 herberg "Den Deegen".

19de eeuw. In 1876 beslissen de zusters van het naastgelegen klooster van de Heilige Augustinus om bij hun klooster een patronaat en weeshuis te integreren. De opdracht wordt uitbesteed aan aannemer-architect G. Vandenborre uit Kortrijk. Op 1 augustus 1876 wordt de eerste steen gelegd door August Veys, voorzitter van het hospitaal, en de werken worden nog hetzelfde jaar beëindigd. De kosten voor de bouw worden betaald door pastoor Eduard Verraes.

Als gevolg van de schoolwet van 1879 die het onderwijs volledig overhevelde naar de staat, wordt de school in gebruik genomen als vrije meisjesschool. De nieuwe schoolwet na de verkiezingen van 1884 brengt mee dat de vrije school wordt aangenomen door de gemeente. Rond 1891-1893 wordt het patronaatsgebouw samen met het klooster aangekocht door de Commissie van de Burgerlijke Godshuizen.

20ste eeuw. Tijdens de Eerste Wereldoorlog worden het patronaat en de inboedel in beslag genomen door de Duitsers, maar in 1931 terug aangekocht door de zusters van het klooster. In 1934 verhuist de bibliotheek van het klooster naar het patronaat en wordt de linkervleugel ervan tot woonhuis omgevormd.

Sinds 1978 neemt de bibliotheek het patronaat volledig in beslag. In 1993 dient vzw De Bron een bouwaanvraag in om de bestaande gebouwen te renoveren, uit te breiden en in te richten tot religieus centrum. De Harelbeekse architect José Destrebecq zorgt voor de uitbreiding van de bibliotheek met een nieuw volume achteraan. Een gedenkplaat vertelt "OP 6 SEPTEMBER 1996 WERD DIT PASTORAAL CENTRUM "DE BRON" INGEZEGEND DOOR MGR. ROGER VANGHELUWE, BISSCHOP VAN BRUGGE IN AANWEZIGHEID VAN DE HEER LUC MARTENS, VLAAMS MINISTER VAN CULTUUR EN TAL VAN MEDEWERKERS EN SYMPATHISANTEN".

21ste eeuw. Een tweede plakkaat vermeldt "OP 14 JUNI 2001 VIERDEN WE VIJF JAAR "DE BRON" EN WERD DE RELIGIO-WINKEL HEROPEND".

Beschrijving

Recent vrij ingrijpend vernieuwd pastoraal centrum bestaande uit twee parallel gelegen vleugels beide verbonden door een laag volume onder plat dak en met tussenin een binnenkoer.

Decoratief verankerde baksteenbouw van twee bouwlagen onder pannen zadeldaken. Bewaarde voorgevel van negen traveeën; geprononceerde middelste travee met poort waaronder in metalen letters "DE BRON". Links van de toegangspoort ligt de voormalige woning van de pastoor. Gebruik van arduin voor de plint en de doorgetrokken onder- en bovendorpels. Segmentboogvormige openingen met arduinen sluit- en aanzetstenen; vernieuwd schrijnwerk. Halfondergrondse kelderverdieping cf. kelderramen rechts.

Sterk verbouwde gevels aan de achterliggende binnenkoer met onder meer aangepaste openingen en vernieuwd schrijnwerk. Op de binnenkoer fontein met opschrift "DE BRON VAN ONS LEVEN ZIJT GIJ" op rotsblok. Toegang aan de kant van de Twee-Bruggenstraat; tweede rotsblok met opschrift "DE ROTS VAN VERTROUWEN ZIJT GIJ".

  • Archief Technische Dienst Harelbeke, Bouwaanvragen: Harelbeke, 1993/156.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Harelbeke, 1934/18.
  • CAUWE R., 100 jaar onderwijs in Stasegem door de zusters Augustinessen, in De Roede van Harelbeke (De Leiegouw), nr. 7, Harelbeke, 1989, p. 14-41.
  • CAUWE R., Harelbeke in oude prentkaarten waarin ook enkele afbeeldingen van Stasegem, Zaltbommel, 1972, nr. 30.
  • Het onderwijs te Harelbeke, in 1861-1961 Harelbeke, vrijwillig brandweerkorps: honderd jaar brandweer en leven, Harelbeke, 1961.
  • OPSOMER J., BAERT W., e.a., Brouwerijen en herbergen, Harelbeke-Stasegem, in De Roede van Harelbeke (De Leiegouw), nr. 24, Harelbeke, 2005, p. 182-183.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Patronaat [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205168 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.