erfgoedobject

Basisschool De Wingerd

bouwkundig element
ID
205301
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205301
Dit erfgoedobject heeft geen erfgoedwaarde meer. De erfgoedwaarden waarom we het object opnamen in de inventaris, zijn niet meer aanwezig, bijvoorbeeld door verbouwing of sloop.

Beschrijving

Vrije Basisschool "De Wingerd", met openbare bibliotheek en kinderopvang. Voormalige, 19de-eeuwse kloostergebouwen van de zusters van de Heilige Familie uit Ieper met aanpalende school. Ingrijpend verbouwd in de 20ste eeuw onder meer in 1967.

Historiek

18de eeuw. Site reeds bebouwd in de 18de eeuw cf. de kaart uit het register van de eigendommen van het Onze-Lieve-Vrouwhospitaal (1752) geeft een rechthoekig volume onder zadeldak met dakkapellen weer, zonder specifieke functie.

19de eeuw. Het primitief kadasterplan (circa 1835) geeft dezelfde situatie weer als de kaart van 1752; het huis op deze locatie is circa 1830 eigendom van de heer Delafaille uit Gent. In 1865 wordt de bestaande woning volgens het kadaster volledig gereconstrueerd in opdracht van de vrouw van Hypolitus Vandewoestyne-Vandenheeke uit Gent. Volgens een prentkaart uit het begin van de 20ste eeuw telt het huis twee bouwlagen en vijf traveeën en bevindt zich onder een pannen zadeldak. Achter de woning wordt in 1870 een schoolgebouw opgetrokken (ingebruikname volgens het kadaster in 1871).

20ste eeuw. In 1904 wordt het huis met de (meisjes)school uitgebreid: ten oosten van en palend aan het bestaande huis wordt aan de straatkant een volume gebouwd met een achterliggend bijgebouwtje. De situatie wordt weergegeven op een oude prentkaart van het klooster daterend uit begin van de 20ste eeuw: links van de pastorie wordt op dezelfde afstand van de rooilijn het dieper gelegen volume van 1865 weergegeven met links daarvan de uitbreiding van 1904. Deze uitbreiding telt één bouwlaag en bevindt zich onder een schilddak.

In 1905 verkoopt Leon Van Ockerhout-Vandewoestyne uit Brugge de gebouwen aan Hendrika Casteleyn, kloosterlinge van de Heilige Familie uit Ieper; de bebouwing (huis, plaats en school) wordt daarbij (deels?) herbestemd tot klooster. In 1908 laten de zusters van de Heilige Familie uit Ieper het klooster verder uitbreiden met een vrijstaand L-vormig volume ten oosten van de bestaande bebouwing. In 1911 wordt het bijgebouwtje van 1904 verbonden met het L-vormige volume van 1908 en wordt het oudste volume aan de straatkant van 1865 uitgebreid. In 1923 draagt Henrica Casteleyn de gebouwen over aan de Genootschap Gesticht der Zusters der Heilige Familie.

Na de Leieslag van 24 mei 1940 te Bavikhove worden gewonde Belgische en Duitse soldaten ondergebracht in het klooster.

Zeker tot in 1963 werd het klooster aan de straatkant afgesloten door ijzeren hekkens tussen bakstenen pijlers cf. foto bij de bouwaanvraag van 1963. In 1966 wordt de uitbreiding van 1911 tegen het L-vormige volume afgebroken. Volgens het kadaster wordt in 1966 links van het klooster een bewaarschool en een lagere meisjesschool opgetrokken; deze school met H-vormig plattegrond is gebouwd door architect Leo Wydouw uit Hoboken (bouwaanvraag van 1963). In 1967 registreert het kadaster de verbouwing van de oudste volumes aan de straatkant (daterend van 1865 en 1904, verbouwd in 1911); het dieper gelegen volume van 1865 en het dieper gelegen L-vormig volume van 1908 worden in 1967 uitgebreid naar de straatkant toe, zodat er samen met het tussenliggende volume van 1904 een nieuwe, uniforme straatgevel gecreëerd kan worden. Links daarvan blijft het dieper gelegen volume van 1908 bewaard.

Beschrijving

Schoolcomplex bestaande uit drie verschillende volumes: het dieper gelegen kloosterhuis van 1908, gelegen tussen links de schoolvleugel van 1966 en rechts de in 1966 sterk verbouwde kloostergebouwen.

Dieper gelegen kloosterhuis daterend van 1908. Breedhuis van twee bouwlagen en vijf traveeën. Rode baksteenbouw onder zadeldak met blauwgesmoorde mechanische pannen. Gebruik van gele baksteen voor de horizontale banden, de lateien, de omlijsting van de centrale rondboognis op de verdieping en de kroonlijst met muizentand. Gebruik van arduin voor de plint, onderdorpels, aanzet- en sluitstenen. Gelijkvloerse verdieping met korfboogvormige vensters en verdieping met rondboogvormige vensters; vernieuwd houtwerk. Boven de voordeur, rondboognis met beeld van Heilig Hart.

Rechts daarvan, kloostergebouwen. In kern oudste volumes (teruggaand tot 1865 en 1904), sterk aangepast in de jaren 1960 (onder andere straatgevel in rode baksteen). Baksteenbouw van twee bouwlagen en acht traveeën (plat gevoegd volgens de bouwaanvraag van 1963) op een arduinen plint. Tweeledige dakconstructie cf. verschillende nokhoogtes en bouwfases; twee halve schilddaken bedekt met blauw gesmoorde en rode pannen. Verdiepte, segmentboogvensters met schuiframen. Zijgevel links met rondboogvenster. Links in straatgevel korfboogvormige poort. Houten kroonlijst op klossen.

Links van het klooster, Vrije Basisschool Bavikhove "De Wingerd". Eénlaags schoolgebouw met H-vormige plattegrond, daterend van 1966; de klassen aan de straatkant en de kleuterklassen achteraan zijn verbonden door een binnenspeelplaats. Baksteenbouw met gebruik van arduin voor plint en dorpels; volgens de bouwaanvraag van 1963 gebruik van Euvillesteen voor de kroonlijst.

  • Archief Technische Dienst Harelbeke, Bouwaanvragen: Bavikhove, 1963/200036.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Bavikhove, 1865/11, 1871/5, 1905/6, 1908/3, 1912/5, 1966/14, 1967/11.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 212: Kadastrale Legger, Bavikhove, artikel 468.
  • OCMW-archief Kortrijk: Caerte figurative van het goedt t'Hospitael gelegen binnen de prochien van Bavichove ende Hulste tusschen beyde de Plaetsen, in Register van alle leenen, heerlycheden, hofsteden, landen, bosschen ende meerschen competerende aen het hospitael van Onse Lieve Vrouwe in Overleye..., F. de Bal, 1752.
  • Rijksarchief Kortrijk, Fonds Plotho, nr. 1296: Drie figuratieve kaarten vande thiende toebehorende hooghe adele, ende moghende heere Vloessgang Adhelher van Plotho, baron van lande van Ingelmunster en inde prochie van Bavichove. In Tiende inde prochie Bavichove toebehoorende den lande ende baronie van Ingelmunster, 1639.
  • Beelden uit het verleden, Harelbeke-Bavikhove-Hulste-Stasegem, Harelbeke, 1978, p. 89.
  • Zo was Bavikhove, Handzame, 1976, nr. 9.
  • Kapelletjes in West-Vlaanderen, geraadpleegd op 04/08/2009.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Basisschool De Wingerd [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205301 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.