Historische hoeve "Te Capelle" waarvan de site naar verluidt teruggaat tot de 14de eeuw, het huidige gebouwenbestand vermoedelijk tot de 18de eeuw. Hoeve met losse bestanddelen, gelegen bij de grens met Ooigem (Wielsbeke) tussen de Hoogstraat, Schothoek en Tweede Aardstraat.

Opgenomen in de niet-limitatieve lijst van merkwaardige gebouwen in het open landschap van Harelbeke, definitief vastgesteld in de gemeenteraad van 11.02.2008 (categorie 1).

Historiek

14de-15de eeuw. Eerste vermelding van de hoevenaam, die vermoedelijk verwijst naar Gillis van Capelle, opgenomen in de poorterslijst van Kortrijk in 1398 en vermoedelijk de toenmalige heer van de heerlijkheid te Capelle, een achterleen van de heerlijkheid Wulfswinckel. Naar verluidt wordt de hoeve in die periode ook "Te Catrols" genoemd, naar de eigenaar van vóór 1429 Jan Van Catrol.

16de eeuw. Oudste vermelding in 1572; de hoeve is dan ongeveer 36 ha groot (25 bunder). Van 1572 tot 1665 eigendom van de familie Gheys. In de periode 1572-1578 verpacht aan Dierick Tytgat, in 1578-1596 aan Jan De Cardin en in 1596-1614 aan de familie Holvoet.

17de eeuw. In 1651 is de hoeve ongeveer 34 ha groot (24 bunder). In 1688 wordt de hoeve omschreven als "een behuusde ende bewalde hofstede, genaamt 't Goed te Capelle". Van 1688 tot 1726 in het bezit van graaf de la Tour en 1614-1690 verpacht aan de familie De Bal.

18de eeuw. In de periode 1726-1743 is de heer Cardon in het bezit van de hoeve. In 1739 bestaat de hoeve uit een omwald opper- en neerhof. Op het opperhof bevindt zich het boerenhuis, op het neerhof de schuur, de stal en het bakhuis. Een dreef verbindt de hoeve met de Hoogstraat, een tweede dreef met de Schothoek. In de periode 1743-1759 is de heer Wackenier eigenaar en in de 1759-1796 de heer Bottelier van Rijsel. Op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778), lijkt de tweeledige structuur verdwenen te zijn; weergave van het woonhuis, de stal en de schuur binnen een cirkelvormige omwalling met poortgebouw (het bakhuis wordt niet weergegeven). Vanaf 1796 is Hubrecht Masure eigenaar van de hoeve en van 1690 tot 1853 wordt de hoeve verpacht aan de familie Veys.

19de eeuw. Op het primitief kadasterplan (circa 1830) wordt er naast het woonhuis, de stal, de schuur, het bakhuis en het poortgebouw nog een landgebouwtje centraal op het erf weergegeven; de hoevegebouwen zijn gelegen binnen een onregelmatige, rechthoekige omwalling. Circa 1830 eigendom van Eugène Piers uit Gent. Zelfde situatie op de Atlas der Buurtwegen (1845) en de Popp-kaart (1856); aanduiding van de hoeve onder de naam "Ferme Veys". De hoeve wordt van 1853 tot 1904 verpacht aan de familie Bossuyt.

20ste eeuw. In 1904 komt de hoeve in het bezit van Gabriël Piers de Raveschoot uit Kruishoutem en wordt de hoeve verpacht aan de familie Donckele. Vóór 1928 laten de weduwe en de kinderen van Gabriël Piers de Raveschoot een wagenhuis, een kleine stal en een derde (thans afgebroken) landgebouw optrekken tussen het woonhuis en de bestaande landgebouwen; het landgebouwtje centraal op het erf wordt afgebroken. In 1941 registreert het kadaster de bouw van een hangar buiten de omwalling, waardoor de zuidelijke helft van de omwalling verdwijnt. Volgens het kadaster wordt het woonhuis in 1941 uitgebreid met een volume tegen de achtergevel en wordt de schuur herbouwd. De literatuur plaatst echter de herbouwing van de schuur in 1946, ter vervanging van een vernielde constructie tijdens de Tweede Wereldoorlog; daarnaast ook vermelding in 1946 van het heroptrekken van de paardenstal na een brand en de restauratie van het dak van de stal. In 1984 wordt de schuur verlengd en het bakhuis afgebroken.

Beschrijving

Historische hoeve toegankelijk via deels verharde erfoprit vanuit de straat Schothoek en geasfalteerde erfoprit vanuit de Hoogstraat. Erftoegang met ijzeren hek, verhard erf. Bewaard grachtensysteem langs de oost- en noordzijde; zuidzijde is onderbroken door de hangar van 1941.

Het vermoedelijk 18de-eeuws boerenhuis aan de oostzijde van het erf staat hoger dan de andere gebouwen en is opgetrokken op oudere funderingen. Eénlaagse verankerde baksteenbouw van zeven traveeën onder een half schilddak met mechanische pannen; baksteenfries onder de dakrand. Licht getoogde openingen met vernieuwd houtwerk. Rondboognis met heiligenbeeld tussen tweede en derde travee.

Vermoedelijk 18de-eeuwse stallingen aan de noordzijde van het erf. Verankerde baksteenbouw op gecementeerde plint onder een overkragend pannen zadeldak (vernieuwd na de Tweede Wereldoorlog); twee dakkapellen met laadluik onder betonnen latei aan erfzijde. Vierkante vensters en licht getoogde staldeuren.

Bakstenen schuur van 1941 aan de zuidzijde van het erf. Overkragend zadeldak met mechanische pannen; twee dakkapellen met laadluiken aan erfzijde. Openingen onder betonnen lateien, onder andere schuifpoorten.

Wagenhuis van 1941, gelegen tussen de 18de-eeuwse stallingen en het boerenhuis. Verankerde baksteenbouw onder pannen zadeldak; baksteenfries en poort onder betonnen latei.

Kleine stal van 1941, gelegen tussen de schuur en het boerenhuis. Verankerde baksteenbouw onder overkragend zadeldak met pannen; dakkapel met laadluik aan erfzijde. Openingen onder bruingeschilderde lateien, onder andere schuifpoort. Zijgevel gecementeerd met schijnvoegen.