Brouwerij Bavik, voorheen brouwerij De Brabandere opgericht circa 1894. Gelegen aan het begin van de straat, bij de grens met Harelbeke en Kuurne.

Historiek

1865-1894. Volgens het kadaster wordt in 1865 op het perceel een huis gebouwd (ingebruikname in 1874) op de hoek met de heden verdwenen Poekweg. In 1870 worden er zes kleine (werkmans)huizen gebouwd ten zuiden van dit huis (ingebruikname in 1879); achter de huizenrij bevinden zich vier bijgebouwen. In 1872 wordt het huis van 1865 verkocht aan Adolf De Brabandere, die in 1875 een chicorei-ast laat bouwen tegen de zijgevel van het huis.

1894-1909. In 1894 richt Adolf De Brabandere, landbouwer op de hoeve "Ter Coutere" die daar reeds brouwde, een aanvraag in bij het gemeentebestuur van Bavikhove voor de bouw van een brouwerij aan de huidige Rijksweg. De bouwaanvraag vermeldt: "eene brouwerij te bouwen, op zijnen eigendom, gelegen te Bavickhove, Sectie B Nr. 262i, op eenen afstand van één en twintig meters der gemeente Kalsijde van Harelbeke naar den Brugschen Steenweg". De geveltekening bij de bouwaanvraag van 1894 toont een gebouw van zeven traveeën onder een schilddak met licht getoogde openingen. De brouwerij van 15 op 20 meter wordt gebouwd tussen het huis van 1865 en de zes werkmanshuizen. De brouwerij wordt volgens het kadaster in gebruik genomen in 1895. In hetzelfde jaar laten de weduwe en de kinderen van Adolf De Brabandere achter het huis van 1865 een zwingelarij bouwen; daarnaast laten ze één van de vier bijgebouwtjes achter de zes werkmanshuizen afbreken en aan weerszijden van de drie bewaarde bijgebouwtjes telkens een zwingelarij optrekken (zes zwingelarijen).

In 1897 laten ze de brouwerij volgens het kadaster uitbreiden met onder meer een malterie met slinderkot. In 1908 wordt de chicorei-ast van 1875 volledig gereconstrueerd tot huis en de zes zwingelarijen van 1895 tot landgebouwen.

1909-1929. In 1909 wordt brouwer Jozef De Brabandere (1875-1929) eigenaar van de brouwerij, het huis op de hoek met de toenmalige Poekweg en de zes werkmanshuizen. In 1910 laat hij de brouwerij vergroten. In 1911 vraagt De Brabandere aan het gemeentebestuur om een motor van 4 HP paardenkracht te mogen installeren. De brouwerij krijgt de naam "Brouwerij Sint-Antonius". In 1912 laat Jozef De Brabandere de zwingelarij van 1895 achter het huis op de hoek met de Poekweg reconstrueren tot magazijn.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog ligt de brouwerij volledig stil, aangezien het koper van de brouwketels, leidingen en kranen en de drijfriemen moesten ingeleverd worden aan de bezetter.

In 1925 wordt er een paardenstal gebouwd tegen de achtergevel van de brouwerij. In 1926 wordt er, om de productie te kunnen volgen, een koelbak vernieuwd en in 1928 wordt er een nieuwe roerkuip (met nummer één) geïnstalleerd.

Bij het overlijden van de Josef De Brabandere in 1929 wordt het gebouwencomplex beschreven: "De werkhuizen, magazijnen en andere bij de fabriek omsloten lokalen bestaan uit: a) hoofdgebouw dienende tot woonhuis van de brouwster, b) een paardestal palende aan de keuken uitgevende op de koer, c) een zolder gelegen boven de brouwerij dienende als bergplaats voor het graan, d) een afdak palende aan de brouwerij dienende tot bergplaats van brouwerskarren en wagens, e) een gebouw zonder verdiep achter de woning gelegen en dienende als eigenlijk gezegde brouwerij (deze bestaat uit twee plaatse. Eerste plaats: hier bevinden zich twee brouwketels genummerd één en twee, een trachter nr. één, een roerkuip nr. één, een geelbak nr. één, een koelbak nr. één, een onderput nr. één. Tweede plaats dienende als mouterij), f) een kelder onder de eerste plaats der brouwerij, dienende voor drijfkelder der bieren; een tweede kelder onderling verbonden met de eerste kelder die dient voor bewaarplaats der bieren)".

1929-1950. In 1936 laat de weduwe van Jozef De Brabandere een magazijn bouwen tegen achtergevel van de brouwerij (naast de paardenstal) en wordt er een nieuwe koelbak in de brouwerij geplaatst. Eén jaar later wordt een nieuwe bier- en waterketel nummer 1, een verzamelvat nummer 1, een nieuwe bier- en waterketel nummer 2 met verzamelvat nummer 2 aan de bestaande installatie toegevoegd (ter vervanging van ketels van 1919). Tijdens de Tweede Wereldoorlog blijft de brouwerij werkzaam. In 1942 wordt de brouwerij volgens het kadaster zelfs vergroot aan de voorzijde; de uitbreiding bevindt zich tussen het bestaande volume en de straat. In 1947 wordt de brouwerij vrij grondig uitgebreid aan de zuid- en de oostzijde.

Jaren 1950. In 1950 worden Paul, Albert en Suzanne De Brabandere eigenaar van de brouwerij onder de handelsnaam "Brouwerij De Brabandere". Er wordt gestart met de uitvoer naar bierhandelaars en het verkoopsnet wordt uitgebreid. In die periode worden de eind 19de-eeuwse werkmanshuisjes afgebroken en circa 1952 de inrijpoort van de brouwerij. Architect Léon Van Maercke uit Kortrijk vervangt de poort en de huisjes door een bakstenen afsluitingsmuur.

1959-nu. Vanaf 1959 wordt het bedrijf bestuurd door Paul en Albert De Brabandere. Op heden is de brouwerij nog steeds in handen van de familie De Brabandere met Ignace De Brabandere als gedelegeerd bestuurder. Achteraan de brouwerij wordt een grootschalig volume bijgebouwd. Parallel met de groei van het bedrijf blijft ook het gebouwenbestand tot op heden permanent uitbreiden.

Beschrijving

Brouwerswoning (nummer 35) van 1908. Eertijds vrijstaande woning van bruine baksteen, afgedekt door een pannen schilddak. Voorgevel van oranje baksteen getypeerd door een centraal risaliet met de inkom en door het gebruik van arduin voor de plint en de aanzet- en sluitstenen. Zijgevel links met hoger opgetrokken laadluik en rechts later gecementeerd. Latere uitbreiding.

Magazijn (nummer 33), gebouwd in de jaren 1940 en vermoedelijk circa 1952 voorzien van een nieuwe(?) voorgevel met opschriften "BROUWERIJ", "BAVIK'S BIER" en "DE BRABANDERE". Betonconstructie met zijmuren opgevuld met bruine baksteen en voorgevel van oranje baksteen. Hoger opgetrokken volume, links geflankeerd door een muur met imitatieopeningen, rechts door een lagere aanbouw.

Hoofdvolume afgelijnd door doorgetrokken penanten; wit beschilderde, gecementeerde vlakken boven de openingen en laaddeuren. Achteraan in gebruik als bottelarij. Later aangebouwde brouwzaal met twee grote, koperen brouwketels van 1954, recent uitgebreid naar de straatkant toe met een transparant volume waarin twee nieuwe brouwketels.

Helemaal achteraan, verschillende nieuwe volumes met onder meer. ruimtes voor gisting, lagering en filtratie, propagatie van de gistculturen, bottelarij, ruimtes voor de nagisting op fles en de rijping op eiken vaten.