erfgoedobject

Hoeve Barzestraat

bouwkundig element
ID
205372
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205372

Juridische gevolgen

Beschrijving

Hoeve met losse bestanddelen, genaamd "Barzestraat" of "Ferme Masureel". De site klimt minstens op tot de 18de eeuw, de huidige hoevegebouwen dateren uit de 18de (boerenhuis, bakhuis), 19de eeuw (schuur, stal) en 20ste eeuw. Gelegen bij het kruispunt De Vijfwegen.

Opgenomen in de niet-limitatieve lijst van merkwaardige gebouwen in het open landschap van Harelbeke, definitief vastgesteld in de gemeenteraad van 11.02.2008 (categorie 1).

Historiek

18de eeuw. De hoeve wordt voor het eerst weergegeven op een kaart van 1716 uit het landboek van Hulste; de hoeve bestaat uit een boerenhuis, een poortgebouw aan de Barzestraat en vijf landgebouwen, de dreef ten noorden van de hoeve leidt naar de dreef naar de later gesloopte Walleghemmolen. In 1716 is de hoeve in het bezit van de heer Moerman uit Kortrijk en verpacht aan burgemeester Joos Verhamme. In 1733 verlaat de familie Verhamme de hoeve en worden de gebouwen bewoond door de familie Loncke.

Op de kaart van de eigendommen van het Onze-Lieve-Vrouwhospitaal te Kortrijk (1752) wordt het boerenhuis weergeven met een schuur en een stalling; ten westen van de schuur toont de kaart nog twee landgebouwen. De hoeve bevindt zich nog steeds tussen de Barzestraat en de dreef die leidt naar de Wallegemmolen. Anselmus Morel moet op de percelen aangeduid met nummer 2 op de kaart van 1752 heerlijke renten betalen aan het hospitaal van Kortrijk; de overige percelen van Morel zijn rentevrij.

In 1778 is de heer Vandenberghe uit Gent eigenaar. Een veetelling van 1794 toont aan dat de familie Loncke de belangrijkste veehouders zijn van Hulste.

19de eeuw. Vanaf 1809 wordt de hoeve door Petrus Masureel gepacht. In 1819 wordt door Frans Vandenberghe een schuur gebouwd aan de westzijde van het erf. Bij de afbraak van de oude schuur worden stenen gerecupereerd uit de funderingen. De nieuwe schuur bevat in 1819 twee dorsvloeren, twee schuurwinkels, een wagenhuis, een varkensstal en een paardenstal. De werken worden uitgevoerd door timmerman Dujardin en metser Joannes Declercq uit Kuurne.

Op het primitief kadasterplan (circa 1830) bestaat de hoeve uit een boerenhuis, een schuur, drie kleinere landgebouwen - vermoedelijk wagenhuis en stallingen - en een bakhuis in de boomgaard; het geheel is nog steeds eigendom van F. Vandeberghe uit Gent.

In 1844 neemt Louis Masureel de hoeve over en in 1859 is de hoeve in het bezit van Jean Nypels-Vandenberghe. De hoeve wordt in 1859 omschreven als "eene hofstede met woonhuys, schuere, koey, peerde en schaepstallen, wagenhuys, ovenbuur en ander batimenten, groot veertig hectaren, zes en veertig aren, vijftig centiaren, onder hofplaets, lochting, wal, boomgaerd, zaieland, mersch en bosch, alle gelegen in de gemeente Hulste, ter uytzondering van twee partijen meersch gelegen op Ingelmunster, eene partije zaieland en een partije bosch op Lendelede, en eene partij meersch op Harelbeke, gebruikt door den pachter en aen hem wel bekend". De wal slaat vermoedelijk op een langwerpige vijver. Op de Atlas der Buurtwegen (1845) en de Popp-kaart (1856) aangeduid als "Ferme Masureel Frères".

Het bakhuis wordt volgens het kadaster vóór 1862 vergroot. In 1882 registreert het kadaster de bouw van de stallingen aan de oostzijde van het erf in opdracht J. Nyppels-Vandeberghe uit Gent. Voor de bouw van deze nieuwe stal worden drie bestaande landgebouwen - vermoedelijk wagenhuis en stallingen - afgebroken. Eveneens in 1882 registreert het kadaster de bouw van het landgebouwtje ten noorden van de schuur.

20ste eeuw. In de 20ste eeuw is de hoeve nog steeds de grootste van Hulste. In 1942 wordt de hoeve uitgebreid door de kinderen van Maurits Nypels uit Gent; achter de schuur en tegen de achtergevel van het boerenhuis wordt een uitbreiding voorzien. In 1943 wordt het landgebouw opgetrokken ten noordoosten van het boerenhuis.

Beschrijving

Verharde en deels gekasseide erfoprit rondom de boomgaard centraal op het erf. Verankerde baksteenbouw onder pannen zadeldaken.

18de-eeuws boerenhuis gelegen aan de noordzijde van het erf. Eénlaagse woning van zeven traveeën onder een zadeldak bedekt met groene, Vlaamse pannen en dakruiter. Witbeschilderde erfgevel op lage, zwart gepekte plint. Licht getoogde openingen met vernieuwd houtwerk. Linkerzijgevel met laadluik en beluikt rondboogvenster. Uitbreiding van 1942 tegen achtergevel. Vernieuwd schrijnwerk onder meer valse luikjes.

Schuur van 1819 aan de westzijde van het erf. Overkragend zadeldak (deels blauwgrijze, deels rode pannen). Twee korfboogvormige dwarse doorritten en sporen van een gedichte doorrit. Voorts rechthoekige en licht getoogde poort- of deuropeningen, onder latei of strek.

Stal aan de oostzijde van het erf (registratie in het kadaster in 1882). Overkragend, pannen zadeldak; dakkapel met laadluik aan de erfzijde. Rechthoekige muuropeningen onder latei; erfgevel met onder meer schuifpoort en -deur. Zijgevel met bovenaan drie kleine rondbogige openingen en gedichte segmentboogopening met ontlastingsboog.

18de-eeuws bakhuis ten noordoosten van het boerenhuis; thans stalling. Landgebouwtje ten noorden van de schuur (registratie in 1882) onder lessenaarsdak bedekt met golfplaten en twee schuifpoorten op hangrail aan de oostzijde.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Hulste, 1882/14, 1942/7, 1943/3.
  • OCMW-archief Kortrijk: 2e Carte figurative van d’heerlycke renten in de prochie van Hulste competerende aen desen hospitaele, in Register van alle de leenen, heerlycheden, hofsteden, landen, bosschen ende meerschen competerende aen het hospitael van Onse Lieve Vrouwe in Overleye..., F. De Bal, 1752.
  • Rijksarchief Kortrijk, Gemeentearchief Hulste, nr. 81: Caerte figurative van het sevenste deel der prochie van Hulste oost de straete loopende van oosten de Meulen commende van Engelmunster loopende in de Groote heirbaene suyd de straeten coomende in de Groote Heirbaene van de prochie van Lendelede, in Lantbouck ende afmetinghe der prochie van Hulste, Pieter Stueperaert, 1716.
  • Beelden uit het verleden, Harelbeke-Bavikhove-Hulste-Stasegem, Harelbeke, 1978, p. 147.
  • Familiegeschiedenis Masureel, Wortegem-Petegem, 2001, p. 71-78.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve Barzestraat [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205372 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.