17de-eeuwse hoeve, Goed "Schiervelde", eertijds neerhof bij het sinds het begin van de 19de eeuw gesloopte kasteel "Schiervelde". Voormalig centrum van heerlijkheid Schiervelde. Thans fraaie hoeve bestaande uit losse bestanddelen, gelegen op de grens met Bavikhove en bereikbaar via een lange dreef die haaks op de Muizelstraat straat en in het verlengde van de Kasteelstraat loopt.

Opgenomen in de niet-limitatieve lijst van merkwaardige gebouwen in het open landschap van Harelbeke, definitief vastgesteld in de gemeenteraad van 11.02.2008 (categorie 1).

Historiek

14de-15de eeuw. Uit de artefacten (aardewerk) en de bouwmaterialen (walmuren en steenput) die opgegraven werden tijdens de opgravingen in 1979-1980 op de site van het voormalige kasteel "Schiervelde" kan men afleiden dat het complex dateerde uit de late middeleeuwen (14de-15de eeuw).

17de eeuw. Het omwalde kasteel "Schiervelde" wordt voor het eerst weergegeven op één van de kaarten uit het landboek van Bavikhove van 1639 met een boomgaard ten zuidoosten van de omwalling. De hoeve op het neerhof ten noorden van het kasteel is nog niet afgebeeld op deze kaart. Als vermoedelijke bouwdatum van de kasteelhoeve wordt het jaar 1662 aangenomen zie datum op de haard in het boerenhuis. De familie van der Gracht, heren van Schiervelde, die gedurende de 17de eeuw zonder onderbreking de eigenaar zijn van de site, is dan ook de bouwheer van de hoeve op het neerhof. Het uitgebreide grachtensysteem werd mede mogelijk gemaakt door de gunstige ligging aan de waterige gronden gevoed door de Eikbosbeek.

18de eeuw. Het "casteel met wallen ende den ommeloop" op een kaart van 1715 uit het landboek van Hulste wordt vermeld als eigendom van de heer van Hulste; eerste weergave van het omwalde neerhof met hoeve en boomgaard die via een brug verbonden is met het kasteel en via een poortgebouw met de toegangsdreef.

Op de begin 18de-eeuwse kaart en een kaart van 1750, opgemaakt door Frans De Bal, wordt naast het kasteel een gekanteeld poortgebouw weergegeven op het einde van de dreef vanaf de Muizelstraat. Op de Tiendekaart van Hulste (circa 1760-1765) aangeduid met "casteel"; weergave van de hoeve met boerenhuis en schuur op het neerhof ten noorden van het kasteel.

Op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778), wordt de site "Château de Hulste" genoemd; weergave van het kasteel met U-vormige plattegrond binnen een vierkante omwalling; binnen een ruimere omwalling bevinden zich vijf gebouwen op het neerhof en twee in de boomgaard.

19de eeuw. Het kasteel en de hoeve worden weergegeven op de aquarel van Serafijn Vermote van 1813; de aquarel geeft op het neerhof het boerenhuis, een land- en poortgebouw weer.

Op het primitief kadasterplan (circa 1830) wordt het kasteel aangeduid als "château de Mr Le Sage" uit Parijs. Circa 1830 zijn de twee landgebouwen in de boomgaard verdwenen en is de gebouwenconfiguratie op het neerhof gewijzigd: weergave van het boerenhuis, de schuur, het wagenhuis en twee landgebouwtjes in de tuin (waaronder de duiventil). Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1845) en de Popp-kaart (1856) wordt slechts één landgebouwtje in de tuin weergegeven.

In 1857 registreert het kadaster de afbraak van het kasteel in opdracht van graaf Etienne Debaern uit Parijs. In 1858 laat graaf Debaern het boerenhuis uitbreiden (ingebruikname in 1862).

Op het einde van de 19de eeuw worden de gebouwen verkocht door mevrouw Lesage d'Hauteroche, echtgenote van graaf Debaern. Volgens de literatuur komt de hoeve in 1892 in het bezit van Leo Masureel uit Kortrijk.

20ste eeuw. In 1907 wordt de hoeve volgens het kadaster door de familie Vandenbulcke verbouwd; het boerenhuis wordt gedeeltelijk gereconstrueerd, het grote landgebouw wordt aan de westzijde verlengd en de twee landgebouwtjes in de tuin (waaronder de duiventil) worden afgebroken.

De literatuur dateert de afbraak van de duiventil aan de noordzijde van het erf echter in 1976; opmerkelijk waren de afzonderlijke, in steen gebouwde duivenhokjes die men vandaag nog in de stalling van 1907 kan terugvinden.

Beschrijving

Lange, verharde, met populieren omzoomde dreef in het verlengde van de Kasteelstraat. Erftoegang met ijzeren hek tussen twee bakstenen pijlers onder zadeldakje. Meervoudig omwalde hoeve met losse bestanddelen gelegen rondom een begraasd erf met boomgaardje. Eénlaags boerenhuis van zeven traveeën aan de oostzijde van het erf. Verankerde baksteenbouw onder een licht geknikt pannen zadeldak. Wit beschilderde erfgevel op zwart gepekte plint. Rechthoekige muuropeningen met vernieuwd houtwerk. Interieur met bewaarde haardbalk met jaartal "1662" en enkele moerbalken met gesculpteerde balksleutels.

Vermoedelijk 18de-eeuwse schuur aan de noordzijde van het erf, in 1907 uitgebreid met de aanpalende stallingen en naar verluidt circa 1940 deels herbouwd na een brand. Verankerde baksteenbouw onder overkragende pannen zadeldaken. Vrij monumentale schuur met dubbele dwarsdoorrit; deuropeningen onder betonnen lateien. Aanpalende, lagere stallingen met licht getoogde muuropeningen en dakkapel met laadluik aan erfzijde. Aansluitend, voormalige duiventoren, vermoedelijk rond het midden van de 20ste eeuw deels afgebroken.

Aan westzijde, lange vleugel met eertijds knechtenwoning, wagenhuis, paardenstal (onder meer voor 18-maanders) en bakhuis. In het laatste kwart van de 20ste eeuw grondig verbouwd. Verankerde baksteenbouw onder een sterk overkragend pannen zadeldak met aan erfzijde twee dakkapellen met laadluik. Grote, rechthoekige en korfboogvormige muuropeningen, thans ingevuld met grote glaspartijen (vernieuwd houtwerk). Bewaarde balklagen met gesculpteerde balksleutels (zie interieur woonhuis) en voederbakken.