Geschiedenis

De naam Poelvoorde wordt ook gebruikt voor de heerlijkheid. De heerlijkheid Poelvoorde werd gehouden van het leenhof van Tielt. Poelvoorde was een omvangrijk leen met tal van meegaande en afhangende lenen. Het veranderde regelmatig van eigenaar. De bezitters bleken in geldnood te verkeren of in processen verwikkeld te zitten. Het geslacht van Poelvoorde was tot 1401 de gekende leenhouders van de heerlijkheid Poelvoorde. Tijdens de periode 1401-1442 was het geslacht Dreelinck de nieuwe eigenaar. Onder Pieter Bladelin wordt het kasteel Poelvoorde verfraaid omstreeks 1450. De Gentenaars waren in opstand gekomen tegen de graaf van Vlaanderen in 1452. Om zich te wreken werd het nieuwe kasteel en alle omliggende woningen in as gelegd. Het werd omschreven als "een groote weunste ende erfve". Tijdens de periode 1472 tot 1689 was de familie Adornes eigenaar van Poelvoorde. De goederen van Poelvoorde werden geconfisceerd door de Spaanse koning. Toen Jacob Adornes eigenaar was werd de heerlijkheid omschreven als "... ende es een schoone heerlichede ende vermach put ende galghe ende aldaer noch es staende het casteel wylent gheheeten Dreelinghe, ..." De eerste weergave van de site is terug te vinden in het Tiendenboek van het Sint-Amandsche van 1639. Het kasteel van Poelvoorde bestaat uit een opper- en neerhof, respectievelijk nummer 7 en nummer 5, telkens gelegen binnen een omwalling. Volgens het persoonlijke handboek van Pieter Adornes (1599-1659) was er een kapel in het kasteel aanwezig. De site wordt weergegeven in de Flandria Illustrata van 1641 met opper- en neerhof gelegen binnen een afzonderlijke omwalling. Op het neerhof bevindt zich een hoeve met bijhorend wagenhuis, schuren en stallingen. Op het opperhof bevond zich het deels afgebroken kasteel.

Tijdens de periode 1689-1734 wordt melding gemaakt van het geslacht d' Hane-Newton. Van 1734 tot 1758 was het geslacht Forthergill eigenaar van het leen. De site wordt weergegeven op de kaart van Ferraris (1770-1778) binnen een rechthoekige omwalling. De site is toegankelijk via verschillende toegangsdreven afgezoomd met bomen. Weergave van gebouwen met een U-vormige opstelling. Ook weergave van het huidige toegangsgebouw. Op het primitief kadasterplan (circa 1829) aangeduid als "oud poelvoorde casteel, nu twee hofsteden". Weergave van de hoeve bestaande uit een woonhuis, twee grote en twee kleine landgebouwen en een vijfde landgebouw in de boomgaard. In 1865 wordt het woonhuis verbouwd en vergroot. In 1881 worden volgens het kadaster de twee kleine landgebouwen en één van de twee grote landgebouwen uitgebreid tot één groot landgebouw. Poelvoorde nummer 5 wordt grondig verbouwd in 1970. De omwalling verdwijnt ook.

Beschrijving

Het "Hof van Poelvoorde", oorspronkelijk een omwalde site, is toegankelijk via een geasfalteerde erfoprit (deel uitmakend van de straat Poelvoorde), beginnend bij de Schuiferskapellestraat. Aanvankelijk ook toegankelijk via een dreef beginnend bij de Ruiseledesteenweg.

De gebouwen, met U-vormige gesloten opstelling, zijn fasegewijs tot stand gekomen. Het deels gekasseid erf is toegankelijk via een toegangsgebouw. Verankerde baksteenbouw, wit geschilderd boven een zwarte plint. Lijstgevel bovenaan afgewerkt met kantelen, oorspronkelijk lager. Korfboogvormige poort onder een geprofileerde waterlijst waarboven een wapenschild. De erfgevel is ongeschilderd. Ten noorden van het erf, het oorspronkelijke wagenhuis, nu in gebruik als stal. In kern zeker teruggaand tot de 18de eeuw (zie weergave op de kaart van Ferraris). Volgens het kadaster vermoedelijk daterend van 1865. Verankerde donkerrode baksteenbouw onder een pannen zadeldak. De erfgevel wordt geritmeerd door rondboogvormige poortopeningen, nu dichtgemetseld in functie van het gebruik als stal. De straatgevel is opengewerkt met kleine rechthoekige vensteropeningen.

Ten oosten van het erf gelegen boerenwoning van zes traveeën en twee bouwlagen onder een pannen zadeldak gevat tussen twee puntgevels met aandaken. Achter de lijstgevel met nieuw gevelparement uit de jaren 1970 gaat een oude 18de-eeuwse of oudere kern schuil zie de aanwezige bepleisterde moerbalken en het imposante schouwmassief.

Stal ten noorden van het erf gelegen, rechts van de poort. Volgens het kadaster in twee fasen tot stand gekomen. Op de kaart van Ferraris (1770-1778) wordt een volume afgebeeld. Verankerde oranje rode bakstenen constructie onder een pannen zadeldak. Lijstgevel met aangepaste muuropeningen.