Hoeve zogenaamd "Blauwhuis", ook gekend als "Zonnebeke". Historische hoevesite teruggaand tot de 15de eeuw. Huidig gebouwenbestand fasegewijs tot stand gekomen met kern uit de 18de en 19de eeuw verbouwd en uitgebreid in de 20ste eeuw. Bestaande uit boerenwoning met geïncorporeerde stal, schuur met geïncorporeerde paardenstal en een wagenhuis in vrije opstelling rond een verhard erf met verharde oprit afgesloten door recent smeedijzeren hek tussen hermetselde vierkante baksteenpijlers.

Geschiedenis

De gronden tussen dit hof en het kasteel in de dorpskern (Kasteelstraat) worden "Couttere" genoemd en zijn het oudste woongebied van de gemeente Zwevezele. De site is zeker vanaf de 15de eeuw bewoond: vanaf 1455 zijn de opeenvolgende bewoners gekend. Rond het midden van de 16de eeuw wordt de hoeve gekocht door de Brugse weduwe Philippote van Steelant, zus van Adriana die vrouw van Zwevezele was. Volgens de literatuur wordt de hoeve dan aangepast aan de adellijke levensomstandigheden en worden wallen en inrijpoort hersteld, wordt een blauw pannen of leien dak gelegd wat leidt tot de huidige benaming. Zoon van Philippote, Thomas Schotys wordt vanaf 1564 baljuw en ontvanger voor de heerlijkheid van Sint-Baafs. In 1569 wordt de hoeve omschreven als " ...een behuusde hofstede metten wuenhuuse, stallynghen, besloten binnen de wallen ende poorte". Door de sympathie van Thomas voor de Geuzen wordt de hoeve na de godsdiensttroebelen verkocht. Dan komt ze in het nalatenschap van Lodewijk Luucx en daarna in dat van Adriana Luucx terecht. Haar echtgenoot, Jacob de Vooght, heer van Zonnebeke en Geluwveld geeft zijn naam aan dit gebied en de grond errond. In een overeenkomst van 1632 worden volgende gebouwen op de hoeve gesitueerd: "den huuse (...) met de helft van het hof, te weten vanden houck vanden zelven huuse totten hecken, alsoo noortoostwaerts naer het waghencot totten wal, met alle den fruutboomen daerbinnen staende, midtsgaders het water vanden gheheelen wal, (...) de scheure, te weten naest den huuse". In het landboek van Zwevezele van 1692 weergegeven als gebouw binnen een quasi vierkante omwalling. Kleinzoon van Anna de Gryse, Pieter de Vooght is eigenaar maar verhuurt de hoeve. In 1729 geeft een acte de volgende omschrijving: "behuysde ende omwalde hofstede, hier voortydts gheseyt het Blauwhuijs, alsnu ghenaempt Zonnebeke". In 1754 verkopen de laatste adellijke eigenaars de hoeve aan de broers en zussen van priester Pieter Veijs. Hij woont er zelf een tijdje maar verpacht ze later aan een paardenboer. Op de kaart van Ferraris (1770-1778) is de hoeve weergegeven binnen een ruime vierkante omwalling: de oostelijke helft van de site is ingenomen door een moestuin en een gebouw; op de westelijke helft staan vier vrijstaande gebouwen. Op het primitief kadasterplan (circa 1834) is de hoeve deels omwald en bestaat ze uit een boerenwoning met een groot landgebouw en drie kleinere binnen een boomgaard. Toenmalig eigenaar is de Brugse koopman Antonius Synave. Gelijkaardige weergave in de Atlas der Buurtwegen (circa 1843). In 1879 wordt een bakhuis bijgebouwd en worden twee kleine landgebouwtjes afgebroken. In 1968 registreert het kadaster verschillende verbouwingen die vermoedelijk eerder zijn uitgevoerd: verlenging van de boerenwoning naar links (noorden) toe, bouw van een smal bijgebouw achteraan de boerenwoning, vergroting van de schuur, bouw van een loods, vergroting van het wagenhuis en het supprimeren van de omwalling. De verlenging van de boerenwoning naar de schuur toe is niet opgenomen door het kadaster.

Beschrijving

Ten zuiden van het erf, boerenwoning. Verankerde, donkerrode baksteenbouw van vijf traveeën met een opkamertravee onder zadeldak (rode, mechanische pannen), zwart geschilderde plint. Muuropeningen onder getoogde strek, vernieuwd houtwerk, keldervenster met smeedijzeren dievenstaven. Een gedichte deuropening. Boven de deur embleem van de brandverzekering "SECURITAS ANTWERPEN". Interieur met bewaarde balkenroostering en eenvoudige afgewerkte balksleutels, deels omkast.

Geïncorporeerde stal rechts. Donkerrood bakstenen volume van vier traveeën onder doorlopend zadeldak (rode, mechanische pannen), zwart geschilderde plint. Aangepaste muuropeningen, twee staldeuren onder getoogde strek, vernieuwd houtwerk.

Ten westen van het erf, schuur met geïncorporeerde paardenstal. In kern teruggaand tot de 18de eeuw, naar verluidt vergroot tot huidig volume circa 1910 met recuperatie van oorspronkelijk dakspant. Hoog volume van zeven schuurtraveeën met twee staltraveeën onder doorlopend zadeldak met brede en licht geknike dakoverstek. Staande bouwnaad tussen beide functies. Noordwestelijk hoek verstevigd met steunbeer. Centrale dwarsdoorrit onder houten latei, bewaarde opgeklampte poort. Zijgevels met beluikte laadopeningen onder strek. Geïntegreerde paardenstal met behouden blauwe hardstenen drinkbakken, smeedijzeren hooivakken, vloer in rode bakstenen op hun kant in visgraatverband. Wit gekalkte wanden met steekboogvormige kaarsnis.

Ten noordwesten van het erf, wagenhuis. Al weergegeven op de Ferrariskaart (1770-1778). Roodbakstenen volume gebouwd rond oorspronkelijk stijl- en regelwerkvolume. Oorspronkelijk ankerbalkgebint waarrond bakstenen wanden opengewerkt door muuropeningen onder getoogde strek. Geheel onder zadeldak, oorspronkelijk met stro bedekt nu vervangen door (golfplaten).