erfgoedobject

Woning Valckenaers met tuin

bouwkundig / landschappelijk element
ID
206814
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/206814

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Woning Valckenaers
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Woning Valckenaers met tuin
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Woning Valckenaers
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

De Woning Valckenaers is een ontwerp van architect Willy Van Der Meeren uit 1964. Het volume van één bouwlaag heeft een nauwe band en interactie met de directe omgeving, het omliggende tuinperceel.

Willy Van Der Meeren behoort tot de belangrijkste ontwerpers uit de naoorlogse periode waarin hij als 'building-designer', zoals hij zichzelf noemde, een bijzondere en unieke plaats inneemt. In tegenstelling tot vele generatiegenoten die vrij snel terugplooiden op een zeker formalisme bleef hij als rasechte modernist experimenteren met nieuwe technische mogelijkheden, zonder vooropgezette ideeën maar vanuit een zuiver pragmatische benadering. Met het ontwerpen van goede en goedkope woningen als basisdoel wist hij op een bijzonder inventieve soms provocatieve wijze een moderne aanpak en een elementaire, 'vulgaire' materiaalkeuze te assimileren tot zeer oorspronkelijke, vaak poëtische realisaties. Zijn woningen uit de jaren 1960 worden algemeen als zijn meest geslaagde en oorspronkelijke creaties beschouwd. De in 1964 ontworpen woning Valckenaers vormt hiervan een opmerkelijke en tevens goed bewaarde illustratie.

De woning Valckenaers werd gebouwd in opdracht van het jonge gezin Valckenaers en is gelegen in een residentiële verkaveling in de dennenbossen, ten noordwesten van de dorpskern. Rekening houdend met de onregelmatige vorm en de oriëntatie van het perceel werd de woning vrij diep ingeplant om vooraan, aan de zuidwestkant, zoveel mogelijk tuin te sparen.
De werken, opgestart in mei 1965 en beëindigd in mei 1966, werden uitgevoerd door aannemer Van Looy uit Keerbergen.
Het planconcept was zodanig opgevat dat, afhankelijk van gezinssituatie en financiële mogelijkheden, het project stapsgewijze, in drie fasen, kon worden gerealiseerd. Uiteindelijk werd het initiële plan om te starten met één slaapkamer en een beperkte leefruimte verlaten en werd de woning in één ruk gerealiseerd.

Een beperkt budget en de initiële vraag naar de mogelijkheid van een gefaseerde opbouw én naar een zichtbare houten zoldering waren in hoge mate beslissend voor uiteindelijk concept en vormgeving.
De in de breedte uitgebouwde, éénlaagse woning is samengesteld uit vier langwerpige, ten opzichte van elkaar verspringende modules – zodat onder meer een "binnenterras" wordt gecreëerd -, bepaald door de vier schaaldaken van gebogen houten sandwichpanelen (triplex/isolatie/triplex/roofing) die - volgens de klassieke maatvoering van Van Der Meeren - telkens een 3,6 meter brede overspanning realiseren. Tussen de schalen loopt een ingegroefde en aan weerszijden overkragende betonbalk die voor de regenwaterafvoer zorgt.
De dragende structuur bestaat uit baksteenmetselwerk met spouw (lokale rode baksteen) en een skeletstructuur van metalen kolommen met houten wandvullingen (ter hoogte van de oorspronkelijke voorziene uitbreidingszone).
De grote vensterpartijen met dubbele beglazing zijn uitgevoerd in afzelia, met schuiframen in de leefruimte en uitzetramen in de slaapkamers. Het planconcept bestaat uit een centrale kern met keuken, badkamer en toilet waarrond de diverse ruimten, gescheiden door dragende muren of houten tussenschotten en wandkasten, liggen gegroepeerd. Boven het sanitaire blok een zenitale verlichting bij middel van doorzichtige golfplaten, nu vervangen, en binnenin afgesloten met een doorzichtige lichtbak.
De inkom via de open garage, de hal, berging en stookruimte situeren zich aan de noordkant; de vier slaapkamers aan de oostkant terwijl de leefruimte uitgeeft op het zuiden en op het westen zoals het naastliggende bureau. De sfeer van het interieur wordt bepaald door het zichtmetselwerk van de bakstenen wanden, de boogvormige houten zoldering, rustend op dwarslatten en "messen", de grote raampartijen en dit in combinatie met een bevloering met zwartbruine Boomse tegels (twintig bij twintig centimeter) en vast tapijt (slaapkamers), nu vervangen door laminaat. Tegen de wand van de leefruimte een betonplaat op bakstenen muurtjes die fungeert als zitbank met rieten rugleuning en als open haard met metalen rookkap en dit conform de woning Roelants. De meeste originele kasten in triplex, zoals de bibliotheekkast, de kleerkasten en de kasten van het sanitaire blok bleven bewaard.
Verder warme luchtverwarming en typische Van Der Meeren schoorstenen – een gevelflankerende, dubbele betonbuis die op grondhoogte is volgegoten en via een horizontale verbinding is aangesloten op het rookkanaal - en een terras van kiezelbeton met terrastafel en twee zitjes in beton.

  • Onroerend Erfgoed Vlaams Brabant, digitaal beschermingsdossier DB002296, Woning Valckenaers met tuin.
  • DE KOONING M. 1993: Willy Van Der Meeren (Vlees en Beton), nr. 21-24.
  • VAN DER MEEREN W. 1969: Trois habitations de Willy Vandermeeren, La Maison, 6, 253-255.

Auteurs: Van der Veken, Bert; Paesmans, Greta
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Woning Valckenaers met tuin [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/206814 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.