erfgoedobject

Herenhuis Rosseels met bijgebouwen en stadstuin

bouwkundig / landschappelijk element
ID
206935
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/206935

Juridische gevolgen

Beschrijving

Op deze site stond eertijds het refugiehuis van de abdij van Averbode, in 1388 ingericht in een bestaand pand met bijhorende dienstgebouwen en volgens het wijkboek van 1675 achteraan reikend tot aan de Sint-Maartensstraat, met in de 18de eeuw een deels met fruitbomen beplant hof. Uit tellingen vanaf de 16de eeuw blijkt dat het complex gedeeltelijk verhuurd werd, onder meer - sinds de oprichting door de abdij van een brouwerij in het refugium - vanaf 1735 door diverse brouwers. Volgens E. Van Even werd het refugiehuis in 1776 grotendeels herbouwd en in 1794 verkocht. Koper was H. Melotte, brouwerleverancier en sinds 1774 als meesterszoon opgenomen in het brouwersambacht. Later vestigde zich hier de drukkerij Rosseels.

Heden ensemble gevormd door een aan de straat L-vormig en vrijstaand ingeplant ruim herenhuis met enkelhuisopstand en oudere, minstens tot de 18de eeuw opklimmende kern, en links aanpalend een afgesloten toegang tot achterliggende bedrijfs- en dienstgebouwen. Volgens archiefgegevens werd aan straatzijde het vijf traveeën brede pand met voorheen twee bouwlagen door architect C. Herpoel in 1892 verhoogd en aangepast tot zijn huidig voorkomen met drie bouwlagen onder mansardedak en een markante neorenaissancistische gevelopstand.

Stijltypisch is hier de contrastrijke verwerking van baksteen met blauwe hardsteen voor de sokkelvormende onderbouw, borstweringen, muurbanden, doorgetrokken lekdrempels, het lijstwerk en de decoratieve elementen. De gevel vertoont een uitgesproken horizontale geleding, doorbroken door een effectvol opgevat poortrisaliet met bossagebegrenzing en extra benadrukking door een balusterbalkon vóór een deurvenster met driehoekig fronton en, als bekroning, een uitgewerkt dakvenster met geringde pilaster- en voluutomlijsting en een siertopstuk binnen een gebroken fronton.

Karakteristiek zijn verder de steekbogige beneden- en rechthoekige bovenvensters in geriemde omlijsting met sluitsteen, al of niet voorzien van oren met chutes en op de bel-etage onder entablement. Voorts nog een typerende ornamentiek met diamantkoppen, bewerkte lekdrempelconsoles, sierlijke smeedijzeren verluchtingroosters en voetschrapers en, in het bijzonder voor de poort, fijn gedetailleerd houtwerk voor de colonnetvormige makelaar en de met panelen, frontons en diamantkoppen gedecoreerde deurvleugels met koperen beslag waarop de inscriptie "L. ROSSEELS", het geheel binnen een opvallende hardstenen rondboogomlijsting met gegroefd pilastermotief en uitwaaierende bossage.

Sobere, nagenoeg blinde zichtbare bakstenen linker en rechter zijgevels.

Het herenhuis behoudt een rijke interieurafwerking. De zorg voor het artistieke detail en de esthetische vormgeving uit zich hoofdzakelijk in de rijke inrichting van de gelijkvloerse verdieping met zijn ruime inkomhal, de aansluitende vestibule met fraaie houten bordestrap, de rijk gestoffeerde salons aan de straatzijde en in de aankleding van de oorspronkelijke vertrekken van de rechterwoonvleugel.

De planindeling van het L-vormige pand en de interieurindeling weerspiegelt de typologie van een neorenaissance herenhuis geschikt voor de welvarende burgerij met een rijke levensstijl en met inwonend dienstpersoneel.
De typerende brede en statige inkomhal, met zware houten toegangspoort en eindigend op een gelijkaardige vleugeldeur naar de binnenkoer en tuin, bevindt zich aan de linkerzijde van de beide salons. Aan het einde van de inkomhal bevindt zich aan de rechterzijde een trapbordes van drie treden die toegang geeft tot een statige vestibule, eveneens typerend voor de renaissancestijl, met achteraan een fraaie houten bordestrap, die in een trapkoker de circulatie vormt naar alle bovenverdiepingen. Onder de bordestrap bevindt zich een toegangsdeur naar de vroegere bediendenkeuken en het aanpalend office.
In de vestibule bevinden zich aan de rechterzijde twee fraai geschilderde en versierde vleugeldeuren met toegang tot de salons. Elk salon is artistiek en kunstig uitgevoerd in een totale interieurafwerking in neorenaissancestijl.
Aan de overzijde of de linkerzijde van de vestibule verleent een identieke vleugeldeur toegang tot de woonvertrekken van de haakse woonvleugel. De ruime inkomkamer geeft uit op een vroegere directeurskamer, met toegang naar de verruimde eetkamer, die eindigt in de nieuwgebouwde veranda met buitenterras.

De woonvertrekken op de verdiepingen van de hoofdbouw en van de haakse rechtervleugel zijn minder rijkelijk uitgewerkt en gerenoveerd, maar hebben nog een aantal decoratieve en opvallende interieurelementen bewaard

Het herenhuis heeft bijgebouwen en een ruime, ommuurde en beboomde stadstuin waarvan de oorspronkelijke aanleg teruggaat tot de eerste helft van de 20ste eeuw, maar die in de jaren 1970 werd verjongd. De ruime stadstuin refereert in aanleg naar een sobere Engelse landschapstuin, die gekenmerkt wordt door kleine slingerende wandelpaden, kleine bomengroepjes en diverse verfraaiende tuinelementen, zoals het merkwaardig paviljoentje met rustiek uitzicht als een folie te midden van het groen, de stenen waterfontein opgebouwd uit drie kinderfiguren op een voetstuk van blokken, een vervallen restant in beton van een watervalletje nabij sporen van een verdwenen vijvertje, twee grote serres met vernieuwde opbouw. In de stadstuin komen verscheidene markante of zeldzame soorten bomen en struiken voor: een kastanje, een bruine beuk, een verzameling van blauwe ceders en taxussen, en vele kleine, voor die periode vaak zeldzaam voorkomende, exotische boomsoorten en struiken zoals hulst en buxus, een moerbezieboom, een rododendron, een magnolia. In de noordwesthoek van de tuin staat een bijgebouw, dat vermoedelijk dateert uit het begin van de 19de eeuw of ouder. Het is gelegen aan klein gekasseid weggetje, dat eertijds nog een toegankelijk toegangsstraatje zou zijn geweest. Het betreft een eenlaags volume onder zadeldak afgedekt met rode pannen en met nog behouden dakstructuur. De tuin wordt er afgeschermd van de omliggende bebouwing in de aanpalende straten door een opvallende hoge bakstenen muur, witgeschilderd en afgedekt met afhellende pannen.

  • Onroerend Erfgoed, Digitaal beschermingsdossier 4.001/24062/121.1, Herenhuis Rosseels met bijgebouwen en stadstuin in Leuven (VAN BRANDEN G. 2017).

Auteurs: Verloove, Claartje; Van Branden, Gudrun; Mondelaers, Lydie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhuis Rosseels met bijgebouwen en stadstuin [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/206935 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.