erfgoedobject

Herenhuis en kapel

bouwkundig element
ID
206940
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/206940

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Herenhuis en kapel
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Herenhuis en kapel
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Complex gebouwenensemble waarvan de kern gevormd wordt door het herenhuis dat baron Maximiliaan van Troostenberg d’Oplinter omstreeks 1780 liet oprichten aan de Vaartstraat, ter plaatse van een ouder pand, en dat volgens E. Van Even achterin een ruime tuin omvatte.

Historiek

In 1875 werd het goed aangekocht door de congregatie van de zusters van de Heilige Familie, die er een gereputeerde onderwijsinstelling en internaat voor meisjes in onderbrachten, ook gekend als "Stichting van Biervliet" naar de beide gezusters van Biervliet die in 1856 deze congregatie hadden opgericht in Tielt. Vrij vlug volgden diverse aanpassingen en uitbreidingen: onder meer aan de Vaartstraat, met ten zuiden aanpalend de bouw van een kapel na 1875, en ten noorden de oprichting in 1878 van een twee bouwlagen hoge hoekvleugel - na sloop van de bestaande gebouwen -, in het verlengde van een reeds in 1872 aangepaste en vergrote constructie aan de Kardinaalstraat.

In 1929 betrokken de paters lazaristen van de Heilige Vincentius à Paulo het complex en richtten er een groot en klein seminarie in, onder de benaming "Studiehuis Sint-Jozef". Naast de bouw in 1956 van een speel- en toneelzaal achterin ten zuidoosten, werden de bestaande seminarie- en kloostergebouwen aan de Kardinaalstraat ook aangepast en uitgebreid richting Sint-Maartensstraat, onder meer in de jaren 1949-1950. Stopgezet in 1968 werd het seminariecomplex na de verkoop in 1989 privé-eigendom. Na jaren gedeeltelijke leegstand zijn heden voor deze gebouwen de omvorming en verbouwing tot studentenhuis gepland.

Beschrijving

Op de oude rooilijn ingeplant vrij ondiep herenhuis (nummer 92A) van circa 1780, twee bouwlagen en zeven traveeën met dubbelhuisopstand onder schilddak (leien). Streng classicistische opbouw, bepleisterd en verankerd boven een hardstenen plint, met een karakteristiek symmetrische ordonnantie bepaald door het regelmatige ritme van de rechthoekige vensters en de geaccentueerde drie traveeën tellende middenpartij door een driehoekig fronton met ovaal oculus. De brede centrale korfboogpoort is gevat in een strakke Lodewijk XVI-omlijsting van blauwe hardsteen: geprofileerd kwarthol beloop op neuten en uitgelengde voluutsluitsteen, binnen een geriemd rechthoekig veld met blinde zwikken en flankerende pilasters met schijnvoegen, onder een entablement met kordon en bekronende, geprofileerde druiplijst. Voorts ingehouden decor met voluutconsooltjes onder de bovenste lekdrempels, bedekte steigergaten onder het hoofdgestel met meerledige kroonlijst en één travee brede rechter en deels zichtbare linker zijgevel.

Haaks op de achtergevel sluit een rechthoekig, twee bouwlagen hoog volume aan onder een diepgericht, achteraan afgeschuind zadeldak. Het betreft hier blijkbaar volgens oude foto’s een oude, minstens tot de 17de eeuw opklimmende kern die in de 19de of 20ste eeuw qua uitzicht en ordonnantie grotendeels werd aangepast.

Aan de Vaartstraat (nummer 90), rechts aanpalende voormalige kapel die na 1875 werd opgetrokken op terugwijkende rooilijn en recent werd gerenoveerd tot een woongebouw met studio’s. Baksteenbouw met blauwe hardsteenverwerking, twee en halve bouwlagen en vijf traveeën onder schilddak, met spitsboogvensters op de tweede bouwlaag, mezzanino onder bogenfries in gesinterde baksteen en risalietuitwerking voor de laatste travee.

Zijde Kardinaalstraat (nummer 92B) twee bouwlagen hoge, bakstenen vleugels onder vooraan afgesnuit zadeldak en afgelijnd door een houten kroonlijst. Hoekvleugel (1878) van drie + zeven traveeën, met getoogde - in de hoektraveeën deels gedichte - vensters met lekdrempels, voorts sierankers en getraliede keldervensters in de hardstenen plint, en in de meer gedecoreerde kopgevel aan de Vaartstraat gesinterde muurbanden en door hardstenen cirkels omringde verluchtingsroosters. De tien traveeën tellende aangepaste vleugel (1872) vertoont grosso modo een gelijkaardig sober uitzicht, op de kleinere gelijkvloerse vensters en de eerste twee traveeën met breed poortrisaliet na. Aan de binnenplaats vertonen de gevels een zelfde meer gedecoreerde uitwerking.

De aan de Kardinaalstraat in het verlengde gelegen bakstenen kloostervleugel van 1949-1950 telt drie bouwlagen en elf traveeën en getuigt van een expressievere, tijdstyperende uitwerking met een variatie van drielichten, smalle bandramen en nagenoeg vierkante vensters in een geprononceerde omlijsting met tandmotief onderaan. Achtergevel en ommuurde tuin uitziend op de Sint-Maartensstraat.

  • Stadsarchief Leuven, Modern Archief, dossier 21831 (bouwvergunning 19.01.1872), dossier 32264 (bouwvergunning 11.03 en 25.04.1878), dossier 10783 (bouwvergunning 26.02.1949), dossier 3234 (bouwvergunning 03.10.1956).
  • MEULEMANS A. 1978: Oude Leuvense straten en huizen. De Vaart- en de Stapelhuisstraat, in Mededelingen van de Geschied- en Oudheidkundige kring voor Leuven en omgeving, Leuven, 44-45.
  • PEETERS M. 1983: Gids voor Oud Leuven, Antwerpen, 81.
  • VAN EVEN E. 1895: Louvain dans le passé et dans le présent, Leuven, 634.

Bron: MONDELAERS L. & VERLOOVE C. met medewerking van VAN ROY D., VAN DAMME M. en MEULEMANS K. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Leuven binnenstad, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB2, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verloove, Claartje; Mondelaers, Lydie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhuis en kapel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/206940 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.