Gebouwenbestand voornamelijk uit de 20ste eeuw, met 19de-eeuwse overblijfselen, onder meer de kern van het kloostergebouw en de achterliggende kapelvleugel.

Historiek

In de 18de eeuw bestaan te Ardooie vele 'filiae devotae' of adepten van de Derde Orde van Sint-Franciscus. In 1789-1790 stichten de laatste van deze religieuze vrouwen de armenschool in de Brugstraat, voorloper van de kloosterschool. De school wordt financieel gesteund door kasteelheer burggraaf de Jonghe, die ook de grond ter beschikking stelt. Ook de officiële schoolmeester ging er dagelijks onderwijzen. De devoten gaven er onderricht in spinnen, breien, naaien, catechismus, etc. In 1804 is pastoor d'Hoedt genoodzaakt vier jonge Adegemse 'godvruchtige vrouwen' aan te trekken om de school te Ardooie over te nemen. Deze leefden vermoedelijk al in gemeenschap als religieuzen. De armenschool wordt ook wel "de Groote Schole" genoemd. In 1824 wordt er een zondagsschool ingericht. In 1839 worden de grond en de schoolgebouwen door August Karel De Jonghe d'Ardoye geschonken aan "den disch", het officiële armenbestuur van Ardooie. In 1840 wordt onder impuls van burgemeester Beeckman in de schoot van de armenschool een kantwerkschool opgericht die zou blijven bestaan tot aan de Eerste Wereldoorlog. In 1842 worden onder impuls van pastoor Goddyn de zusters van de armenschool officieel omgevormd tot kloostergemeenschap, onder de benaming zusters van de Heilige Kindsheid van Jezus. De armenschool wordt als kloosterschool verdergezet en ontvangt vanaf dat moment nog enkel meisjes. In de periode 1842-1844 wordt de bestaande school langsheen de Brugstraat aan de westzijde uitgebreid met een nieuw gebouw, waar zich de leer- en kantwerkschool en de kostschool kon vestigen. In 1851 wordt een eerste kapel gebouwd, aan de zuidzijde van de oudste vleugel. In 1854 wordt het tehuis voor weesmeisjes gesticht. In 1855 wordt het klooster verrijkt met een kruisweg. In de jaren 1860 vinden aan de zijde van de Brugstraat verbouwingen plaats. In 1869 laat burggravin juffrouw Zoë de Jonghe d'Ardoye ten zuiden haaks op de straatvleugel, de nieuwe (huidige) kloosterkapel bouwen, ingewijd in 1871. Altaar en biechtstoelen werden vervaardigd door de Roeselaarse kunstenaar Carbon en in 1875 wordt een nieuwe kruisweg aangebracht. Aan de kapel werd ook een nieuwe schoolvleugel gebouwd (evenwijdig met straatvleugel). Tijdens de schoolstrijd (1879-1884) lopen de meisjes verder school in de lokalen van de armenschool, voor de jongens wordt het nieuwe lokaal der Xaverianen (Prinsendreef) in 1879 ingericht als "Berchmansschool". Na de schoolstrijd wordt de meisjesschool van de zusters door de gemeente aangenomen, behalve de spin- of kantwerkschool. Langs de oostkant van de kapel worden rond 1884 nieuwe klaslokalen ingericht (geregistreerd bij kadaster in 1889).

In 1887 bloeit de kostschool voor gegoeden terug op. Daarvoor worden de gebouwen op de hoek van Brugstraat en Wezestraat aangekocht, dienend als klaslokalen en slaapgelegenheid voor internen. In 1900 wordt op deze plaats een nieuw hoekgebouw opgericht. De kostschool wordt "Pensionnat de la Sainte-Enfance-Ardoye" genoemd. De oude schoolgebouwen in de Brugstraat worden ingenomen door het klooster.

In 1907 worden langs de westkant van de kapel en het klooster klassen voor het lager onderwijs (later gebruikt door de beroepsafdeling) en een gaanderij gebouwd. In 1911 wordt in opdracht van brouwer/burgemeester Cyriel Vanden Bussche-De Grave langs de "Claeysdamstraat" (Wezestraat zonder nummer) een samenstel van twee woningen opgetrokken.

In 1914 worden het klooster en de klassen door Duitse soldaten opgeëist en onder meer als lazaret voor gewonde soldaten gebruikt. De lessen worden gegeven bij bereidwillige burgers, het weeshuis wordt tijdelijk bij de Franse Zusters in de Kaaistraat ingericht. De Zondagsschool wordt voorgoed gesloten. Na de wapenstilstand beginnen de herstellingen aan klooster, kapel en klassen. In 1919 wordt de Berchmansschool (Prinsendreef) overgegeven aan de broeders Maristen uit Pittem.

In 1922 worden verbouwingen uitgevoerd aan de vleugels aan tuinzijde, langs de Brugstraat wordt rond 1924 vanaf het klooster tot aan de fabriek van de firma De Busschere de galerij overbouwd (huidige straatgevel Brugstraat). Deze nieuwe klassen werden gebruikt voor lager onderwijs, in 1991 door de afdeling kleding. In 1925 wordt in de westelijke vleugel naast de kapel een derde kleuterklas ingericht. In 1930 wordt in de Wezestraat een nieuwe vleugel gebouwd voor de leerlingen van de kostschool. Voor de boerderij worden ruime schuren, bergplaatsen en paardenstal gebouwd. In 1932 worden een was- en strijkzaal en een wasserij gebouwd. In 1935 worden kleuterklassen opgetrokken in de Blekerijstraat. Een Duits bombardement op 26 mei 1940 brengt zware schade toe aan de schoolgebouwen. Van 1940 tot 1949 wordt de kloosterkapel als noodkerk gebruikt. In 1946-1947 worden vier nieuwe klassen ingericht. In de periode 1949-1950 wordt aan de kleuterklassen een grote vleugel voor de lagere school bijgebouwd. De vrijgekomen klassen in de Brugstraat worden omgebouwd voor de beroepsafdeling.

In 1950 wordt het koor van de kapel uitgebouwd. Het klooster (slotgedeelte) wordt naar de zuidzijde gebracht. In 1951 houdt het weeshuis op te bestaan. In hetzelfde jaar wordt in de schoot van het klooster het Ardooise Wit-Gele Kruis opgericht. In 1951-1952 worden bestaande gebouwen in de Wezestraat gesloopt en worden een aantal klassen, turnzaal en feestzaal gebouwd, naar ontwerp van de Ardooise architect Lucien Lattrez. In 1952 is de kapel hersteld en wordt de middelbare huishoudschool definitief erkend. In de Brugstraat worden de oude klassen van het lager onderwijs verbouwd, de afdeling kleding krijgt een nieuwe voorgevel (wijzigingen uit de eerste helft van de 20ste eeuw worden slechts in 1954 bij kadaster geregistreerd).

In 1955 wordt de congregatie van de zusters van de Heilige Kindsheid verenigd met de Dienstmaagden van Maria uit Ruddervoorde. In 1956 wijzigt de naam van "Leerwerkplaats voor Meisjes" naar "Beroepsschool Maria's Burcht". In 1957-1958 wordt de toestemming gegeven om de lagere cyclus van de moderne humaniora in te richten, in 1964 de hogere cyclus economische, in 1968 de hogere cyclus wetenschappelijke.

In 1967 registreert het kadaster de bouw van een L-vormige vleugel ten zuiden van de school- en secretariaatsgebouwen, in 1982 door uitbreiding verbonden met de oudere gebouwen. De boerderij verdwijnt. In 1972 wordt een nieuwe schoolrefter gebouwd. In 1976 vinden verbouwingsweken plaats: een huis voor jongerengroep en noviciaat. In 1981 wordt een nieuwe sporthal opgericht.

De congregatie heeft doorheen haar bestaan bijhuizen gesticht te Vlissegem (1880), Hoeke, Lapscheure (1884) en Stalhille (1881) en andere overgenomen van de zusters van Heule: Meulebeke-Veld (1937) en De Haan (1938).

Beschrijving

Amalgaam van klooster- en schoolgebouwen van diverse bouwfasen, voornamelijk bestaande uit vleugels in rode baksteenbouw van twee bouwlagen onder pannen zadeldaken.

Straatvleugel langs de Brugstraat van vijftien traveeën onder mansardedak in leien en mechanische pannen (doorlopend over nummer 30A). Straatgevel aangepast in het interbellum, in rode parementbaksteen, travee-indeling benadrukt door verdiepte muurvelden; rechthoekige muuropeningen onder betonlateien, nieuw schrijnwerk; natuurstenen plint. Interieurindeling en -elementen van het 19de-eeuwse volume bewaard, onder meer een centrale lange gang die toegang geeft tot kamers aan voor- en achterzijde, met vloer in zwarte Basècles met witmarmeren boord, deels beglaasde pitchpinedeuren, stucwerkpilasters in marmerimitatie, cementtegelvloeren met florale en geometrische patronen.

Nummer 30A behoort thans tot Gesubsidieerde Vrije Basisschool De Boomgaard, eertijds gebruikt door de afdeling kleding. Metselwerk in geelbruine baksteen in stapelverband, grote aluminiumramen en sandwichpanelen.

Hoekpand met Wezestraat opgebouwd uit bruine baksteenbouw van drie bouwlagen onder schilddak in zwarte Vlaamse pannen. Rechthoekige muuropeningen onder strek met centrale natuurstenen sluitsteen. Zes traveeën aan zijde Brugstraat, negentien traveeën zijde Wezestraat. Achterliggende vleugels onder meer in donkerrode baksteenbouw met lichtrode bakstenen vensteromlijstingen en hoekkettingen, later verbouwd door toevoeging van nieuwere delen met muuropeningen onder betonlateien en uitbreidingen onder platte bedaking uit het derde kwart van de 20ste eeuw. Arduinen jaartalsteen: "E.ONDER MEER GERMAINE/ 1922". Vroegere kloostergang en -hof thans overdekt en omgevormd tot eetzaal.

Kapel met zijvleugels op kruisvormig grondplan (noord-zuid georiënteerd) aangebouwd aan de straatvleugel, in donkerrode baksteenbouw onder zadeldak in zwartgeglazuurde pannen. Gevels met verdiepte muurvelden afgeboord met rondboogfries. Kapelruimte van zes traveeën met hoge segmentboogramen, aanpalende vleugels met rondbogige drielichten gevat in segmentboog, vierkante arduinen deelzuiltjes. Lagere halfronde aanbouw van het koor, onder halfkegelvormige leien bedaking; smalle segmentbogige koorvensters, in het metselwerk zijn in lichtere baksteen het Christusmonogram of labarum met de letters A en Ω weergegeven.

Interieur vernieuwd in 1950, met cassettenplafond, vloeren in witte, zwarte en groene terrazzotegels. Houten kruisweg van 14 staties, met geschilderde taferelen. Ingewerkte houten biechtstoelen. Doksaal met orgeltje. Glas-in-loodramen met afbeeldingen van de goddelijke deugden. Beelden onder meer Onze-Lieve-Vrouw, Heilige Thomas, Kindje Jezus van Praag. Achterliggend vrijstaand volume van de wasserij, in rode baksteenbouw van twee bouwlagen onder pannen zadeldak (noord-zuid georiënteerd), met gevelritmering door verdiepte muurvelden, gebruik van gele baksteen voor de banden, muizentand en hoekkettingen. Rechthoekige muuropeningen onder betonbanden, grotendeels bewaard schrijnwerk (drieledige ramen met onderkant in verticale roedeverdeling). Witstenen jaartalsteen op de noordoosthoek: "1932/ E.M. OVERSTE/ GERMAINE". Interieur met bewaarde drooginstallatie uit het interbellum, bestaande uit een tiental uitrolbare droogrekken, ijzeren fronten met inscriptie: "J. HEYNSSENS/ GAND/ BELGIQUE". Houten linnenkasten.

Tuin voornamelijk aangelegd in gras en plantsoentjes. Ten oosten naast het kapelkoor een bakstenen kapelletje onder zadeldakje in rode kunstleitjes, open spitsboognis met Onze-Lieve-Vrouwebeeld.