erfgoedobject

Station Sint-Eloois-Vijve

bouwkundig element
ID
207837
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/207837

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalig spoorwegstation van Sint-Eloois-Vijve, gebouwd in 1913 (registratie in het kadaster in 1914). Sinds de jaren 1990 herbestemd tot de meubel- en decoratiewinkel "Chinoh". Het spoorwegstation is met inbegrip van het kasseiplein en het bordes beschermd als monument.

Historiek

19de eeuw. In de periode 1867-1868 wordt de spoorweg Anzegem-Tielt gerealiseerd; de nieuwe spoorlijn kruist de Vijfseweg ter hoogte van de grens met de gemeente Waregem. Reeds in 1868 dringt de Vijfse gemeenteraad aan op de inplanting van een lokaal station aan de nieuwe spoorweg. De plannen worden echter niet uitgevoerd, doordat de naburige gemeenten niet bereid zijn een deel van de kosten te dragen.

In 1889 wordt dan toch een eerste station voor Sint-Eloois-Vijve gebouwd. Het is het eindstation van waaruit het aangevoerde vlas zijn weg vindt naar de talrijke vlasbedrijven in de regio. Het stationsgebouw blijkt echter vrij vlug te klein te zijn.

20ste eeuw. Reeds in 1905 beoogt men een ruimer en meer comfortabel station in te planten aan de oostzijde van de straat. De aanbesteding vindt plaats in 1912 en in maart 1913 wordt het nieuwe station in gebruik genomen. In het station is een woning voor de stationschef/ huisbewaarder voorzien. Vooraan het gebouw zijn er openbare toiletten en een koolkot, dat tijdens de Eerste Wereldoorlog dienst doet als gevangenis. Het treinverkeer omvat zowel passagierstreinen, als goederentreinen (vlas). Het station zelf wordt tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikt als opslagplaats voor gasmaskers en wordt in oktober 1918 ernstig beschadigd wanneer terugtrekkende Duitsers de treinsporen tot ontploffing brengen. Na de Tweede Wereldoorlog wordt het station overbodig naar aanleiding van de crisis in de vlasnijverheid en de concurrentie van het vervoer met vrachtwagens. In de jaren 1950 worden de treinsporen uitgebroken en blijft het stationsgebouw leeg staan.

In 1991 wordt het leegstaande en deels vervallen stationsgebouw aangekocht en onder leiding van de Gentse architect Johan Van Leuven gerestaureerd en herbestemd tot handelszaak "Chinoh". Voorafgaand aan de herbestemming van het gebouw werden door architect Van Leuven enkele industriegebouwen afgebroken (bouwaanvraag van 1990) en achteraan een opslagplaats met burelen gebouwd (bouwaanvraag van 1991).

Beschrijving

Het voormalige station van Sint-Eloois-Vijve is schuin gelegen ten opzichte van de Vijfseweg, zie voormalige ligging aan de spoorweg Anzegem-Tielt. Het station wordt omringd door een gekasseide bordes en een achterliggend kasseiplein.

Hoofdvolume van twee bouwlagen en vier traveeën met aan de oostzijde een éénlaags volume van tien traveeën en aan de westzijde enkele aanpalende bijgebouwen. Lichtbeige beschilderde baksteenbouw op een zwart gepekte plint en onder zadeldaken bedekt met zwarte pannen. Gebruik van rode baksteen voor de als banden doorgetrokken dorpels en voor de strekken boven de licht getoogde openingen, en groen geglazuurde steen voor de horizontale banden boven elke bouwlaag van het hoofdvolume. Opschrift "VIVE ST ELOI" en "S. ELOOIS VIJVE" aan de straatzijde. Vernieuwd, lichtblauw beschilderd houtwerk.

Hoofdvolume met houten kroonlijst op klossen, lagere volumes met decoratieve houten kroonlijst. Keramieken tegeltableaus onder de kroonlijst van het hoofdvolume met taferelen die de vlasnijverheid illustreren van het zaaien tot de eindproductie. De zes taferelen op de voorzijde geven op een willekeurige manier enkele typische werkzaamheden van het vlasbedrijf weer: het "slijten" van het vlas, het vervoer per boot, het "hagen" van het vlas, het inladen van de "bezjongs" in de rootbakken, het buiten gestapelde vlas wordt van de mijten gehaald en tot bundels gebonden, het vervoer met de vlaswagen.

  • Archief Ruimte en Erfgoed - Afdeling West-Vlaanderen, Archiefnummer W/01830.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Sint-Eloois-Vijve, 1914/15.
  • Stadsarchief Waregem, Bouwvergunningen, URB/2004/172/3/P, 1990.
  • Stadsarchief Waregem, Bouwvergunningen, URB/2004/192/10/P, 1991.
  • Stadsarchief Waregem, Bouwvergunningen, URB/2004/192/11/P, 1991.
  • BAECK M., VERBRUGGE B., De Belgische Art Nouveau en Art Deco wandtegels, 1880-1940, M&L cahier 3, Brussel, 1996, p. 168-169.
  • COOREVITS S., Waregem graag gezien, Waregem-Beveren-Leie-Desselgem-Sint-Eloois-Vijve, Brugge, 2005, nummers 182-184.
  • COUDIJZER M., Zo was Sint-Eloois-Vijve, s.l., 1985, p. 15-16.
  • DELMOTTE M., Bezienswaardigheden, Het station van Sint-Eloois-Vijve, in De Gavergids, jaargang 5, 1999, nummer 2, p. 5-7.
  • DELMOTTE M., Het station van Sint-Eloois-Vijve, in De Gavergids, jaargang 3, 1997, nummer 2, p. 5-7.
  • DERAMMELAERE D., Getuigenissen van steen (4), Het oud station van Sint-Eloois-Vijve, in De Gavergids, jaargang 3, 1997, nummer 4.
  • DERAMMELAERE D., Ten huize van ... Pol Desimpel, in De Gavergids, jaargang 5, 1999, nummer 2, p. 3-4.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Station Sint-Eloois-Vijve [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/207837 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.