Gedenkteken voor de militaire slachtoffers van de Eerste en Tweede Wereldoorlog, opgericht circa 1920, oorspronkelijk geplaatst aan de oostzijde van het hoogkoor.
Historiek
Op overheidsinitiatief worden in de periode 1919-1921 'op de vijand veroverde vuurmonden' door de Centrale Recuperatiecommissie van het leger ter beschikking gesteld van de gemeenten als oorlogstrofeeën ter versiering van de oorlogsgedenktekens. Te Ardooie wordt een klein kanonnetje gericht naar het oosten als essentieel onderdeel van het oorlogsgedenkteken opgesteld. Het gedenkteken wordt vervaardigd naar ontwerp van de Ardooise architect Octave Devos en ingehuldigd op 29 maart 1921. Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog wordt het kanonnetje door de Duitsers verwijderd. Na de Tweede Wereldoorlog worden aan de achterzijde namen van gesneuvelden 1940-1945 toegevoegd. Na 1996 wordt het gedenkteken bij heraanleg van het Marktplein verplaatst en voorzien van een nieuw kanonnetje (schaalmodel).
Beschrijving
Bloemperk begrensd door lage muur met versierde hoekpaaltjes. Rechthoekige plint waarop een drieledige natuurstenen gedenksteen met schuine zijkanten en segmentbogig verhoogd middendeel. Uitgespaarde centrale cirkelvormige opening, aan de kanten versierd met pilasters met lauriertakken. Daarin een kanon in gietijzer en hout. Bovenhoeken van de zijpanelen met bladmotief. Boven de centrale uitsparing de tekst in vlakreliëf: "AAN ONZE GESNEUVELDEN", met aan de bovenzijde van de zijpanelen "1914" en "1918". Links en rechts van de opening twee zwartgranieten platen met de namen in alfabetische volgorde (achterzijde idem, Tweede Wereldoorlog). Op de sokkel het wapenschild van Ardooie, waaronder een gekruiste palm- en lauriertak in reliëf. Signering: "OCTAVE DE VOS/ BOUWMEESTER/ ARDOYE" en "J. POUCKE/ ROUSSELAERE".
JACOBS M., Zij die vielen als helden… Deel 1: Cultuurhistorische analyse van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Brugge, 1996, p. 13.
JACOBS M., Zij die vielen als helden… Deel 2: Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Brugge, 1996, p. 18.
Bron: SANTY P. & BOONE B., met medewerking van CALLAERT G. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ardooie, deelgemeente Koolskamp, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL44, onuitgegeven werkdocumenten. Auteurs: Santy, Pieter; Boone, Benjamin Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)