Het gerechtsgebouw neemt een prominente en zeer beeldbepalende plaats in binnen het architectuurlandschap van Antwerpen. Al wie via de Kennedytunnel de stad binnen rijdt, passeert deze opvallende constructie, ontworpen door architect Richard Rogers in 2000.

Historiek

Het oude justitiegebouw op de Britselei dateert van 1871-1874 en was al in de jaren 1980 te klein geworden. Een uitbreiding van het bestaande gebouw was niet haalbaar. Sindsdien werd uitgekeken naar een locatie voor een nieuwbouw. Er werd gekozen voor het Zuid, en meer bepaald voor de plaats van het vroegere Zuidstation, dat werd afgebroken voor de aanleg van de Amamtunnel, die de Amerikalei met de ring en de Kennedytunnel moest verbinden. Het nieuwe gerechtsgebouw, dat over de tunnel heen werd gebouwd, vormt op deze manier de poort tot de stad vanuit het zuiden.

In 1998 organiseerde de Regie der Gebouwen een internationale architectuurwedstrijd, met een jury bestaande uit vertegenwoordigers van het Antwerpse stadsbestuur, het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, de federale overheidsdienst Justitie, externe binnen- en buitenlandse architecten, de Regie der Gebouwen en de Orde van Architecten.

In 1999 werd het winnende team bekend gemaakt: de T.V. Richard Rogers Partnership / VKStudio / Ove Arup & Partners. In 2000 kon dit team met de eigenlijke studie beginnen. N.V. Justinvest Antwerpen, een tijdelijke vereniging tussen Interbuild, KBC en Dexia, stond als promotor in voor het projectbeheer en de projectcoördinatie. Het ontwerp won in 2008 de International Architecture Awards van The Chicago Museum.

Beschrijving

Het gerechtsgebouw is een zeer opvallend gebouw, zowel door vormgeving als door materiaalgebruik. De glimmende, metalen punten die de bedaking vormen, zijn een zeer herkenbare landmark in de stad.

De bedaking bestaat uit 32 schaaldaken die één voor één op het gerechtsgebouw gemonteerd werden. De zes grootste pieken, met een hoogte van 41 meter, overkoepelen de centrale Salle des Pas Perdus en de zes grote zittingzalen. De houten binnenbekleding van de schaaldaken is zichtbaar in de zittingzalen. De buitenbekleding bestaat uit een inox roestvrijstalen dakbekleding met een glanzend oppervlak.

De totale breedte van het gerechtsgebouw is ruim 300 meter, met een hoogte van het basisgebouw van 18 meter, waarboven de piekdaken zijn geplaatst. Het gerechtsgebouw bestaat uit één ondergrondse en vijf bovengrondse bouwlagen. De twee ondergrondse parkeergarages zijn bestemd voor de magistraten en het personeel.

Het gebouw telt zes vleugels rondom een centrale publieke zone, de "Salle des Pas Perdus". Vanuit de centrale hal kan men de zes kantoorvleugels bereiken, die verbonden zijn met galerijen. De beveiligde, voor publiek ontoegankelijke zones, liggen in de kantoorvleugels op de laagste bouwlagen van het gebouw.

Een zeer opvallend element aan dit openbare gebouw is dat de centrale ontvangstruimte op een verdieping ver boven de begane grond ligt, en toegankelijk is via een monumentale fluogele trap vanop de Bolivarplaats. De trap is 42,40 meter lang en 14,80 meter breed en overbrugt een hoogteverschil van ruim 8 meter. Het is stalen draagstructuur op een betonnen fundering die die de houten treden en bordessen draagt.