erfgoedobject

Torenkot van de Platsemolen

bouwkundig element
ID
208250
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208250
Dit erfgoedobject heeft geen erfgoedwaarde meer. De erfgoedwaarden waarom we het object opnamen in de inventaris, zijn niet meer aanwezig, bijvoorbeeld door verbouwing of sloop.

Juridische gevolgen

Beschrijving

Restant van het torenkot van de "Platsemolen", op een aarden molenwal.

Historiek

De oudste molen doet wellicht enkel dienst als graanmolen. Nadat de molen van de Heerlijkheid Ayshove door de Gentenaars omstreeks 1453 wordt platgebrand, blijft de "Platsemolen" tot eind 18de eeuw de enige windmolen in Koolskamp. In 1777 verkrijgt burgemeester Gregorius de Mûelenaere van de dorpsheer de pacht van de molen voor zijn zoon Ivo. Door een conflict met de vroegere pachter De Rynck (de molen blijkt eigendom van de dorpsheer, het maalwerk van de molenaar) kan Ivo de molen pas in 1784 betrekken. In 1798 wordt de molen als zwart goed van de dorpsheer en "emigre" Prins de Croy door de staat aangeslagen en verkocht aan zijn zaakgelastigde Jacques Pecsteen. Ook hij moet even later afstand doen van deze eigendom onder druk van de Franse staat. Ditmaal komt het goed in handen van de molenaarsfamilie de Mûelenaere die er tot op heden eigenaar van blijft. Deze familie is reeds in de 16de eeuw een van de belangrijkste families van het dorp. In het renteboek uit 1566 is Andries de Mûelenaere de grootste eigenaar van het dorp, tot het einde van de 19de eeuw blijven ze een prominente rol spelen. De molen wordt net als het naastgelegen woonhuis in het laatste kwart van de 18de eeuw ingrijpend aangepast. Vermoedelijk wordt hierbij het stenen torenkot opgetrokken waarin de lopers draaien om olie te persen. Mogelijk worden hiervoor materialen gerecupereerd van de oude rosmolen uit de Zwevezeelsestraat van Catharina Damman, de weduwe van Pieter de Mûelenaere. Naar verluidt zou de molen in een storm op 24 oktober 1820 zijn omgewaaid en daarna kleiner zijn heropgebouwd. Circa 1891 wordt ook de "Canneytsmolen" langs die Tieltsestraat aangekocht en even later afgebroken door de molenaar van de "Plaatsmolen" Eduardus de Mûelenaere-De Cloet om zo de concurrentie te verminderen. Circa 1909 wordt op de hoeve ook een mechanische maalderij in gebruik genomen. Op 16 oktober 1918 wordt de molen gedynamiteerd door de terugtrekkende Duitse troepen. De molen wordt niet heropgebouwd enkel de muren van het torenkot blijven in ruïneuze toestand bewaard.

Beschrijving

Restant van het torenkot in donkerrode baksteenbouw op aarden molenwal in een weide ten zuidwesten van nummer 6. Conische muren op rond grondplan met twee tegenover elkaar liggende, licht geprononceerde, rondbogige deuropeningen. Twee oliemolenstenen rechtop geplaatst tegen de muur.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Koolskamp, 1878/2, 1892/10, 1894/2, 1909/1, 1920/2/2, 1931/10, 1922/11, 1943/I/34.
  • DENEWET L., GOEMINNE L., Molenmakers in Vlaanderen. Het werkboek van Coussée uit Meulebeke (1881-1911), in Molenecho's, jg. 22, nr. 3-4 (speciaal themanummer 7), 1994, p. 232-233.
  • [VERVENNE A.], Oude hoeven en hun bewoners te Koolskamp, Ardooie, 1997, p. 56-62.

Bron: SANTY P. & BOONE B., met medewerking van CALLAERT G. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ardooie, deelgemeente Koolskamp, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL44, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Boone, Benjamin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Molenaarswoning

  • Is deel van
    Molenstraat


Waarnemingen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Torenkot van de Platsemolen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208250 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.