erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Jan-de-Doper

bouwkundig element
ID
208334
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208334

Juridische gevolgen

Beschrijving

Modernistische parochiekerk gelegen aan de oostzijde van het plein en gebouwd in 1970 naar de ontwerpplannen van architect Paul Van Maele uit Sint-Amandsberg (Gent), in samenwerking met architecten E. Haesbrouck en H. Sneiders.

Historiek

Op 23 mei 1940 wordt de 18de-eeuwse parochiekerk van Beveren-Leie aan de Sint-Jansstraat opgeblazen door Belgische troepen, om zo de oprukkende Duitsers een uitkijkpost over de Leievlakte te ontnemen. Reeds tijdens de oorlogsjaren laat pastoor Jozef Devisscher zijn neef, architect Emiel Devisscher, plannen opmaken voor de bouw van een nieuwe kerk. Na de oorlog heeft de gemeente echter geen oren naar deze plannen. Er wordt een noodkerk opgetrokken langs de Barmstraat (huidige Kerkdreef), die op kerstdag 1947 in gebruik wordt genomen. In 1956 wordt het BPA voor de nieuwe dorpskern opgemaakt, waarin onder meer de inplanting van de nieuwe kerk wordt bepaald. Na aandringen van pastoor Ernest Deltour bij het gemeentebestuur en na heel wat perikelen en bouwplannen, achtereenvolgens opgemaakt door architect E. Haesbrouck, H. Sneiders en P. Van Maele, wordt er circa 1965 gekozen voor de plannen van architect Paul Van Maele uit Sint-Amandsberg (Gent). Dit plan wordt in 1967 gewijzigd door architecten E. Haesbrouck, H. Sneiders en P. Vanmaele (bouwaanvraag van 1967), zie gevelsteen. De werken worden toegewezen aan aannemer Verhulst uit Oostrozebeke. Op 2 september 1967 wordt de eerste steen ingewijd door deken Vandeputte uit Harelbeke en in 1970 wordt de kerk in gebruik genomen. Bij de bouw worden enkele interieurelementen uit de oorspronkelijke parochiekerk (zie Sint-Jansstraat) gerecupereerd, waaronder de 15de-eeuwse grafsteen van Geraard van Gistel en zijn echtgenote Alice van Walcourt, die tussen 1940 en 1970 was ingemetst aan de achterzijde van de calvariemuur op het kerkhof.

Beschrijving

Georiënteerde, hedendaagse zaalkerk. De plattegrond ontvouwt een grote, rechthoekige bidruimte met aan de westzijde het inkomportaal met centraal de doopkapel, aan de oostzijde de sacristie en het Sint-Janszaaltje (gebruikt voor bijeenkomsten en eucharistievieringen) en aan de noordzijde de zij-inkom met de achtergelegen kapel.

Geelgrijze baksteenbouw op een vrij hoge, breukstenen plint. Hoofdvolume onder een omgekeerd zadeldak, lagere volumes aan de oostzijde (sacristie) en noordzijde (zij-inkom en kapel) onder een platte bedaking. Aan de voorzijde wordt de kerk aan weerszijden afgesloten door een naar het westen toe afhellende muur met rechthoekige opening. Vooruitgeschoven volume met westportaal, bestaande uit een centraal hoger opgetrokken, bakstenen volume onder lessenaarsdak (aan de voorzijde gedecoreerd met kruis), geflankeerd door twee beglaasde inkompartijen. Zuidgevel met twee rechthoekige, bakstenen uitbouwen (cf. biechtstoelen). Grootschalige raampartij met fijne roedeverdeling in de hoger opgetrokken oost- en westgevel. Grotendeels blinde noord- en zuidgevel met glasdallen ter hoogte van de plint. Gevelsteen in de noordgevel met opschrift "2 SEPTEMBER 1967 / DEZE STEEN WERD / GEPLAATST DOOR / HR JULES CALLENS / BURGEMEESTER / INGEZEGEND DOOR / Z.E.H. DEKEN G. VANDEPUTTE / IN AANWEZIGHEID VAN / Z.E.H. DELTOUR E. PASTOOR / ARCHITECTEN / E. HAESEBROUCK / H. SNEIDERS / P. VAN MAELE / AANEMER / C. VERHULST EN ZONEN".

Verdiepte zij-inkom met trappenpartij (verhoogde begane grond) onder een betonnen luifel; rechts van de beglaasde toegangsdeur bevindt zich een hedendaags kunstwerk op een voet in breuksteen. Vrijstaande klokkentoren aan noordwestzijde van de kerk. Toren in witgrijs beton op een gemetste sokkel. Bovenaan, open constructie met van onder naar boven de klokken Joannes, Maria en Ernest.

Interieur. Sober interieur met grote, open bidruimte (zaalkerk) onder een vlak plafond dat aan de westzijde schuin naar boven toe oploopt. Lichtinval via de grootschalige raampartij boven het westportaal. De wanden zijn bekleed met wit geglazuurde tegels (koor) of een houten beplanking (zijwanden). Grootschalig glas-in-loodraam achter altaar met opschrift "MORTIER H.". In de met houten beplanking afgewerkte wanden ingebouwde, houten biechtstoelen afgesloten met gordijnen; twee biechtstoelen aan zuidzijde (zichtbaar aan de straatzijde) en één aan noordzijde. Dubbele, beglaasde toegangs- en binnendeuren. Eenvoudige tegelvloer, koor met verhoogde vloer in zwart marmer. Doopkapel gelegen tussen de twee inkompartijen, rechthoekige witgeschilderde ruimte onder een plafond met houten beplanking. Cilindervormige doopvont met deksel met kruisbekroning.

Kapel aan noordzijde, toegankelijk via de zij-inkom en via de kerk; beglaasde wand aan de kant van de kerk, overige wanden bekleed met wit geglazuurde steen. Zenitale lichtinval via rond dakvenster.

Mobilair. Gebeeldhouwd altaar, vervaardigd door beeldhouwer Maurits Witdouck, met aan de voorzijde de voorstelling van het doopsel van Jezus door Sint-Jan de Doper. Mobiele zijaltaren opgevat als houten kasten op wieltjes. Onze-Lieve-Vrouwaltaar met gepolychromeerd beeld van Onze-Lieve-Vrouw met kind links van het hoofdaltaar. Voorts houten kast met gepolychromeerd beeld van Johannes De Doper en houten kast met gepolychromeerde piëta. Gepolychromeerd, neogotisch, houten beeld van Onze-Lieve-Vrouw met kind. Kruisweg bestaande uit genummerde kruisen met telkens een voorwerp die verwijst naar de kruisweg. Orgel geplaatst rechts van het altaar. Kleine kapel naast één van de inkompartijen met gekruisigde Christusfiguur. In de zij-inkom voor de kapel staan stukken opgesteld die afkomstig zijn uit de oude kerk, onder meer grafsteen van Geeraart en Alice de Walcourt, heren van Beveren, daterend van 1452, en houten beeld van Sint-Jan-Baptist van circa 1880, geschonken door Theophiel De Brabandere. Voorts ook gedenkplaat ter ere van de gesneuvelde soldaten en omgekomen burgers, opgericht door de "Jongheden der Gemeente" in 1926.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Beveren-Leie.
  • Stadsarchief Waregem, Bouwvergunningen, URB/2003/112/16/P, 1967.
  • COOREVITS S., DE CLERCQ E., Vensters op het Verleden, Erfgoedwandelingen in Beveren-Leie, Desselgem en Sint-Eloois-Vijve, 2008, p. 5.
  • DEBROUWERE M., DUCATTEEUW E., Bevers schetsboek, Beveren-Leie, 1982, p. 130-131.
  • DEBROUWERE M., DUCATTEEUW E., Toponymische wandelingen door Beveren-Leie (2), in De Gaverstreke, jg. 12, 1984, p. 467-470, 473.
  • DUCATTEEUW E., Een nieuwe kerk voor Beveren-Leie, in De Gaverstreke, jg. 31, 2007, p. 493-496.
  • Ontstaan en groei van het nieuwe Beverse dorpscentrum, in Onder de Clocke, april 1982, p. 376-377.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Orgel

Historiek van de orgels in de oude kerk

In 1754 werd een orgel aangekocht; verdere informatie hierover ontbreekt. Rond 1785 werd dit orgel hersteld door L.-B. van Peteghem (Gent). Zware schade werd aangericht in oktober 1918 [eindoffensief van de Eerste Wereldoorlog]; het orgel werd hersteld door J. Anneessens (Menen) in 1923. In de Tweede Wereldoorlog werden kerk en orgel vernield door de dynamitering van de kerktoren.

Huidig orgel

Het huidige orgel (in de nieuwe kerk) werd gebouwd door Loncke Orgelbouw bvba (Zarren) in 1972.

Auteurs: Roose, Patrick
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Jan-de-Doper [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208334 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.