erfgoedobject

Hoeve De Egaele

bouwkundig element
ID
208474
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208474

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve De Egaele
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Vermoedelijk 18de-eeuwe hoeve met losse bestanddelen, volgens het kadaster verbouwd in de tweede helft van de 19de eeuw. De hoevenaam "De Egaele" werd toegekend door de Heemkundige Kring in 1978. Het Egalebos ten oosten en ten zuiden van de hoeve, vermeld in 1768, is een overblijfsel van het Methelawoud. De benaming "egale" verwijst naar de heesterplant "hedegagel" of heidegagel.

Voorheen wordt de hoeve ook het "Jaegers hof" of "Meulemeesters hof" genoemd, naar de familie Dejaeger en de familie Demeulemeester die er woonden.

Historiek

10-11de eeuw. De hoeve zou circa 1000 ontstaan zijn bij de ontginning van het Methelawoud.

16de eeuw. Oudste vermelding van "De Egaele" als hoeve in een pachtcontract van 1555; de hoeve is in dat jaar 17 bunder groot en is in het bezit van Lieven Sanders, die ze verpacht aan Heindrick van Hoonackere. Heindrick blijft tot zijn dood in 1582 pachter, daarna wordt hij opgevolgd door zijn zoon Jacques van Hoonackere.

In de 16de eeuw een omwalde hoeve, vermeld als "Libaers hofstede"; de hoeve komt na 1555 in het bezit van een zekere Liebaert en ressorteert onder de Grafelijke Spijker van Harelbeke. De "Libaerts hofstede" wordt weergegeven op het ongedateerd plan van het "Terra Organum" uit het Rijksarchief te Kortrijk.

17de eeuw. De hoeve is in de eerste helft van de 17de eeuw eigendom van Pieter Liebaert.

Petrus van Cauteren, proost en prelaat van het Harelbeekse Sint-Salvatorkapittel, is circa 1700 eigenaar van 24c land waarop de hoeve zich bevindt. Hij had ze gekocht in het sterfhuis van Pieter Libaert.

18de eeuw. In de eerste helft van de 18de eeuw blijft de hoeve in het bezit van de familie van Cauteren. De dochter van Marie Isabelle van Cauteren is getrouwd met baron de Roison; deze laatste wordt in 1768 vermeld als eigenaar van de hoeve (pachter Pieter Matton). Weergave op het landboek van Beveren bij Harelbeke, opgemaakt door J.B. Bouin in 1768, van een omwalde hoeve bestaande uit het boerenhuis, de schuur, het bakhuis en een poortgebouw op de omwalling.

19de eeuw. Circa 1800 is weduwe de Crois uit Rijsel eigenaar van de hoeve en worden de gebouwen gepacht door Guillaum Veijs.

Circa 1834 eigendom van de heer Dutilleul, procureur des konings te Brussel (pachter Feys). Op het primitief kadasterplan (circa 1834) is het poortgebouw verdwenen en wordt er voor het eerst een landgebouw weergegeven aan de westzijde van het erf. In 1845 is Joseph de Crois uit Rijsel eigenaar. Aangeduid op de Atlas der Buurtwegen (1844) met "Ferme Enfants Feys".

Volgens het kadaster laat Josephus Danneel uit Kortrijk in 1859 het boerenhuis en de schuur vergroten en het landgebouw aan de westzijde van het erf afbreken (registratie in 1865). In 1884 eigendom van Josephus Danneel en kinderen. In 1886 komt de familie Dejaeger op de hoeve wonen.

De hoeve wordt volgens het kadaster in 1892 gedeeltelijk gereconstrueerd in opdracht van Josef Danneel uit Kortrijk en Emiel Goethals uit Heule; volgens de mutatieschetsen van 1893 worden het boerenhuis en de schuur verbouwd en wordt aan de westzijde van het erf de paardenstal opgetrokken.

20ste eeuw. In 1906 zouden kasseiwerken op het erf zijn uitgevoerd.

Volgens het kadaster wordt het boerenhuis volledig vernieuwd in 1956. Vanaf de jaren 1960 woont de familie Demeulemeester in de hoeve. In 1978 kan deze familie de hoeve aankopen van Emmanuel de la Kethule de Ryhove uit Sint-Genesius-Rode (erfgenaam van de familie Goethals) samen met ongeveer 20 ha grond. Vanaf 1980 worden de gronden geleidelijk aan verkocht.

21ste eeuw. Bij het overlijden van Anna Van Der Straeten, komen de hoevegebouwen leeg te staan. In 2002 koopt het bouwbedrijf Groep Huyzentruyt (nummer 33) de hoeve van de kinderen Demeulemeester met de bedoeling de gebouwen te herbestemmen als vergaderruimten.

Beschrijving

Hoeve met losse bestanddelen deels verscholen achter het groen. De omwalling is deels opgevuld (voornamelijk aan de zuidzijde). Erftoegang met smeedijzeren hek. Verhard erf.

Vermoedelijk 18de-eeuws boerenhuis (aangepast in 1859 en 1892), gelegen aan de zuidzijde van het erf. Volgens de literatuur is het boerenhuis sterk verbouwd (onder meer 20ste-eeuwse dakconstructie). Wit beschilderde en verankerde baksteenbouw onder een pannen zadeldak. Erfgevel met rechthoekige vensteropeningen en licht getoogde deuropening onder strek; vernieuwd houtwerk. Volgens de literatuur bewaart het boerenhuis een tweedelige kelder; eerste kelderruimte met 18de-eeuws of ouder bakstenen tongewelf en tweede kelderruimte met bakstenen plafond met staalprofielen.

Vermoedelijk 18de-eeuwse dwarsschuur (aangepast in 1859 en 1892) aan de oostzijde van het erf. Verankerde baksteenbouw onder een pannen zadeldak. Volgens de literatuur telt de zijgevel talrijke openingen, onder meer staldeuren, laadluiken (naar de kippenhokken en de zolder), venster van de voormalige kamer van de inwonende knecht (boever) en uilengat. In de schuur zou ten noorden van de dorsvloer een aardappelkelder gelegen zijn; boven de aardappelkelder werd vroeger het koren getast. Het sizekot, later in gebruik als garage, heeft volgens de literatuur een zoldering met gerecupereerde moerbalk vermoedelijk afkomstig uit het boerenhuis met inscriptie "W.H.1754.P.W.V.H.". In de kleine kalver- of varkensstal is de vroegere afdekking met diltepersen vervangen door een plafond van assebeton.

Paardenstal met geïncorporeerd wagenhuis van 1892 aan de westzijde van het erf. Verankerde baksteenbouw onder een pannen zadeldak. Stalruimte aan de zuidzijde, centraal het haverkot en de stal voor paard met veulen, en aan de noordzijde het wagenhuis.

Vermoedelijk 18de-eeuws bakhuis aan de noordwestzijde van het erf. Niet zichtbaar vanaf de openbare weg, doch volgens de literatuur vrij gaaf bewaard.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Beveren-Leie, 1865/28, 1884/41; 1893/8.
  • Rijksarchief Kortrijk, Gemeentearchief Beveren-Leie, nr. 54: Lant Bouck ende Beschrijvinghe... van Beveren bij Harelbeke, J.B. Bouin, 1768.
  • Rijksarchief Kortrijk, Kerkarchief Harelbeke, nr. 2885: Plan van het "Terra Organum", heerlijkheid van 't kapittel in Beveren gelegen tussen de Beveren-beke ende straat naar Waregem.
  • DEBROUWERE M., DUCATTEEUW E., Toponymische wandelingen door Beveren-Leie (5), De Gaverstreke, jg. 15, 1987, p. 32-34.
  • DUCATTEEUW E., De Beverse hofstede De Egale, in De Gaverstreke, jg. 33, 2005, p. 31-44.
  • DUCATTEEUW E., VANDERMAELEN L., WANTE L., Historische kaart Waregem, in De Gaverstreke, jg. 20, 1992, p. 18.
  • Weer enkele nieuwe naamborden voor Beverse hoeven, in Onder de Clocke, juni 1978, p. 5.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve De Egaele [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208474 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.