Begin 20ste-eeuwse herberg "Het Gemeentehuis", voorheen herberg "Het Schip" en het "Communael Huijs", gelegen op de hoek met de Nieuwstraat. De herbergnaam verwijst naar de zetel van de Desselgemse schepenbank die hier sinds de 18de eeuw gevestigd was.

Historiek

13de eeuw. In 1260 en 1281 wordt de bebouwing op de hoek van de huidige Liebaard- en Nieuwstraat vermeld als het huis van Wouter de Smet, doch niet expliciet als herberg.

16de eeuw. Voor het eerst vermeld als herberg in de 16de eeuw; van 1530 tot in 1579 uitgebaat door Wouter Montens. In 1570 eerste vermelding van de naam "Het Schip"; bij de herberg is een schuur en koestal gelegen. Circa 1590 koopt Roegaer de Borchgraeve de herberg of hetgeen ervan overblijft na de vernielingen door de geuzen in de dorpskern. De herberg is in elk geval tegen het einde van de 16de eeuw verwoest.

17de eeuw. Circa 1632 koopt Mathieu de Boigne een smal stuk grond genaamd "d'Oude Haghe", iets zuidoostelijker van de plek waar "Het Schip" voorheen stond. Mathieu de Boigne bouwt er later een woning met herberg. De oorspronkelijke herberg "Het Schip" wordt niet afgebeeld op de figuratieve kaart van de parochies Desselgem en Beveren, opgemaakt in 1675 door Gudwalus van der Mariën. Het perceel is echter opnieuw bebouwd in 1682, zie vermelding in het renteboek van de Sint-Pietersheerlijkheid van 1682 van de "hofstede en land eertijds herberghe", eigendom van Philippe Huijs. In 1688 wordt de herberg uitgebaat door Guillaeme de Boigne, zoon van Mathieu.

18de eeuw. In het begin van de 18de eeuw wordt de herberg uitgebaat door Joannes de Boigne, zoon van Guillaeme. In de herberg wordt het schepenhuis ondergebracht en bij de aanvang van de Franse revolutie krijgt het de naam "Communael Huijs". De figuratieve kaart van de Sint-Pietersheerlijkheid, opgemaakt door Joseph de Coster in 1764, geeft de tweede herberg "Het Schip" weer. Het landboek van de parochie Desselgem, opgemaakt door C.P. Minne in 1771, vermeldt "Joseph Nolf eene behuysde erfve wesende herberge".

19de eeuw. Na de Franse bezetting wordt de herbergnaam gewijzigd in "Het Gemeentehuis" of het "Communael Huijs". In 1803 wordt de herberg bewoond door Françoise de Boigne, weduwe van Joseph Nolf en in 1835 erven hun kinderen de herberg. Volgens het kadaster wordt de herberg van bakker Leo Vervaeke in 1871 vergroot met een dwarsvolume aan de kant van de Nieuwstraat. In 1886 wordt de herberg volgens het kadaster door herbergier Leo Vervaeke opgesplitst in twee "huizen" (nummer 1 en nummer 5) en wordt achter de herberg een bijgebouw opgetrokken dwars op de Nieuwstraat. In het laatste kwart van de 19de eeuw wordt de herberg uitgebaat door vlashandelaar Adolf Albers.

20ste eeuw. Vanaf 1901 bewoond door schapenfokker François Albers. Een postkaart van de herberg van 1902 geeft een lage dorpswoning van drie traveeën weer onder een zadeldak met Vlaamse pannen. Volgens de literatuur wordt circa 1905 de oude herberg gesloopt en laat François Albers een nieuwe herberg van twee bouwlagen op de oude funderingen bouwen. Het kadaster spreekt van een gedeeltelijke herbouwing van de herberg in opdracht van priester Victor De Brabandere, toen verblijvend in de Verenigde Staten (ingebruikname in 1907). De (deels) herbouwde herberg is gedecoreerd met speklagen in gele baksteen en is voorzien van een trapgeveltje. In de drie uitgespaarde zones in de voorgevel staan de opschriften "BILJARTZAAL", "GEMEENTEHUIS" en "TELEFOON NR. 10". Na de Tweede Wereldoorlog wordt de herberg aangekocht door Modest Neirynck. Het gemeentehuis krijgt een aparte toegang naar het lokaal van de gemeentesecretaris (opschrift "SEKRETARIAAT" in plaats van "TELEFOON NR. 10") en het trapgeveltje verdwijnt. In 1973 verhuist de gemeentelijke administratie naar de oude pastorie op de Mote (Liebaardstraat nummer 34). De herberg wordt circa 1980 verbouwd tot een eigentijdse drankgelegenheid.

Beschrijving

Vrij grondig gerenoveerde herberg in het laatste kwart van de 20ste eeuw. Wit beschilderde, verankerde baksteenbouw van twee bouwlagen en vijf traveeën op een blauwgrijs beschilderde plint en onder een pannen zadeldak. Voorgevel met twee geprononceerde traveeën (onder meer met toegang) en bekronend muizentandfries. Getoogde vensters op de verdieping, begane grond met rechthoekige openingen onder blind boogveld en segmentboogvormige ontlastingsboog. Vernieuwd houtwerk.